Ozma de Oz
De Baum, L. Frank (Lyman Frank), 1856–1919
Ilustr'it'a de Neill, John R. (John Re'a), 1877–1943
Traduk'it'a el la Angl'a al Esperant'o de Broadribb, Donald (Donald Richard), 1933–
Unu'e el'don'it'a en la Angl'a kiel Ozma of Oz de Reilly & Britton, 1907.
Unu'e el'don'it'a en Esperant'o de Bookleaf Publishing, 1996, ISBN 1-876042-04-4.
Vid'u http://www.netword.com/broadribb
Ĉi tiu traduk'o kopi'rajt'a © 1996 Donald Broadribb. Ĉi tiu el'don'o est'as korekt'it'a versi'o, oktobr'o 2000.
La ilustr'aĵ'o'j kaj aranĝ'o de ĉi tiu el'don'o laŭ'ebl'e plej konform'as al tiu'j de la original'a Angl'a el'don'o de 1907. La liter'tip'o est'as 16 sur 18.7 pkt Elegant Garamond.
List'o de Ĉapitr'o'j
Not'o de la Aŭtor'o
Mi'a'j amik'o'j la infan'o'j respond'ec'as pri ĉi tiu nov'a “Oz-Libr'o”, kiel ankaŭ la last'a, kiu nom'iĝ'is La Land'o Oz. Ili'a'j dolĉ'a'j leter'et'o'j pled'as sci'i “pli pri Doroteo”; kaj ili demand'as: “Kio post'e okaz'is al la Mal'kuraĝ'a Leon'o?” kaj “Kio'n Ozma post'e far'is?”—kio kompren'ebl'e signif'as, far'iĝ'int'e Reg'ant'in'o de Oz. Kaj kelk'a'j propon'as intrig'o'j'n al mi, dir'ant'e: “Bon'vol'u re'send'i Doroteon al la Land'o Oz”; aŭ “Kial ne skrib'i pri renkont'iĝ'o de Ozma kaj Doroteo, kaj ili pov'os kun'e ĝu'i aventur'o'j'n?”
Jes ver'e, se mi ja pov'us plen'um'i ĉiu'j'n pet'o'j'n de mi'a'j amik'et'o'j, mi dev'us verk'i dek'o'j'n da libr'o'j por kontent'ig'i ili'n. Kaj mi volont'e far'us tio'n, ĉar mi ĝu'as verk'i ĉi tiu'j'n rakont'o'j'n tiom kiom laŭ la infan'o'j ili ĝu'as leg'i ili'n.
Nu, jen “pli pri Doroteo”, kaj pri ni'a'j mal'nov'a'j amik'o'j la Bird'o'tim'ig'il'o kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, kaj pri la Mal'kuraĝ'a Leon'o, kaj Ozma, kaj ĉiu'j ali'a'j; kaj ankaŭ jen mult'o pri kelk'a'j nov'ul'o'j kiu'j est'as kurioz'a'j kaj ne'kutim'a'j. Unu amik'et'o, kiu leg'is ĉi tiu'n rakont'o'n antaŭ ol ĝi pres'iĝ'is, dir'is al mi: “Vilĉinjo est'as ver'e Ozeca , S-ro Baum, kaj ankaŭ Tiktoko kaj la Mal'sat'a Tigr'o.”
Se tiu taks'o est'as fid'ind'a kaj ĝust'a, kaj la ge'jun'ul'et'o'j trov'os ĉi tiu'n nov'a'n rakont'o'n “ver'e Ozeca”, mi mult'e ĝoj'os pro tio ke mi verk'is ĝi'n.
Sed ebl'e mi ricev'os pli da tre bon'ven'a'j leter'o'j de mi'a'j leg'ant'o'j, kiu'j dir'as al mi kiom al ili plaĉ'as “Ozma de Oz”. Almenaŭ, tio'n mi esper'as.
L. Frank BAUM.
MACATAWA, 1907.
La vent'o fort'e blov'is kaj sku'is la akv'o'n de la ocean'o, send'ant'e ond'et'o'j'n trans la surfac'o'n. Ĝi puŝ'is la rand'o'j'n de la ond'et'o'j ĝis ili far'iĝ'is ond'o'j, kaj ĉirkaŭ'ŝov'is la ond'o'j'n ĝis ili far'iĝ'is ond'eg'o'j. La ond'eg'o'j rul'iĝ'is terur'e alt'e'n: eĉ pli alt'e'n ol la supr'o'j de dom'o'j.
Efektiv'e, kelk'a'j el ili ating'is la alt'ec'o'n de grand'a'j arb'o'j, kaj aspekt'is mont'o'j; kaj la abism'o'j inter la gigant'a'j ond'eg'o'j est'is kvazaŭ profund'a'j val'o'j.
Tiu sovaĝ'a ond'ad'o kaj plaŭd'ad'o de la akv'o de la grand'a ocean'o, kiu'n la petol'em'a vent'o kaŭz'is tut'e sen cel'o, rezult'ig'is terur'a'n ŝtorm'o'n, kaj ŝtorm'o sur la ocean'o em'as mult'e petol'i kaj mult'e damaĝ'i.
Kiam la vent'o ek'blov'is, ŝip'o vel'ad'is sur la akv'o, mal'proksim'e de la ter'o. Kiam la ond'o'j komenc'is salt'i kaj trem'eg'i kaj konstant'e pli'grand'iĝ'i la ŝip'o puŝ'iĝ'is supr'e'n kaj mal'supr'e'n kaj klin'iĝ'is unu'flank'e'n post'e ali'flank'e'n kaj tiom fort'e sku'iĝ'is ke eĉ la vel'ist'o'j dev'is firm'e ten'i la ŝnur'o'j'n kaj bar'il'o'j'n por ne est'i for'blov'at'a'j de la vent'o aŭ ĵet'at'a'j kap'antaŭ'e'n en la mar'o'n.
Kaj la nub'o'j est'is tiom dens'a'j en la ĉiel'o ke la sun'lum'o ne pov'is tra'penetr'i ili'n; do la tag'o nigr'iĝ'is kvazaŭ nokt'o, kio pli'intens'ig'is la terur'o'n de la ŝtorm'o.
La Kapitan'o de la ŝip'o ne tim'is, ĉar li jam antaŭ'e renkont'is ŝtorm'o'j'n kaj sekur'e tra'vel'is ili'n; sed li sci'is ke la pasaĝer'o'j en'danĝer'iĝ'os se ili klopod'os rest'i sur la ferdek'o, do li met'is ili'n ĉiu'j'n en la salon'o'n kaj ordon'is ke ili rest'u tie ĝis la ŝtorm'o est'os fin'iĝ'int'a, kaj ke ili est'u brav'a'j kaj ne tim'u, ĉar ili tut'e bon'e stat'os.
Nu, inter la pasaĝer'o'j est'is jun'a knab'in'o el Kansas. Ŝi nom'iĝ'is Doroteo Gal'e, kaj ŝi vetur'is al Aŭstrali'o kun si'a onkl'o Henrik'o, por vizit'i kelk'a'j'n parenc'o'j'n kiu'j'n ili ĝis tiam neniam renkont'is.
Onkl'o Henrik'o, sci'u, ne fart'is bon'e, ĉar li tro fort'e labor'ad'is kultiv'ant'e si'a'j'n kamp'o'j'n en Kansas kaj li'a san'o romp'iĝ'is tiel ke li far'iĝ'is sen'fort'a kaj nervoz'a. Do li las'is Onkl'in'o'n Em'o'n por ke ŝi kontrol'u la dung'it'o'j'n kaj estr'u la kultiv'ej'o'n, dum li for'vetur'is al Aŭstrali'o por vizit'i si'a'j'n ge'kuz'o'j'n kaj bon'e ripoz'i.
Doroteo dezir'eg'is akompan'i li'n, kaj Onkl'o Henrik'o opini'is ke ŝi est'os bon'a kompan'in'o kaj help'os ĝoj'ig'i li'n; do li decid'is kun'pren'i ŝi'n. La knab'in'et'o jam est'is spert'a pri vetur'ad'o, ĉar iam ŝi est'is port'it'a de ciklon'o ĝis la tre for'a kaj mir'ig'a Land'o Oz, kaj ŝi'n traf'is mult'a'j aventur'o'j en tiu strang'a land'o antaŭ ol ŝi sukces'is re'ir'i al Kansas. Do ne grav'e kio okaz'is, ŝi ne mult'e tim'is, kaj kiam la vent'o komenc'is hurl'i kaj fajf'ad'i, kaj la ond'o'j komenc'is sku'i kaj ĵet'i, ni'a'n knab'in'et'o'n tut'e ne ĝen'is la tumult'o.
“Kompren'ebl'e ni dev'os rest'i en la salon'o,” ŝi dir'is al Onkl'o Henrik'o kaj la ali'a'j pasaĝer'o'j, “kaj est'i kiel ebl'e plej trankvil'a'j ĝis la ŝtorm'o fin'iĝ'os. Ĉar la Kapitan'o dir'as ke se ni ir'os sur la ferdek'o'n la vent'o ebl'e blov'os ni'n en la ocean'o'n.”
Nepr'e kred'u ke neni'u vol'is risk'i tia'n akcident'o'n; do la pasaĝer'o'j ĉiu'j rest'is kun'prem'it'a'j en la sen'lum'a salon'o, aŭskult'ant'e la kri'ad'o'n de la ŝtorm'o kaj la knar'ad'o'n de la mast'o'j kaj lig'il'o'j kaj streb'ant'e ne stumbl'i unu kontraŭ la ali'a'n kiam la ŝip'o ek'klin'iĝ'is flank'e'n.
Doroteo ĵus preskaŭ en'dorm'iĝ'is kiam ŝi ek'vek'iĝ'is kaj trov'is ke mank'as Onkl'o Henrik'o. Ŝi ne pov'is en'mens'ig'i kie'n li ebl'e ir'is, kaj ĉar li ne est'is tre fort'a ŝi komenc'is alarm'iĝ'i pro li, kaj tim'i ke ebl'e li sen'pri'pens'e ir'is sur la ferdek'o'n. Se tiel, do li grav'e en'danĝer'iĝ'os se li ne tuj re'ven'os.
Efektiv'e Onkl'o Henrik'o ir'is al si'a kajut'et'o por ripoz'i, sed Doroteo ne sci'is tio'n. Ŝi memor'is nur ke Onkl'in'o Em avert'is ŝi'n bon'e pri'zorg'i si'a'n onkl'o'n, do tuj ŝi decid'is ir'i sur la ferdek'o'n kaj trov'i li'n, eĉ kvankam la tempest'o nun far'iĝ'is eĉ pli fort'a, kaj la ŝip'o plonĝ'ad'is tre tim'ig'e. Jes ver'e, la knab'in'et'o trov'is si'n apenaŭ kapabl'a supr'e'n'ir'i la ŝtup'o'j'n al la ferdek'o, kaj tuj kiam ŝi ating'is ĝi'n la vent'o tiom feroc'e frap'is ŝi'n ke ĝi preskaŭ for'ŝir'is la jup'o'n de ŝi'a rob'o. Tamen defi'i la ŝtorm'o'n iom plezur'ig'e ekscit'is Doroteon, kaj dum ŝi firm'e ten'is la bar'il'o'n ŝi ĉirkaŭ'rigard'is tra la mal'lum'o kaj kred'is vid'i ne'klar'a'n form'o'n de vir'o kroĉ'iĝ'int'a al mast'o ne tre for. Ebl'e ŝi'a onkl'o, do ŝi vok'is kiel ebl'e plej laŭt'e: “Onkl'o Henrik'o! Onkl'o Henrik'o!”
Sed la vent'o kri'aĉ'is kaj hurl'is tiom frenez'e ke ŝi apenaŭ aŭd'is si'a'n propr'a'n voĉ'o'n, kaj cert'e la vir'o ne aŭd'is ŝi'n, ĉar li ne mov'iĝ'is.
Doroteo decid'is ke ŝi nepr'e dev'as ir'i al li; do ŝi kur'is antaŭ'e'n, dum paŭz'et'o en la ŝtorm'o, al la lok'o de grand'a kvadrat'a kok'in'kaĝ'o kiu est'is lig'it'a al la ferdek'o per ŝnur'eg'o'j. Ŝi sukces'is bon'stat'e ating'i tiu'n lok'o'n, sed tuj post kiam ŝi firm'e kapt'is la lat'o'j'n de la grand'a kest'o en kiu est'is la kok'in'o'j, la vent'o, kvazaŭ koler'eg'a ĉar la knab'in'et'o aŭdac'is rezist'i ĝi'a'n fort'o'n, subit'e du'obl'ig'is si'a'n furioz'o'n. Hurl'ant'e kvazaŭ koler'a gigant'o ĝi for'ŝir'is la ŝnur'o'j'n kiu'j lig'is la kaĝ'o'n kaj lev'is ĝi'n alt'e'n en la aer'o'n, dum Doroteo plu kroĉ'iĝ'is al la lat'o'j. Ĉirkaŭ'e'n kaj for'e'n ĝi kirl'iĝ'is, tie'n kaj re'e'n, kaj post kelk'a'j moment'o'j la kok'in'kaĝ'o fal'is, tre for, en la mar'o'n, kie la grand'a'j ond'o'j kapt'is ĝi'n kaj sur'mont'ig'is ĝi'n sur ŝaŭm'ant'a'n krest'o'n kaj post'e sur'fund'ig'is ĝi'n en profund'a'n val'o'n, kvazaŭ ĝi est'is nur amuz'il'o.
Doroteo nepr'e mal'sek'iĝ'is, ne dub'u pri tio, sed ŝi ne eĉ dum sekund'o perd'is si'a'n firm'a'n konsci'o'n. Ŝi firm'e kroĉ'iĝ'is al la dik'a'j lat'o'j kaj tuj kiam ŝi pov'is el'ig'i la akv'o'n el si'a'j okul'o'j ŝi rimark'is ke la vent'o for'ŝir'is la kovr'il'o'n de la kaĝ'o, kaj ke la kompat'ind'a'j kok'in'o'j klopod'is for'flug'i ĉiu'direkt'e'n, blov'at'e de la vent'o ĝis ili aspekt'is plum'a'j bala'il'et'o'j sen ten'il'o'j. La plank'o de la kaĝ'o konsist'is el dik'a'j tabul'o'j, do Doroteo trov'is ke ŝi kroĉ'iĝ'as al ia flos'o, kun lat'a'j flank'o'j, kiu'j sen'pen'e flos'is malgraŭ ŝi'a pez'o.
Eltusinte la akv'o'n el si'a gorĝ'o kaj re'kapabl'a spir'i, ŝi sukces'is grimp'i trans la lat'o'j'n kaj star'i sur la firm'a lign'a plank'o de la kaĝ'o, kiu facil'e sub'ten'is ŝi'n.
“Nu, mi hav'as propr'a'n ŝip'o'n!” ŝi pens'is, pli amuz'it'e ol tim'ig'it'e de la subit'a ŝanĝ'iĝ'o de ŝi'a situaci'o; kaj, dum la kaĝ'o grimp'is al la supr'o de grand'a ond'o, ŝi fervor'e ĉirkaŭ'rigard'is por vid'i la ŝip'o'n el kiu ŝi blov'iĝ'is.
Ĝi jam est'is tre, tre for. Ebl'e ankoraŭ neni'u en la ŝip'o trov'is ke ŝi mank'as, nek sci'is pri ŝi'a strang'a aventur'o. Sub'e'n inter la ond'o'j'n la kaĝ'o port'is ŝi'n; kiam ĝi grimp'is ali'a'n krest'o'n la ŝip'o aspekt'is lud'il'o, ĝi est'is tiom for. Baldaŭ ĝi ne plu vid'ebl'is en la mal'lum'o, kaj Doroteo ĝem'is lament'ant'e si'a'n apart'iĝ'o'n de Onkl'o Henrik'o kaj komenc'is demand'i al si kio nun okaz'os.
Ĝust'e nun ŝi flos'ad'is sur la brust'o de grand'a ocean'o; ŝi'n flos'ig'is nur mizer'a lign'a kok'in'kaĝ'o kun tabul'a plank'o kaj lat'a'j flank'o'j, tra kiu'j'n la akv'o plaŭd'ad'is kaj ĝis'haŭt'e mal'sek'ig'is ŝi'n! Tut'e mank'os manĝ'aĵ'o'j kiam ŝi mal'sat'os—kio nepr'e okaz'os post ne'long'e—kaj mank'as freŝ'a akv'o trink'ebl'a kaj sek'a'j vest'o'j sur'port'ebl'a'j.
“Nu!” ŝi el'dir'is, kun iom'a rid'o. “Ja est'as fuŝ'it'e nun, Doroteo Gal'e, tut'e cert'e! kaj mi neniel sci'as kiel vi eskap'os!”
Kvazaŭ cel'ant'e pli'ig'i ŝi'a'j'n problem'o'j'n la nokt'o nun komenc'is proksim'iĝ'i, kaj la griz'a'j nub'o'j super ŝi'a kap'o far'iĝ'is ink'e nigr'a'j. Sed la vent'o, kvazaŭ kontent'a pro si'a petol'ad'o, ĉes'is blov'ad'i la ocean'o'n kaj for'rapid'is al ali'a part'o de la mond'o por i'o'n ali'a'n blov'i; tiel ke la ond'o'j, ne plu puŝ'at'a'j, komenc'is trankvil'iĝ'i kaj dec'e kondut'i.
Doroteo est'is bon'fortun'a, laŭ mi'a opini'o, pro tiu trankvil'iĝ'o de la vent'o; ĉar sen tio, kvankam tre kuraĝ'a ŝi ver'ŝajn'e pere'us. Mult'a'j infan'o'j, en ŝi'a situaci'o, plor'us kaj plen'e perd'us esper'o'n; sed ĉar Doroteon traf'is tiom da aventur'o'j kaj malgraŭ ili ŝi sukces'is, nun ŝi tut'e ne inklin'is tim'i. Ke ŝi est'is mal'sek'a kaj mal'komfort'a, est'as ver'e; sed post tiu unu'sol'a ĝem'o kiu'n mi menci'is, ŝi re'akir'is iom da si'a kutim'a gaj'ec'o kaj decid'is pacienc'e atend'i si'a'n destin'o'n, kia ajn ĝi est'os.
Post iom da temp'o la nigr'a'j nub'o'j for'vag'is kaj montr'is ke super ili est'as blu'a ĉiel'o, kun arĝent'a lun'o kiu bril'as dolĉ'e en la mez'o kaj mal'grand'a'j stel'o'j kiu'j palpebr'um'is gaj'e al Doroteo kiam ŝi rigard'is ili'n. La kaĝ'o ne plu trem'eg'is, ĝi mult'e pli mild'e flos'is sur la ond'o'j—preskaŭ kvazaŭ lul'il'o—tiel ke la plank'o'n sur kiu Doroteo star'ad'is ne plu inund'is akv'o en'ven'ant'a tra la lat'o'j'n. Vid'ant'e tio'n, kaj est'ant'e tre lac'a pro la ekscit'a'j event'o'j de la pas'int'a'j kelk'a'j hor'o'j, la knab'in'et'o decid'is ke dorm'o plej bon'e re'fort'ig'os ŝi'n kaj est'os ankaŭ la plej facil'a metod'o pas'ig'i la temp'o'n.
La plank'o est'is iom mal'sek'a kaj ŝi mem est'is mal'sek'eg'a, sed bon'sort'e ŝi est'is en varm'a klimat'o kaj tut'e ne sent'is mal'varm'o'n.
Do ŝi sid'iĝ'is en angul'o de la kaĝ'o, apog'is si'a'n dors'o'n per la lat'o'j, afabl'e rigard'is la amik'em'a'j'n stel'o'j'n antaŭ ol ferm'i la okul'o'j'n, kaj post mal'pli ol moment'o ŝi en'dorm'iĝ'is.
Tre strang'a bru'o vek'is Doroteon, kiu mal'ferm'is si'a'j'n okul'o'j'n kaj trov'is ke jam tag'iĝ'is kaj ke la sun'o bril'as fort'e en klar'a ĉiel'o. Dum si'a dorm'o Doroteo sonĝ'is ke ŝi de'nov'e est'as en Kansas, kaj ke ŝi lud'as en la mal'nov'a brut'kamp'o kun la bov'id'o'j kaj pork'o'j kaj kok'id'o'j ĉirkaŭ si; kaj unu'e, dum ŝi frot'is la dorm'o'n el si'a'j okul'o'j, ŝi ver'e kred'is ke ŝi est'as tie.
“Kut-kut-kut, ka-da-kut! Kut-kut-kut, ka-da- kut!”
Ha; de'nov'e jen tiu strang'a bru'o kiu vek'is ŝi'n.
Nepr'e kok'in'o kri'as! Sed ŝi'a'j larĝ'e mal'ferm'it'a'j okul'o'j unu'e vid'is, tra la lat'o'j de la kok'in'kaĝ'o, la blu'a'j'n ond'o'j'n de la ocean'o, nun trankvil'a kaj kviet'a, kaj ŝi'a'j pens'o'j re'flug'is al la pas'int'a nokt'o, tiom plen'a de danĝer'o kaj mal'komfort'o. Ankaŭ ŝi komenc'is memor'i ke ŝi est'as perd'it'o de la ŝtorm'o, flos'ant'a sur mal'fid'ind'a kaj ne'kon'at'a mar'o.
“Kut-kut-kut, ka-da-a-a—kut!”
“Kio okaz'as?” kri'is Doroteo, ek'star'iĝ'ant'e.
“Nu, mi de'met'is ov'o'n, jen ĉio,” respond'is mal'grand'a, sed akr'a kaj klar'a voĉ'o, kaj ĉirkaŭ'rigard'ant'e la knab'in'et'o trov'is flav'a'n kok'in'o'n kaŭr'ant'a'n en la kontraŭ'a angul'o de la kaĝ'o.
“Ĉu ebl'as?” ŝi kri'et'is, surpriz'it'e; “ĉu ankaŭ vi est'is ĉi tie dum la tut'a nokt'o?”
“Kompren'ebl'e,” respond'is la kok'in'o, sku'et'ant'e si'a'j'n flug'il'o'j'n kaj osced'ant'e. “Kiam la kaĝ'o for'blov'iĝ'is de la ŝip'o mi kroĉ'is mi'n al ĉi tiu angul'o per ung'o'j kaj bek'o, ĉar mi sci'is ke se mi fal'os en la akv'o'n mi nepr'e dron'os. Efektiv'e mi ja preskaŭ dron'is pro la akv'eg'o kiu super'flu'is mi'n. Neniam antaŭ'e en mi'a tut'a viv'o mi est'is tiom mal'sek'a!”
“Jes,” akord'is Doroteo, “ja est'is mal'sek'e dum kelk'a temp'o, mi bon'e sci'as tio'n. Sed ĉu nun vi est'as komfort'a?”
“Ne ver'e. La sun'o help'is sek'ig'i mi'a'j'n plum'o'j'n, sam'kiel vi'a'n rob'o'n, kaj mi fart'as pli bon'e de'met'int'e mi'a'n maten'ov'o'n. Sed kio okaz'os al ni, mi vol'as sci'i, flos'ant'a'j sur ĉi tiu grand'a flak'o?”
“Ankaŭ mi vol'as sci'i tio'n,” dir'is Doroteo. “Sed dir'u al mi: kiel vi kapabl'as parol'i? Mi kred'is ke kok'in'o'j nur pov'as blek'i kaj kluk'i.”
“Nu, rilat'e al tio,” respond'is la flav'a kok'in'o pens'em'e, “mi blek'is kaj kluk'is dum mi'a tut'a viv'o, kaj antaŭ hodiaŭ mi neniam parol'is eĉ vort'o'n, tio'n mi memor'as. Sed kiam vi demand'is, antaŭ minut'o, ŝajn'is tut'e natur'e ke mi respond'u vi'n. Do mi parol'is, kaj ŝajn'e mi plu parol'as, sam'e kiel vi kaj ali'a'j hom'o'j.
Strang'e, ĉu ne?”
“Ver'e,” respond'is Doroteo. “Se ni est'us en la Land'o Oz, mi ne opini'us ke est'as strang'e, ĉar mult'a'j best'o'j kapabl'as parol'i en tiu fe'land'o. Sed ĉi tie en la ocean'o cert'e ni est'as tre tre for de Oz.”
“Ĉu mi parol'as laŭ'gramatik'e?” demand'is la flav'a kok'in'o, dub'em'e. “Ĉu mi ĝust'e parol'as, laŭ vi'a opini'o?”
“Jes,” dir'is Doroteo, “vi tre bon'e parol'as, kiel komenc'ant'o.”
“Plaĉ'as al mi sci'i tio'n,” plu'dir'is la flav'a kok'in'o, per kvazaŭ'kaŝ'it'a ton'o; “ĉar se oni parol'as, plej bon'e est'as ĝust'e parol'i. La ruĝ'a vir'kok'o oft'e dir'is ke mi'a'j blek'ad'o kaj kluk'ad'o est'as tut'e perfekt'a'j; kaj nun plaĉ'as sci'i ke mi ĝust'e parol'as.”
“Mi komenc'as mal'sat'i,” koment'is Doroteo. “Est'as la hor'o por maten'manĝ'o, sed mank'as maten'manĝ'o.”
“Manĝ'u mi'a'n ov'o'n,” dir'is la flav'a kok'in'o. “Mi ne vol'as ĝi'n, sci'u.”
“Ĉu vi ne vol'as kov'i ĝi'n?” demand'is la knab'in'et'o, surpriz'it'e.
“Mi tut'e ne vol'as; mi neniam vol'as kov'i ov'o'j'n se mi ne hav'as komfort'a'n nest'o'n en kviet'a lok'o, kun dek'tri'o da ov'o'j sub mi. Dek'tri, sci'u, est'as bon'sort'a nombr'o por kok'in'o'j. Do plen'e taŭg'as ke vi manĝ'u ĉi tiu'n ov'o'n.”
“Sed, mi tut'e ne pov'us manĝ'i ĝi'n ne'kuir'it'a'n,” kri'is Doroteo. “Sed mi mult'e dank'as pro vi'a komplez'o, malgraŭ tio.”
“Ne dank'ind'e, kar'a,” respond'is la kok'in'o, trankvil'e, kaj ŝi komenc'is ord'ig'i si'a'j'n plum'o'j'n.
Dum moment'o Doroteo star'is rigard'ant'e la larĝ'a'n mar'o'n. Ŝi plu pens'ad'is pri la ov'o, do post ne'long'e ŝi demand'is: “Kial vi de'met'as ov'o'j'n, se vi ne intenc'as kov'i ili'n?”
“Est'as kutim'o,” respond'is la flav'a kok'in'o. “Jam de ĉiam mi fier'e de'met'as freŝ'a'n ov'o'n ĉiu'maten'e, kvankam ne dum mi perd'as mi'a'j'n plum'o'j'n. Al mi neniam plaĉ'as far'i mi'a'n maten'a'n blek'o'n antaŭ ol dec'e de'met'i ov'o'n, kaj sen oportun'o blek'i mi tut'e ne est'us feliĉ'a.”
“Est'as strang'e,” dir'is la knab'in'o, pens'em'e. “Sed ĉar mi ne est'as kok'in'o, ne est'as mir'ind'e ke mi ne kompren'as pri tio.”
“Kompren'ebl'e, kar'a.”
Doroteo re'silent'is. La flav'a kok'in'o est'is ia kompan'o, kaj ankaŭ iom komfort'ig'a; sed malgraŭ tio, est'is tre'eg'e sol'sent'e en la mez'o de la grand'a ocean'o.
Post iom da temp'o la kok'in'o flug'et'is al la plej'supr'a lat'o de la kaĝ'o, est'is iom pli alt'a ol la kap'o de Doroteo kiam ŝi sid'is sur la plank'o, kiel dum la ĵus'a'j moment'o'j.
“Jen, ni proksim'iĝ'as al ter'o!” kri'is la kok'in'o.
“Kie? Kie?” kri'is Doroteo, salt'ant'e ekscit'it'e.
“Tie, ne tre for,” respond'is la kok'in'o, indik'ant'e per si'a kap'o cert'a'n direkt'o'n. “Ŝajn'as ke ni flos'as tie'n, tiel ke antaŭ la tag'mez'o ni re'trov'os ni'n sur sek'a ter'o.”
“Ver'e tio plaĉ'os!” dir'is Doroteo. Ŝi ĝem'is, ĉar ŝi'a'j'n pied'o'j'n kaj krur'o'j'n ankoraŭ mal'sek'ig'is foj'foj'e mar'akv'o ven'ant'a tra la apart'a'j lat'o'j.
“Ankaŭ al mi,” respond'is ŝi'a kompan'o. “Neni'o en la mond'o mizer'as kiom mal'sek'a kok'in'o.”
La ter'o, kiu'n ili ŝajn'e al'proksim'iĝ'is tre rapid'e, ĉar ĝi est'is ĉiu'minut'e pli klar'a, est'is tre bel'a laŭ la vid'pov'o de la knab'in'et'o en la flos'ant'a kok'in'kaĝ'o.
Apud la akv'o est'is larĝ'a plaĝ'o el blank'a sabl'o kaj ŝton'er'o'j, kaj mal'antaŭ ĝi est'is plur'a'j rok'ec'a'j mont'et'o'j, kaj preter ili vid'ebl'is stri'o da verd'a'j arb'o'j kiu'j rand'is arb'ar'o'n. Sed neniu'j dom'o'j vid'ebl'is, nek hom'o'j kiu'j ebl'e loĝ'as en ĉi tiu ne'kon'at'a land'o.
“Mi esper'as ke ni trov'os manĝ'aĵ'o'n,” dir'is Doroteo, fervor'e rigard'ant'e la bel'a'n plaĝ'o'n al kiu ili flos'as. “Nun est'as mult'e post la maten'manĝ'a hor'o.”
“Ankaŭ mi iom'et'e mal'sat'as,” deklar'is la flav'a kok'in'o.
“Kial ne manĝ'i la ov'o'n?” demand'is la infan'o. “Vi ne bezon'as kuir'aĵ'o'j'n, kiel mi.”
“Ĉu vi kred'as mi'n kanibal'o?” kri'is la kok'in'o, indign'e. “Mi ne sci'as kio'n mi dir'is aŭ far'is ke vi insult'u mi'n!”
“Mi pardon'pet'as, S-in'o—S-in'o—bon'vol'u, Sinjor'in'o, kiel vi nom'iĝ'as?” demand'is la knab'in'et'o.
“Mi nom'iĝ'as Vilĉjo,” dir'is la flav'a kok'in'o, iom abrupt'e.
“Vilĉjo! Tio est'as nom'o por knab'o.”
“Ĉu grav'as?”
“Sed vi est'as kok'in'o, ĉu ne?”
“Kok'in'o, jes. Sed kiam mi unu'e el'ov'iĝ'is neni'u sci'is ĉu mi est'as kok'in'o aŭ vir'kok'o; do la knab'et'o kiu loĝ'is en la dom'o apud kiu mi nask'iĝ'is nom'is mi'n Vilĉjo, kaj am'is mi'n, ĉar mi est'is la sol'a flav'a kok'id'o en la tut'a ar'o. Kiam mi plen'kresk'is, kaj li trov'is ke mi ne kokerik'as kaj batal'as, kiel la vir'kok'o'j, li ne pens'is ŝanĝ'i mi'a'n nom'o'n, kaj ĉiu best'o en la kamp'o, kiel la hom'o'j en la dom'o, kon'is mi'n kiel ‘Vilĉjo’. Do ĉiam mi nom'iĝ'as Vilĉjo, kaj Vilĉjo est'as mi'a nom'o.”
“Sed est'as tut'e mal'ĝust'e,” deklar'is Doroteo, sobr'e; “kaj, se ne ĝen'os vi'n, mi nom'os vi'n ‘Vilĉinjo’. La ‘injo’ far'as el ĝi nom'o'n por knab'in'o.”
“Nu, mi'n tut'e ne ĝen'as,” respond'is la flav'a kok'in'o.
“Tut'e ne grav'as kiel vi nom'as mi'n, se mi sci'as ke la nom'o est'as mi'a nom'o.”
“Bon'e, Vilĉinjo. Mi'a nom'o est'as Doroteo Gal'e—amik'o'j nom'as mi'n simpl'e Doroteo kaj ne'kon'at'o'j nom'as mi'n Fraŭl'in'o Gal'e. Vi nom'u mi'n Doroteo, se vi dezir'as. Ni nun est'as tre proksim'a'j al la bord'o. Ĉu vi kred'as ke est'as sufiĉ'e mal'profund'e por ke mi vad'u tra la akv'o al la ter'o?”
“Atend'u kelk'a'j'n minut'o'j'n. La sun'radi'o'j est'as varm'ig'a'j kaj plaĉ'a'j, kaj ni ne bezon'as rapid'i.”
“Sed mi'a'j pied'o'j est'as mal'sek'a'j kaj akv'o'plen'a'j,”
dir'is la knab'in'et'o. “Mi'a rob'o est'as sufiĉ'e sek'a, sed mi ne est'os komfort'a antaŭ ol mi'a'j pied'o'j est'os sek'a'j.”
Tamen ŝi atend'is, kiel konsil'is la kok'in'o, kaj post ne'long'e la grand'a lign'a kaĝ'o skrap'et'is la sabl'a'n plaĝ'o'n kaj la danĝer'a vojaĝ'o est'is fin'it'a.
Est'u cert'a'j ke la ŝip'romp'ul'o'j ne bezon'is mult'a'n temp'o'n por ating'i la bord'o'n. La flav'a kok'in'o tuj flug'is al la sabl'o, sed Doroteo dev'is grimp'i la alt'a'j'n lat'o'j'n. Tamen, tio ne est'is mal'facil'a por knab'in'et'o el la kamp'ar'o, kaj tuj kiam ŝi est'is sekur'e sur la ter'o Doroteo for'tir'is si'a'j'n mal'sek'a'j'n ŝu'o'j'n kaj ŝtrump'et'o'j'n kaj etend'is ili'n sur la sun'varm'ig'at'a'n plaĝ'o'n por sek'iĝ'i.
Ŝi sid'iĝ'is kaj rigard'is dum Vilĉinjo pik'is per si'a akr'a bek'o en la sabl'o kaj ŝton'et'ar'o, kiu'n ŝi grat'is kaj turn'is per si'a'j fort'a'j ung'o'j.
“Kio'n vi far'as?” demand'is Doroteo.
“Serĉ'as manĝ'aĵ'o'n, kompren'ebl'e,” murmur'is la kok'in'o, kiu si'n okup'ad'is per bek'ad'o.
“Kio'n vi trov'as?” demand'is la knab'in'o, sci'vol'e.
“Nu, kelk'a'j'n dik'a'j'n ruĝ'a'j'n formik'o'j'n, kaj kelk'a'j'n sabl'insekt'o'j'n, kaj foj'foj'e krab'et'o'n. Ili est'as tre dolĉ'a'j kaj plaĉ'a'j, mi cert'ig'as al vi.”
“Aĉ'e!” kri'is Doroteo, per ŝok'it'a voĉ'o.
“Kio est'as aĉ'a?” demand'is la kok'in'o, lev'ant'e la kap'o'n por rigard'i per unu bril'ant'a okul'o si'a'n kompan'in'o'n.
“Ke vi manĝ'as viv'aĵ'o'j'n, kaj insekt'aĉ'o'j'n, kaj ramp'a'j'n formik'aĉ'o'j'n. Nepr'e hont'u !”
“Ĉu?” respond'is la kok'in'o, sen'kompren'e; “vi ja est'as strang'a, Doroteo! Viv'aĵ'o'j est'as mult'e pli freŝ'a'j kaj nutr'a'j ol mort'aĵ'o'j, kaj vi hom'o'j manĝ'as ĉi'a'j'n mort'aĵ'o'j'n.”
“Tut'e ne!”
“Jes ja,” respond'is Vilĉinjo. “Vi manĝ'as ŝaf'id'o'j'n kaj ŝaf'o'j'n kaj bov'in'o'j'n kaj pork'o'j'n kaj eĉ kok'id'o'j'n.”
“Sed ni kuir'as ili'n,” dir'is Doroteo, triumf'e.
“Kiel grav'as tio?”
“Mult'e grav'as,” dir'is la knab'in'o, pli sobr'e. “Mi ne pov'as eksplik'i, sed grav'as. Kaj ni neniam manĝ'as insekt'aĉ'o'j'n .”
“Sed vi manĝ'as la kok'id'o'j'n kiu'j manĝ'as la insekt'o'j'n,” respond'is la flav'a kok'in'o, per triumf'a gak'o.
“Do vi est'as egal'e fi'a kiel ni la kok'in'o'j.”
Tio pens'ig'is Doroteon. Vilĉinjo dir'is la ver'o'n, kaj tio preskaŭ nul'ig'is ŝi'a'n apetit'o'n. Kaj la flav'a kok'in'o, nu ŝi plu bek'ad'is la sabl'o'n, kaj ŝajn'e est'is tre kontent'a pri si'a'j manĝ'aĵ'o'j.
Fin'e, proksim'e al la bord'o de la akv'o, Vilĉinjo met'is si'a'n bek'o'n en la sabl'o'n, kaj tuj re'tir'is ĝi'n trem'o'plen'e.
“Aj!” ŝi kri'is. “Mi frap'is metal'o'n tiam, kaj mi'a bek'o preskaŭ romp'iĝ'is.”
“Ver'ŝajn'e pro rok'o,” dir'is Doroteo, sen'zorg'e.
“Absurd'e. Mi pov'as disting'i rok'o'n de metal'o, mi opini'as,” dir'is la kok'in'o. “Mi sent'as ĝi'n mal'simil'e.”
“Sed ne pov'as est'i metal'o sur ĉi tiu sovaĝ'a, dezert'a mar'plaĝ'o,” insist'is la knab'in'o. “Kie est'is? Mi el'fos'os ĝi'n kaj pruv'os al vi ke mi prav'as.”
Vilĉinjo montr'is al ŝi kie ŝi'a “bek'o frap'iĝ'is”, laŭ ŝi'a esprim'o, kaj Doroteo el'fos'is la sabl'o'n ĝis sent'i aĵ'o'n mal'mol'a'n. Ŝi en'puŝ'is si'a'n man'o'n, kaj el'tir'is la aĵ'o'n, kaj trov'is ke ĝi est'as grand'a'dimensi'a or'a ŝlos'il'o—iom mal'nov'a, sed ankoraŭ bril'a kaj ne'damaĝ'it'a.
“Kio'n mi dir'is al vi?” kri'is la kok'in'o, kun triumf'a gak'o. “Ĉu mi pov'as disting'i metal'o'n kiam mi puŝ'iĝ'as kontraŭ ĝi'n, aŭ ĉu tem'as pri rok'o?”
“Metal'o, vi prav'is,” respond'is la infan'o, rigard'ant'e pens'em'e la kurioz'aĵ'o'n trov'it'a'n. “Mi kred'as ke ĝi est'as el pur'a or'o, kaj sen'dub'e ĝi kuŝ'is kaŝ'it'e en la sabl'o dum long'a temp'o. Kiel ĝi kaŝ'iĝ'is tie, Vilĉinjo? Kio'n ĉi tiu mister'a ŝlos'il'o mal'ferm'as?”
“Mi ne sci'as,” respond'is la kok'in'o. “Sen'dub'e vi sci'as pli ol mi pri serur'o'j kaj ŝlos'il'o'j.”
Doroteo ĉirkaŭ'rigard'et'is. Tut'e ne rimark'ebl'is dom'o en tiu part'o de la land'o, kaj ŝi rezon'is ke ĉiu ŝlos'il'o nepr'e est'as por serur'o kaj ĉiu serur'o hav'as cel'o'n. Ebl'e la ŝlos'il'o'n perd'is iu tre mal'proksim'e loĝ'ant'a, sed kiu vag'is sur ĉi tiu plaĝ'o mem.
Konsider'ant'e ĉio'n ĉi, la knab'in'o met'is la ŝlos'il'o'n en la poŝ'o'n de si'a rob'o kaj post tio ŝi mal'rapid'e sur'tir'is si'a'j'n ŝu'o'j'n kaj ŝtrump'o'j'n, jam tut'e sek'a'j'n pro la sun'o.
“Mi intenc'as, Vilĉinjo,” ŝi dir'is, “ĉirkaŭ'serĉ'i por trov'i manĝ'aĵ'o'n.”
Marŝ'int'e iom direkt'e al la arb'ar'o, for de la bord'o de la akv'o, Doroteo ven'is al glat'a sabl'a lok'o sur kiu ŝajn'is est'i kurioz'a'j liter'o'j mark'it'a'j sur la surfac'o, kvazaŭ skrib'it'a'j sur la sabl'o per mal'dik'a branĉ'o.
“Kio'n ĝi dir'as?” ŝi demand'is al la flav'a kok'in'o, kiu trot'ad'is apud ŝi iom dign'e.
“Kiel mi sci'us?” respond'is la kok'in'o.
“Mi ne sci'pov'as leg'i.”
“Ho? Ĉu?”
“Kompren'ebl'e ne; mi neniam stud'is en lern'ej'o.”
“Nu, mi ja,” agnosk'is Doroteo; “sed la liter'o'j est'as grand'a'j kaj apart'a'j, kaj est'as mal'facil'e re'kon'i la vort'o'j'n.”
Sed ŝi zorg'e rigard'is ĉiu'n liter'o'n, kaj fin'e ŝi trov'is ke ĉi tiu'j vort'o'j est'is skrib'it'a'j en la sabl'o: “Evit'u La RADULOJN!”
“Est'as iom strang'e,” deklar'is la kok'in'o, kiam Doroteo laŭt'leg'is la vort'o'j'n. “Kiu'j est'as la Raduloj, laŭ vi'a supoz'o?”
“Ul'o'j kiu'j rad'as, ver'ŝajn'e. Ebl'e ili hav'as ĉar'et'o'j'n, aŭ beb'ĉar'et'o'j'n aŭ ŝarĝ'o'ĉar'et'o'j'n,” dir'is Doroteo.
“Ebl'e ili est'as aŭtomobil'o'j,” propon'is la flav'a kok'in'o. “Ne neces'as evit'i beb'ĉar'et'o'j'n kaj ŝarĝ'o'ĉar'et'o'j'n; sed aŭtomobil'o'j est'as danĝer'a'j. Plur'a'j amik'o'j mi'a'j est'as mort'ig'it'a'j de ili.”
“Ne pov'as est'i aŭt'o’bil'o'j,” respond'is la knab'in'o, “ĉar ni est'as en nov'a, sovaĝ'a land'o kie eĉ ne est'as tram'o'j aŭ tel’fon'o'j. La hom'o'j ĉi tie ankoraŭ ne est'as trov'it'a'j, mi kred'as; se efektiv'e ekzist'as hom'o'j ĉi tie.
Do mi kred'as ke ne pov'as est'i aŭt'o’bil'o'j ĉi tie, Vilĉinjo.”
“Ebl'e ne,” agnosk'is la flav'a kok'in'o. “Kie'n vi ir'as nun?”
“Al la arb'o'j, por serĉ'i frukt'o'j'n aŭ nuks'o'j'n,”
respond'is Doroteo.
Ŝi marŝ'is trans la sabl'o'n, rand'ir'is la pied'o'n de unu el la rok'a'j mont'et'o'j proksim'a'j, kaj baldaŭ ating'is la rand'o'n de la arb'ar'o.
Unu'e ŝi sen'iluzi'iĝ'is, ĉar la proksim'a'j arb'o'j est'is nur popl'o'j aŭ eŭkalipt'o'j, kaj tut'e ne hav'is frukt'o'j'n aŭ nuks'o'j'n. Sed baldaŭ, kiam ŝi est'is preskaŭ sen'esper'a, la knab'in'et'o trov'is du arb'o'j'n kiu'j ver'ŝajn'e don'os al ŝi mult'a'j'n manĝ'aĵ'o'j'n.
Unu arb'o est'is plen'a de kvadrat'a'j karton'a'j skatol'o'j, kiu'j kresk'is en grup'o'j sur ĉiu'j branĉ'o'j, kaj sur la plej grand'a'j plej matur'a'j skatol'o'j la vort'o “Lunĉ'o” est'is leg'ebl'a, skrib'it'a per net'a'j relief'a'j liter'o'j. Ŝajn'e tiu arb'o frukt'is dum la tut'a jar'o, ĉar sur kelk'a'j branĉ'o'j est'is lunĉ'o'skatol'a'j burĝon'o'j, kaj sur ali'a'j est'is mal'grand'a'j lunĉ'o'skatol'o'j et'a'j kiu'j est'is ankoraŭ tut'e verd'a'j, kaj evident'e ne manĝ'ind'a'j ĝis ili matur'iĝ'os.
La foli'o'j de tiu arb'o est'is sen'escept'e paper'a'j buŝ'tuk'o'j, kaj ĝi est'is tre plaĉ'aspekt'a laŭ la mal'sat'a knab'in'et'o.
Sed la arb'o apud la lunĉ'o'skatol'a arb'o est'is eĉ pli mir'ig'a, ĉar sur ĝi kresk'is stan'a'j sitel'o'j da ĉef'manĝ'o, tiom plen'a'j kaj pez'a'j ke la fort'a'j branĉ'o'j klin'iĝ'is pro la pez'o. Kelk'a'j est'is mal'grand'a'j kaj mal'hel'e brun'a'j; pli grand'a'j hav'is sen'bril'a'n stan'kolor'o'n; sed la ver'e matur'a'j est'is sitel'o'j el tre hel'a stan'o kiu bril'is bel'e pro la sun'radi'o'j kiu'j tuŝ'is ili'n.
Ili mult'e plaĉ'is al Doroteo, kaj eĉ la flav'a kok'in'o agnosk'is si'n surpriz'it'a.
La knab'in'et'o star'is sur la pint'o'j de si'a'j pied'o'j kaj elekt'is unu el la plej bel'a'j kaj grand'a'j lunĉ'o'skatol'o'j, post tio ŝi sid'iĝ'is sur la ter'o kaj fervor'e mal'ferm'is ĝi'n. En ĝi ŝi trov'is bel'e volv'it'a'j en blank'a paper'o ŝink'a'n sandviĉ'o'n, iom da kuk'o, pikl'aĵ'o'n, tranĉ'aĵ'o'n de nov'a fromaĝ'o kaj pom'o'n. Ĉio hav'is propr'a'n tig'o'n, do neces'is pluk'i ĝi'n de la flank'o de la skatol'o; sed Doroteo trov'is ĉio'n bon'gust'eg'a, kaj ŝi manĝ'is ĉiu'n pec'o'n da lunĉ'o en la skatol'o antaŭ ol fin'i.
“Lunĉ'o ne est'as ’zakte maten'manĝ'o,” ŝi dir'is al Vilĉinjo, kiu sid'is apud ŝi sci'vol'em'e rigard'ant'e. “Sed kiam oni mal'sat'as oni pov'as eĉ vesper'manĝ'i en la maten'o sen'plend'e.”
“Mi esper'as ke vi'a lunĉ'o'skatol'o est'is plen'e matur'a,” koment'is la flav'a kok'in'o, dub'em'e. “Tiom da mal'san'o kaŭz'as manĝ'ad'o de verd'aĵ'o'j.”
“Nu, mi cert'as ke ĝi est'is matur'a,” deklar'is Doroteo, “ĉio ’cepte de la pikl'aĵ'o, kaj pikl'aĵ'o nepr'e dev'as est'i verd'a, Vilĉinjo. Sed ĉio gust'is perfekt'e, kaj mi prefer'us ĝi'n ol kirk'a'n piknik'o'n. Kaj nun mi intenc'as pluk'i sitel'o'n da ĉef'manĝ'o, por kiam mi de'nov'e mal'sat'os, kaj post tio ni re'komenc'os ’splori la land'o'n, kaj trov'i kie ni est'as.”
“Ĉu vi tut'e ne sci'as en kiu land'o ni est'as?”
demand'is Vilĉinjo.
“Tut'e ne. Sed atent'u: mi cert'as ke ni est'as en fe'land'o, ĉar en ali'a lok'o lunĉ'o'skatol'o'j kaj ĉef'manĝ'a'j sitel'o'j ne kresk'as sur arb'o'j. Krom'e, Vilĉinjo, vi est'as kok'in'o kaj vi ne pov'us parol'i en civiliz'it'a land'o kia Kansas, kie tut'e ne loĝ'as fe'o'j.”
“Ebl'e ni est'as en la Land'o Oz,” dir'is la kok'in'o, pens'em'e.
“Ne, est'as ne'ebl'e,” respond'is la knab'in'et'o; “ĉar mi jam est'is en la Land'o Oz, kaj ĝi'n tut'e ĉirkaŭ'as dezert'aĉ'o kiu'n neni'u pov'as trans'ir'i.”
“Do kiel vi re'ven'is el ĝi?” demand'is Vilĉinjo.
“Mi hav'is arĝent'a'j'n ŝu'o'j'n, kaj ili port'is mi'n tra la aer'o; sed mi perd'is ili'n,” dir'is Doroteo.
“Ĉu?” koment'is la flav'a kok'in'o, per si'a ton'o esprim'ant'e mal'kred'o'n.
“Kaj krom'e,” plu'dir'is la knab'in'o, “ne trov'iĝ'as mar'o apud la Land'o Oz, do nepr'e ĉi tiu est'as ali'a fe'land'o.”
Dum ŝi parol'is ŝi rimark'is bril'a'n, bel'a'n sitel'o'n da ĉef'manĝ'o, kun fortik'a ten'il'o, kaj pluk'is ĝi'n de ĝi'a branĉ'o. Post tio, akompan'at'e de la flav'a kok'in'o, ŝi marŝ'is el la ombr'o de la arb'o'j direkt'e al la mar'bord'o.
Ili est'is part'e trans'ir'int'a'j la sabl'o'n kiam Vilĉinjo subit'e kri'is, terur'it'e: “Kio est'as?”
Doroteo rapid'e turn'is si'n, kaj vid'is ven'i de pad'o kiu konduk'is el inter la arb'o'j la plej strang'a'n person'o'n kiu'n ŝi'a'j okul'o'j iam vid'is.
Ĝi hav'is hom'a'n form'o'n, sed ĝi marŝ'is, pli ĝust'e, rul'iĝ'is, per ĉiu'j kvar membr'o'j kaj ĝi'a'j krur'o'j est'is sam'long'a'j kiel ĝi'a'j brak'o'j, tiel ke ili aspekt'is la kvar krur'o'j de best'o. Sed Doroteo tut'e ne vid'is best'o'n, ĉar la person'o est'is vest'it'a plej glor'e per brod'it'a'j vest'aĵ'o'j mult'e'kolor'a'j, kaj ĝi port'is pajl'a'n ĉapel'o'n gaj'e sur la flank'o de si'a kap'o. Sed ĝi diferenc'is dis'de hom'o'j ĉi tiel, anstataŭ man'o'j kaj pied'o'j kresk'is ĉe la fin'o'j de ĝi'a'j brak'o'j kaj krur'o'j rond'a'j rad'o'j, kaj per tiu'j rad'o'j ĝi rul'iĝ'is tre rapid'e trans la eben'a'n ter'o'n. Post'e Doroteo trov'is ke tiu'j strang'a'j rad'o'j konsist'as el la sam'a mal'mol'a substanc'o el kiu konsist'as ni'a'j ung'o'j, kaj ŝi ankaŭ inform'iĝ'is ke ul'o'j de tiu strang'a ras'o nask'iĝ'as tia'j. Sed kiam ni'a knab'in'et'o unu'e vid'is la unu'a'n individu'o'n de ras'o kiu kaŭz'os mult'a'j'n problem'o'j'n al ŝi, ŝi supoz'is ke la bril'kolor'a vest'it'o est'as sur rul'ŝu'o'j lig'it'a'j al li'a'j man'o'j kaj ne nur al li'a'j pied'o'j.
“Kur'u!” kri'is la flav'a kok'in'o, for'flug'et'ant'e tre tim'o'plen'e. “Jen Radulo!”
“Radulo?” kri'is Doroteo. “Kio est'as tio?”
“Ĉu vi ne memor'as ke sur la sabl'o est'is skrib'it'e ‘Evit'u la Radulojn’? Kur'u, nepr'e kur'u!”
Do Doroteo kur'is, kaj la Radulo akr'e kaj sovaĝ'e el'kri'is kaj komenc'is ĉas'i ŝi'n plen'rapid'e.
Trans'rigard'ant'e si'a'n ŝultr'o'n dum ŝi kur'is, la knab'in'o nun vid'is grand'a'n procesi'o'n de Raduloj ven'i el la arb'ar'o—dek'o'j kaj dek'o'j—ĉiu'j est'is vest'it'a'j per bel'eg'a'j, strikt'a'j vest'aĵ'o'j kaj ĉiu'j rul'iĝ'is rapid'e direkt'e al ŝi son'ig'ant'e si'a'j'n sovaĝ'a'j'n, strang'a'j'n kri'o'j'n.
“Ili cert'e kapt'os ni'n!” anhel'is la knab'in'o, kiu plu port'is la pez'a'n sitel'o'n da manĝ'o kiu'n ŝi pluk'is. “Mi ne pov'os mult'e pli kur'i, Vilĉinjo.”
“Grimp'u ĉi tiu'n mont'et'o'n—rapid'u!” dir'is la kok'in'o; kaj Doroteo trov'is si'n tre proksim'a al la ar'o de ne'fiks'it'a'j pint'a'j rok'o'j kiu'j'n ili preter'pas'is ir'ant'e al la arb'ar'o. La flav'a kok'in'o jam nun flug'et'ad'is inter la rok'o'j, kaj Doroteo sekv'is laŭ'ebl'e, du'on'e grimp'ant'e kaj du'on'e supr'e'n'fal'ant'e la mal'glat'a'n, krut'a'n dekliv'o'n.
Ŝi ne tro rapid'is, ĉar la plej'antaŭ'a Radulo ating'is la mont'et'o'n nur moment'o'n post ŝi; sed dum la knab'in'o klopod'is grimp'i la rok'o'j'n la ul'o ek'halt'is hurl'ant'e pro koler'eg'o kaj sen'esper'iĝ'o.
Doroteo nun aŭd'is la flav'a'n kok'in'o'n rid'i, laŭ si'a gak'a, kok'in'ec'a manier'o.
“Ne rapid'u, kar'a,” kri'is Vilĉinjo. “Ili ne pov'os sekv'i ni'n inter ĉi tiu'j rok'o'j, do ni est'as tut'e sekur'a'j nun.”
Doroteo tuj halt'is kaj sid'iĝ'is sur larĝ'a rok'eg'o, ĉar ŝi plen'e sen'spir'iĝ'is.
La ali'a'j Raduloj jam nun ating'is la pied'o'n de la mont'et'o, sed est'is klar'e ke ili'a'j rad'o'j ne rul'iĝ'os sur la mal'glat'a'j, pint'a'j rok'o'j, tial ili est'is ne'kapabl'a'j sekv'i Doroteon kaj la kok'in'o'n al kie ili fuĝ'is. Sed ili ĉirkaŭ'is la tut'a'n mont'et'o'n, tiel ke la infan'o kaj Vilĉinjo dev'is rest'i ĉar ili ne pov'os mal'supr'e'n'ir'i sen kapt'iĝ'i.
Do la ul'o'j sku'is si'a'j'n antaŭ'a'j'n rad'o'j'n kontraŭ Doroteo minac'e, kaj ŝajn'e ili ankaŭ kapabl'is parol'i kaj ne nur far'i si'a'j'n terur'a'j'n kri'o'j'n, ĉar plur'a'j el ili kri'is: “Ni kapt'os vi'n, ne dub'u! Kaj kiam ni kapt'os vi'n, ni dis'er'ig'os vi'n!”
“Kial vi tiom kruel'as kontraŭ mi'n?” demand'is Doroteo. “Mi est'as fremd'a en vi'a land'o, kaj mi far'is neni'a'n mal'bon'o'n al vi.”
“Neni'a'n mal'bon'o'n!” kri'is unu, kiu ŝajn'e est'is ili'a estr'o. “Ĉu vi ne pluk'is ni'a'j'n lunĉ'o'skatol'o'j'n kaj manĝ'o'sitel'o'j'n? Ĉu vi ne ankoraŭ ten'as en la man'o ŝtel'it'a'n manĝ'o'sitel'o'n?”
“Mi pluk'is nur po unu,” ŝi respond'is. “Mi mal'sat'is, kaj mi ne sci'is ke la arb'o'j aparten'as al vi.”
“Tio ne sen'kulp'ig'as vi'n,” respond'is la estr'o, kiu est'is vest'it'a per plej bel'a komplet'o. “Laŭ ni'a leĝ'o, kiu pluk'as manĝ'o'sitel'o'n sen ni'a permes'o dev'as tuj mort'i.”
“Ne kred'u li'n,” dir'is Vilĉinjo. “Mi cert'as ke la arb'o'j ne aparten'as al tiu'j ul'aĉ'o'j. Ili pret'as i'a'n ajn mis'aĵ'o'n far'i, kaj laŭ mi'a opini'o ili vol'us mort'ig'i ni'n eĉ se vi ne pluk'us manĝ'o'sitel'o'n.”
“Mi sam'opini'as,” akord'is Doroteo. “Sed kio'n ni far'u nun?”
“Ni rest'u ĉi tie,” konsil'is la flav'a kok'in'o. “Ni est'os sekur'a'j kontraŭ la Raduloj ĝis ni mort'os pro mal'sat'o; kaj antaŭ tiam mult'o pov'os okaz'i.”
Post ebl'e hor'o la plej'mult'a'j Raduloj re'rul'iĝ'is en la arb'ar'o'n, las'ant'e nur tri el si por gard'i la mont'et'o'n. Ili kun'rul'iĝ'is kiel grand'a'j hund'o'j kaj ŝajn'ig'is dorm'i sur la sabl'o; sed nek Doroteon nek Vilĉinjon tromp'is tiu ruz'o, do ili rest'is sekur'a'j inter la rok'o'j kaj tut'e ne atent'is si'a'j'n ruz'a'j'n mal'amik'o'j'n.
Fin'e la kok'in'o, flug'et'ant'e super la mont'et'o, el'kri'is: “Ho, jen voj'o!”
Do Doroteo tuj grimp'is al kie sid'as Vilĉinjo, kaj jen, tut'e ver'e, est'is glat'a voj'o ĉiz'it'a inter la rok'o'j. Ĝi ŝajn'is ĉirkaŭ'ir'i la mont'et'o'n de la supr'o al la mal'supr'o, kvazaŭ kork'tir'il'o, turn'iĝ'ant'e tie kaj tie inter la krud'a'j rok'o'j sed ĉiam eben'a kaj facil'e sur'marŝ'ebl'a.
Efektiv'e, unu'e Doroteo demand'is al si kial la Raduloj ne supr'e'n'rul'as si'n laŭ ĉi tiu voj'o; sed kiam ŝi sekv'is ĝi'n al la pied'o de la voj'et'o, ŝi trov'is plur'a'j'n grand'a'j'n rok'pec'o'j'n met'it'a'j rekt'e trans la voj'o'n, tiel ke el'ekster'e ne ebl'is vid'i ĝi'n, kaj ankaŭ la Raduloj ne pov'is uz'i ĝi'n por grimp'i la mont'et'o'n.
Post tio Doroteo re'supr'e'n'marŝ'is la voj'o'n, kaj sekv'is ĝi'n ĝis ŝi ating'is la plej'supr'o'n de la mont'et'o, kie unu'sol'a rond'a rok'o star'is kiu est'is pli grand'a ol ĉiu'j ali'a'j ĉirkaŭ ĝi. La voj'o fin'iĝ'is tuj apud tiu grand'a rok'o, kaj dum moment'o est'is ne'klar'e al ŝi kial oni ja far'is la voj'o'n. Sed la kok'in'o, kiu sobr'e sekv'ad'is ŝi'n kaj nun star'is sur rok'o'pint'o mal'antaŭ Doroteo, subit'e koment'is: “Ĝi aspekt'as preskaŭ kiel pord'o, ĉu ne?”
“Kio aspekt'as kiel pord'o?” demand'is la infan'o.
“Nu, tiu fend'et'o en la rok'o, tuj antaŭ vi,”
respond'is Vilĉinjo, kies rond'a'j okul'o'j est'is tre akr'e'vid'a'j kaj ŝajn'e rimark'is ĉio'n. “Ĝi ir'as supr'e'n je unu flank'o kaj mal'supr'e'n je la ali'a, kaj trans la supr'o'n kaj la mal'supr'o'n.”
“Kio ir'as?”
“Nu, la fend'et'o. Tial mi kred'as ke ĝi cert'e est'as rok'pord'o, kvankam mi ne vid'as ĉarnir'o'j'n.”
“Vi prav'as,” dir'is Doroteo, kiu nun rimark'is unu'a'foj'e la fend'et'o'n en la rok'o. “Kaj jen ŝlos'o'tru'o, ĉu ne, Vilĉinjo?” Ŝi indik'is rond'a'n, profund'a'n tru'o'n unu'flank'e de la pord'o.
“Kompren'ebl'e. Se ni hav'us la ŝlos'il'o'n nun, ni pov'us mal'ŝlos'i ĝi'n kaj trov'i kio est'as intern'e,”
respond'is la flav'a kok'in'o. “Ebl'e trezor'ĉambr'o plen'a de diamant'o'j kaj ruben'o'j, aŭ amas'o'j da bril'a or'o, aŭ—”
“Tio memor'ig'as mi'n,” dir'is Doroteo, “pri la or'a ŝlos'il'o kiu'n mi trov'is sur la plaĝ'o. Ĉu vi opini'as ke ĝi taŭg'as por la tru'o, Vilĉinjo?”
“Prov'u,” propon'is la kok'in'o.
Do Doroteo serĉ'is en la poŝ'o de si'a rob'o kaj trov'is la or'a'n ŝlos'il'o'n. Kiam ŝi met'is ĝi'n en la tru'o'n de la rok'o kaj turn'is ĝi'n, aŭd'iĝ'is subit'a akr'a krak'o; post tio, kun solen'a bru'et'o kiu trem'ig'is la vertebr'o'j'n de ŝi'a dors'o, la fac'o de la rok'o ekster'e'n'fal'is, kiel pord'o sur ĉarnir'o'j, kaj tuj vid'ebl'is mal'grand'a sen'lum'a ĉambr'o.
“Vid'u!” kri'is Doroteo, re'tir'ant'e si'n kiom ebl'e sur la mal'larĝ'a pad'o.
Ĉar, star'ant'a en la mal'larĝ'a rok'a ĉambr'o, est'is vir'form'o—nu, ĝi aspekt'is vir'form'o, en la obskur'o. Li est'is nur proksim'um'e tiom alt'a kiom Doroteo mem, kaj li'a korp'o est'is rond'a kiel pilk'o kaj konsist'is el polur'it'a kupr'o. Ankaŭ li'a'j kap'o kaj membr'o'j est'is kupr'a'j kaj ili est'is per ĉarnir'o'j lig'it'a'j al li'a korp'o strang'a'manier'e, kun metal'a'j ĉap'et'o'j sur la ĉarnir'o'j, kiel sur la kiras'o port'at'a de kavalir'o'j antikv'a'temp'e. Li star'is tut'e kviet'e, kaj kiam la lum'o traf'is la form'o'n ĝi bril'is kvazaŭ el or'o.
“Ne tim'u,” vok'is Vilĉinjo, el si'a star'ej'o. “Ĝi ne viv'as.”
“Tio'n mi vid'as,” respond'is la knab'in'o, fort'e en'spirant'e.
“Ĝi est'as el kupr'o, kiel la mal'nov'a pot'o en la best'ej'o ĉe'hejm'e,” plu'dir'is la kok'in'o, turn'ant'e si'a'n kap'o'n unu'e al unu flank'o kaj post'e al la ali'a, tiel ke ambaŭ ŝi'a'j rond'a'j okul'o'j pov'is ekzamen'i la objekt'o'n.
“Iam,” dir'is Doroteo, “mi kon'is vir'o'n el stan'o; li est'is lign'o'hak'ist'o nom'it'a Noĉjo Hak'ist'o. Sed li viv'is sam'e kiel ni, pro ke li nask'iĝ'is ver'a vir'o, kaj akir'is si'a'n stan'a'n korp'o'n iom post iom—unu'e krur'o'n kaj post'e fingr'o'n kaj post'e orel'o'n—ĉar li tiom akcident'is per si'a hak'il'o, kaj dis'tranĉ'is si'n tre sen'zorg'e.”
“Ĉu?” dir'is la kok'in'o, blov'et'ant'e tra si'a naz'o kvazaŭ tut'e ne kred'ant'e la rakont'o'n.
“Sed ĉi tiu kupr'ul'o,” plu'dir'is Doroteo, grand'okul'e rigard'ant'e ĝi'n, “tut'e ne viv'as, kaj mi demand'as al mi kial ĝi far'iĝ'is, kaj kial ĝi ŝlos'iĝ'is en ĉi tiu'n strang'a'n lok'o'n.”
“Mister'o,” koment'is la kok'in'o, tord'ant'e si'a'n kap'o'n por aranĝ'i si'a'j'n kol'plum'o'j'n per si'a bek'o.
Doroteo paŝ'is en la ĉambr'et'o'n por vid'i la dors'o'n de la kupr'ul'o, kaj tiel ŝi trov'is pres'it'a'n kart'o'n kiu pend'is inter li'a'j ŝultr'o'j, ĝi pend'is de mal'grand'a kupr'a kejl'o sur la dors'o de li'a kol'o. Ŝi mal'lig'is la kart'o'n kaj re'ir'is al la pad'o, kie la lum'o est'is pli fort'a, kaj sid'iĝ'is sur plat'a'n rok'o'n por leg'i la pres'aĵ'o'n.
“Kio'n ĝi dir'as?” demand'is la kok'in'o, sci'vol'e.
Doroteo laŭt'leg'is la kart'o'n, prononc'ant'e unu post ali'a la liter'o'j'n de la grand'a'j vort'o'j, mal'facil'e; kaj jen kio'n ŝi leg'is: de SMITH & TINKER Patent'it'a Du'obl'e Ag'ant'a, Ekstr'e-Re'ag'em'a, Pens'o'kre'a, Perfekt'e Parol'ant'a M E KA N I KA V I R O Kun Ni'a Special'a Horloĝ'funkci'a Mekanism'o.
Pens'as, Parol'as, Ag'as, kaj Preskaŭ Viv'as.
Fabrik'at'a nur en ni'a Labor'ej'o en Evna, Land'o Ev.
Ni proces'os kontraŭ ĉiu Patent'o'romp'ant'o.
“Ver'e strang'e!” dir'is la flav'a kok'in'o. “Ĉu vi kred'as ke ĝi dir'as la ver'o'n, kar'a?”
“Mi ne sci'as,” respond'is Doroteo, kiu vol'is leg'i pli.
“Aŭskult'u, Vilĉinjo:”
Instrukci'o'j: Por Pens'ad'o:—Streĉ'u la risort'o'n de la Mekanik'a Vir'o, tru'o sub la mal'dekstr'a brak'o, (sign'it'a No. 1).
Por Parol'ad'o:—Streĉ'u la risort'o'n de la Mekanik'a Vir'o, tru'o sub la dekstr'a brak'o, (sign'it'a No. 2).
Por Marŝ'ad'o kaj Ag'ad'o:—Streĉ'u la risort'o'n en la centr'o de li'a dors'o, (sign'it'a No. 3).
N.B.—Ni garanti'as la perfekt'a'n funkci'ad'o'n de ĉi tiu mekanism'o dum mil jar'o'j.
“Nu, ja mir'ig'e!” anhel'is la flav'a kok'in'o, sen'kred'e; “se la kupr'ul'o pov'as far'i eĉ du'on'o'n de tio li est'as ver'e mir'ig'a maŝin'o. Sed mi supoz'as ke tem'as nur pri tromp'aĵ'o, kiel mult'a'j ali'a'j patent'aĵ'o'j.”
“Ebl'e ni streĉ'u la risort'o'j'n,” propon'is Doroteo, “por trov'i kio'n li far'os.”
“Kie est'as la ŝlos'il'o por la risort'o'tru'o'j?” demand'is Vilĉinjo.
“Ĝi pend'as de la kejl'o kie mi trov'is la kart'o'n.”
“Do,” dir'is la kok'in'o, “ni prov'u li'n, kaj trov'u ĉu li funkci'os. Oni garanti'is li'n por mil jar'o'j, laŭ'ŝajn'e; sed ni ne sci'as de kiam li star'as en ĉi tiu rok'o.”
Doroteo jam pren'is la horloĝ'o'ŝlos'il'o'n de la kejl'o.
“Kiu'n mi unu'e streĉ'u?” ŝi demand'is, re'rigard'ant'e la instrukci'o'j'n sur la kart'o.
“Numer'o'n Unu, mi supoz'as,” respond'is Vilĉinjo.
“Tio pens'ig'as li'n, ĉu ne?”
“Tiel,” dir'is Doroteo, kaj ŝi streĉ'is ĉe tru'o Numer'o Unu, sub la mal'dekstr'a brak'o.
“Li ne ŝajn'as diferenc'a,” koment'is la kok'in'o, kritik'em'e.
“Kompren'ebl'e ne; li nur pens'as, nun,” dir'is Doroteo.
“Pri kio li pens'as, do?”
“Mi streĉ'os la parol'il'o'n, ebl'e li pov'os dir'i al ni,”
dir'is la knab'in'o.
Do ŝi streĉ'is risort'o'n Numer'o Du, kaj tuj la horloĝ-funkci'ul'o dir'is, sen mov'i iu'n part'o'n de si'a korp'o escept'e de la lip'o'j: “Bo-na-n ma-te-no-n, knab-in-et-o. Bo-na-n ma- te-no-n, Sin-jor-in-o Kok-in-o.”
La vort'o'j son'is iom raŭk'a'j kaj knar'et'a'j, kaj ili prononc'iĝ'is per unu'sol'a ton'o, tut'e sen nuanc'o'ŝanĝ'o'j; sed kaj Doroteo kaj Vilĉinjo plen'e kompren'is ili'n.
“Bon'a'n maten'o'n, Sinjor'o,” ili respond'is, ĝentil'e.
“Dan-ko-n pro sa-vi mi-n,” plu'dir'is la maŝin'o, per la sam'a monoton'a voĉ'o, kiu'n ŝajn'e kre'is intern'a balg'o, simil'a al tiu en la mal'grand'a'j lud'il'a'j ŝaf'id'o'j kaj kat'o'j kiu'j'n infan'o'j prem'as por ke ili bru'u.
“Ne dank'ind'e,” respond'is Doroteo. Kaj, ĉar ŝi est'is tre sci'vol'a, ŝi demand'is: “Kial vi ŝlos'iĝ'is en ĉi tiu'n lok'o'n?”
“La ra-kon-to es-tas lon-ga,” respond'is la kupr'ul'o; “sed mi ra-kon-tos al vi mal-lon-ge. A-ĉet-is mi'n de Smith & Tin-ker, mi-aj fa-bri-kin-toj, kru-e-la Re-ĝo de Ev, nom-it-a E-vol-do, ki-u ku-ti-mis ba-ti si-ajn ge-ser-vist-o'j'n ĝis i-li mor-tis. Ta-men, li ne po-vis mor-ti-gi mi'n, ĉar mi ne vi-vis, kaj o-ni de-vas u-nu'e vi-vi por po-vi mor-ti. Do li-a ba-ta-do ne da-ma-ĝis mi-n, ĝi nur plu-po-lu-ris mi-a-n ku-pra-n kor-po-n.
“Ti-u kru-e-la re-ĝo ha-vis be-la-n ed-zi-no-n kaj dek be-la'j-n in-fa-n'o'j-n—kvin kna-boj-n kaj kvin kna-bi-n'o'j-n—sed dum ko-le-re-go li ven-dis i-li-n al la Re-ĝo de la Kno-moj, ki-u per si-aj ma-gi-aj ar-toj a-li-for-mig-is i-li-n kaj me-tis i-li-n en si-a-n sub-te- ra-n pa-la-co-n por or-na-mi la ĉam-broj-n.
“Pos-te la Re-ĝo de Ev be-daŭ-ris si-a-n fi-a-n a- go-n, kaj vo-lis re-pre-ni si-aj-n ed-zi-no-n kaj in-fa- n'o'j-n de la Re-ĝo de la Kno-moj, sed sen-suk-ce-se.
Do, pro mal-es-pe-ro, li ŝlo-sis mi-n en ĉi ti-u-n ro- ko-n, ĵe-tis la ŝlo-si-lo-n en la o-ce-a-no-n, kaj pos- te en-sal-tis kaj dro-n'is.”
“Ver'a mis'fortun'o!” kri'et'is Doroteo.
“Jes ja,” dir'is la maŝin'o. “Ki-am mi tro-vis mi-n en-ŝlo-si-ta mi kri-is por hel-po ĝis mi-a vo-ĉo es-tis mal-stre-ĉi-ta; kaj post ti-o mi mar-ŝis ti-en kaj re-en en ĉi ti-u ĉam-bre-to ĝis mi-a a-ga-do es-tis mal-stre- ĉi-ta; kaj post ti-o mi sta-ris sen-mo-ve kaj pen-sis ĝis mi-aj pen-soj es-tis mal-ŝtre–ĉit-aj. Post ti-o mi me- mo-ras ne-ni-on ĝis vi re-stre-ĉis mi-n.”
“Mir'ig'a rakont'o,” dir'is Doroteo, “kaj ĝi pruv'as ke la Land'o Ev ver'e est'as fe'land'o, sam'e kiel mi supoz'is.”
“Kom-pre-ne-ble,” respond'is la kupr'ul'o. “Mi su-po- zas ke ti-om per-fek-ta ma-ŝi-no es-tus far-eb-la nur en fe-lan-do.”
“Mi neniam vid'is tia'n maŝin'o'n en Kansas,” dir'is Doroteo.
“Sed ki-el vi a-ki-ris la ŝlo-si-lon por mal-ŝlo-si ĉi ti-u-n por-do-n?” demand'is la horloĝ'aparat'a voĉ'o.
“Mi trov'is ĝi'n sur la plaĝ'o, kie'n ĝi'n ver'ŝajn'e al'port'is la ond'o'j,” ŝi respond'is. “Kaj nun, sinjor'o, se ne ĝen'os vi'n, mi streĉ'os vi'a'n ag'ad'o'n.”
“Tio mul-te pla-ĉos mi-n,” dir'is la maŝin'o.
Do ŝi streĉ'is Numer'o'n Tri, kaj tuj la kupr'ul'o iom rigid'e kaj mal'glat'e marŝ'is el la rok'a kavern'o, de'pren'is si'a'n kupr'a'n ĉapel'o'n kaj ĝentil'e klin'iĝ'is antaŭ Doroteo.
Dir'is li: “Ek-de nun mi es-tos vi-a o-be-e-ma ser-vis-to. Ki- o-n ajn vi or-do-n'os, ti-o-n mi vo-lon-te fa-ros—se vi ri-pe-te stre-ĉos mi-n.”
“Kiel vi nom'iĝ'as?” ŝi demand'is.
“Tik-to-ko,” li respond'is. “Mi-a eks-mas-tro no-mis mi'n ti-el ĉar mi-a hor-loĝ-me-ka-nis-mo ĉi-am tik-ta- kas ki-am ĝi es-tas stre-ĉi-ta.”
“Mi aŭd'as ĝi'n nun,” dir'is la flav'a kok'in'o.
“Ankaŭ mi,” dir'is Doroteo. Kaj ŝi plu'dir'is, iom tim'e: “Vi ne sonor'as, ĉu?”
“Ne,” respond'is Tiktoko; “kaj a-lar-mi-lo ne es-tas ko-nek-ti-ta al mi-a me-ka-nis-mo. Ta-men mi po-vas di-ri la tem-po-n per-vo-ĉe, kaj ĉar mi ne-ni-am dor- mas mi po-vos ve-ki vi-n je ki-u ajn ho-ro ki-u-n vi vo-los por ve-ki-ĝi en la ma-te-no.”
“Bon'e,” dir'is la knab'in'et'o; “sed mi neniam vol'as vek'iĝ'i en la maten'o.”
“Dorm'u ĝis mi de'met'os mi'a'n ov'o'n,” dir'is la flav'a kok'in'o. “Kaj kiam mi gak'os, Tiktoko sci'os vek'i vi'n.”
“Ĉu vi de'met'as vi'a'n ov'o'n tre fru'e?” demand'is Doroteo.
“Ĉirkaŭ la ok'a hor'o en la maten'o,” dir'is Vilĉinjo.
“Kaj cert'e dec'as ke ĉiu person'o vek'iĝ'u ĝis tiam.”
“Nun, Tiktoko,” dir'is Doroteo, “unu'e ni dev'as trov'i rimed'o'n eskap'i de ĉi tiu'j rok'o'j. La Raduloj est'as sub'e, sci'u, kaj minac'as mort'ig'i ni'n.”
“Ne ne-ce-sas ti-mi la Ra-du- loj-n,” dir'is Tiktoko; li'a'j vort'o'j est'is mal'pli rapid'a'j ol antaŭ'e.
“Kial?” ŝi demand'is.
“Ĉar i-li es-tas a-g-g--gr-gr-r-r-”
Li kvazaŭ glugl'is kaj ek'silent'is, sku'ant'e si'a'j'n man'o'j'n frenez'e ĝis subit'e li ĉes'is mov'iĝ'i, kun unu brak'o en la aer'o kaj la ali'a ten'at'a rigid'e antaŭ li kun ĉiu'j kupr'a'j fingr'o'j dis'etend'it'a'j kvazaŭ vent'um'il'o.
“Ve!” dir'is Doroteo, per tim'o'plen'a ton'o. “Kio okaz'is?”
“Mi supoz'as ke la risort'o'j mal'streĉ'iĝ'is,” dir'is la kok'in'o, trankvil'e. “Ver'ŝajn'e vi ne sufiĉ'e streĉ'is ili'n.”
“Mi ne sci'is kiom streĉ'i,” respond'is la knab'in'o; “sed mi klopod'os pli sukces'i ven'ont'a'n foj'o'n.”
Ŝi ĉirkaŭ'kur'is la kupr'ul'o'n por pren'i la ŝlos'il'o'n de la kejl'o ĉe la dors'o de li'a kol'o, sed ĝi ne trov'iĝ'is tie.
“Ĝi for'est'as!” kri'is Doroteo, ĉagren'it'e.
“Kio for'est'as?” demand'is Vilĉinjo.
“La ŝlos'il'o.”
“Ver'ŝajn'e ĝi fal'is kiam li tiom mal'alt'e'n klin'iĝ'is antaŭ vi,” respond'is la kok'in'o. “Ĉirkaŭ'serĉ'u, pen'u re'trov'i ĝi'n.”
Doroteo serĉ'is, kaj la kok'in'o help'is ŝi'n, kaj post iom da temp'o la knab'in'o trov'is la horloĝ'o'ŝlos'il'o'n, kiu ja fal'is en fend'et'o'n en la rok'o.
Tuj ŝi streĉ'is la voĉ'o'n de Tiktoko, zorg'ant'e turn'i la ŝlos'il'o'n kiel ebl'e plej mult'e. Ŝi trov'is tio'n grand'a task'o, vi pov'as imag'i tio'n se vi mem iam pen'is streĉ'i horloĝ'o'risort'o'n. Sed la unu'a'j vort'o'j de la maŝin'ul'o cert'ig'is al Doroteo ke li nun funkci'os dum almenaŭ du'dek kvar hor'o'j.
“Vi mal-mul-te stre-ĉis mi'n, u-nu-e,” li trankvil'e dir'is, “kaj mi lon-ge ra-kon-tis al vi pri Re-ĝo E-vol-do, do ne mi-ri-gas ke mi ĉe-sis funk-ci-i.”
Post tio ŝi re'streĉ'is la ag'o'risort'o'n, kaj Vilĉinjo konsil'is ke ŝi port'u la ŝlos'il'o'n de Tiktoko en si'a poŝ'o, por ke ĝi ne de'nov'e perd'iĝ'u.
“Kaj nun,” dir'is Doroteo, kiam tio est'is far'it'a, “dir'u al mi kio'n vi intenc'is dir'i pri la Raduloj.”
“Nu, i-li ne es-tas ti-min-da'j,” dir'is la maŝin'o. “I-li vo-las kre-di-gi ke i-li es-tas te-ru-raj, sed e-fek-ti-ve la Ra-du-loj es-tas su-fi-ĉe sen-dan-ĝe-raj se o-ni aŭ-da- cas ba-ta-li kon-traŭ i-li-n. I-li e-ble pro-vus da-ma-ĝi kna-bi-ne-to-n ki-a vi, ĉar i-li es-tas tre pe-to-le-maj.
Sed se mi ha-vus stan-go-n i-li for-ku-rus ek-vi-din-te mi-n.”
“Ĉu vi hav'as stang'o'n?” demand'is Doroteo.
“Ne,” dir'is Tiktoko.
“Kaj vi ne trov'os tio'n inter ĉi rok'o'j,” deklar'is la flav'a kok'in'o.
“Do kio'n ni far'u?” demand'is la knab'in'o.
“Ple-ne stre-ĉu mi-a-n pen-so-ri-sor-to-n, kaj mi klo-po-dos el-pen-si a-li-a-n pla-no-n,” dir'is Tiktoko.
Do Doroteo re'streĉ'is li'a'n pens'o'risort'o'n, kaj dum li pens'ad'is ŝi decid'is manĝ'i. Vilĉinjo jam bek'ad'is en la fend'et'o'j en la rok'o'j, serĉ'ant'e manĝ'aĵ'o'n, do Doroteo sid'iĝ'is kaj mal'ferm'is si'a'n stan'a'n manĝ'o'sitel'o'n.
En la kovr'il'o ŝi trov'is uj'et'o'n plen'a'n de tre bon'a limonad'o. Ĝi'n kovr'is tas'o, kiu ankaŭ, de'ŝraŭb'it'e, est'is util'a kiel trink'vaz'o. En la sitel'o est'is tri tranĉ'o'j da meleagr'aĵ'o, du da mal'varm'a lang'o, iom da omar'salat'o, kvar tranĉ'o'j da pan'o kun buter'o, mal'grand'a krem'aĵ'a tort'o, oranĝ'o kaj naŭ grand'a'j frag'o'j, kaj kelk'a'j nuks'o'j kaj sek'a'j vin'ber'o'j. Tre interes'e, la nuks'o'j en tiu manĝ'o'sitel'o kresk'is jam fend'it'a'j, sekv'e Doroteo ne trov'is problem'o'n kiam ŝi vol'is el'pren'i ili'a'n centr'aĵ'o'n por manĝ'o.
Ŝi etend'is la festen'o'n sur la rok'o'n apud si kaj komenc'is manĝ'i. Unu'e ŝi propon'is iom al Tiktoko, kiu rifuz'is ĝi'n ĉar, li dir'is, li est'as nur maŝin'o. Post'e ŝi propon'is iom al Vilĉinjo, sed la kok'in'o murmur'is i'o'n pri “mort'aĵ'o'j” kaj dir'is prefer'i insekt'o'j'n kaj formik'o'j'n.
“Ĉu la lunĉ'o'skatol'a'j arb'o'j kaj la manĝ'o'sitel'a'j arb'o'j aparten'as al la Raduloj?” la infan'o demand'is al Tiktoko, dum ŝi manĝ'ad'is.
“Kom-pre-neb-le ne,” li respond'is. “I-li a-par-te-n'as al la re-ĝa fa-mi-li-o de Ev, sed kom-pre-ne-ble ne ek- zis-tas re-ĝa fa-mi-li-o ĝus-te nun ĉar Re-ĝo E-vol-do sal-tis en la ma-ro-n kaj li-aj ed-zi-no kaj dek in-fa-n'o'j es-tas trans-for-mi-ta'j de la Re-ĝo de la Kno-moj. Do res-tas ne-ni-u re-gan-to de la Lan-do Ev, laŭ mi-a me- mo-ro. E-ble pro ti-o la Ra-du-loj pre-ten-das po-se-di la ar-boj-n, kaj plu-kas la lun-ĉoj-n kaj man-ĝoj-n por pro-pra man-ĝa-do. Sed i-li a-par-te-n'as al la Re-ĝo, kaj vi tro-vos la re-ĝa-n ‘E’ stam-pi-ta'n sur la mal-su-pro- n de ĉi-u man-ĝo-si-te-lo.”
Doroteo renvers'is la sitel'o'n, kaj tuj vid'is la reĝ'a'n sign'o'n sur ĝi, ĝust'e kiel dir'is Tiktoko.
“Ĉu nur la Raduloj loĝ'as en la Land'o Ev?”
demand'is la knab'in'o.
“Ne; i-li lo-ĝas nur en mal-gran-da par-to de ĝi, tuj ma-lan-taŭ la ar-ba-ro,” respond'is la maŝin'o. “Sed de ĉi-am i-li es-tas pe-to-le-maj kaj im-per-ti-n'e'n-ta'j, kaj mi-a mal-no-va mas-tro, Re-ĝo E-vol-do, ku-ti-mis kun-por-ti vi-p-on, ki-am li e-li-ris mar-ŝi, por es-tri la u-loj-n. Tuj ki-am mi fa-ri-ĝis la Ra-du-loj pro-vis su- per-ve-tu-ri mi-n, kaj ba-ti mi-n per si-aj ka-po'j; sed i- li bal-daŭ tro-vis ke mi kon-stru-iĝ-is el tro so-li-da ma- te-ri-a-lo kaj i-li ne po-vis da-ma-ĝi mi-n.”
“Vi ŝajn'as tre fortik'e konstru'it'a,” dir'is Doroteo. “Kiu fabrik'is vi'n?”
“La fir-mo Smith & Tin-ker, en la ur-be-to Ev-na, ki-e si-tu-as la re-ĝa pa-la-co,” respond'is Tiktoko.
“Ĉu ili fabrik'is mult'o'n da vi?” demand'is la infan'o.
“Ne; mi es-tas la so-la aŭ-to-ma-ta me-ka-ni-ka ho- mo ki-u-n i-li i-am kom-ple-ti-gis,” li respond'is. “I-li es-tis ve-re ta-len-ta'j in-ven-tis-toj, mi-aj fa-bri-kin-toj, kaj tre ar-tis-me la-bo-ris.”
“Mi cert'as pri tio,” dir'is Doroteo. “Ĉu ili loĝ'as en la urb'et'o Evna nun?”
“Am-baŭ for-la-sis ni-n,” respond'is la maŝin'o. “Sin- jo-ro Smith es-tis ar-tis-to, ki-el an-kaŭ in-ven-tis-to, kaj li pen-tris bil-do-n de ri-ve-ro ki-u es-tis ti-om na- tu-ra ke, dum li e-ten-dis si-n por pen-tri kel-kaj-n flo- roj-n sur la a-li-a-n bor-do-n, li fa-lis en la ak-vo-n kaj dro-n'is.”
“Ho, mi bedaŭr'as tio'n!” kri'is la knab'in'et'o.
“Sin-jo-ro Tin-ker,” plu'dir'is Tiktoko, “fa-ris ti-om al-ta-n ŝtu-pa-re-to-n ke li po-vis a-po-gi ĝi-a-n fi-na- ĵo-n per la lu-no, dum li sta-ris sur la plej al-ta ŝtu-pe- to kaj plu-kis la ste-le-tojn por me-ti i-li-n en la pin- toj-n de la kro-no de la re-ĝo. Sed ki-am li a-tin-gis la lun-on Sin-jo-ro Tin-ker tro-vis ĝi'n ti-om be-la ke li de-ci-dis lo-ĝi ti-e, do li su-pre-ni-ris la ŝtu-pa-re-to-n kaj post ti-am ni ne plu vi-dis li-n.”
“Ĉi tiu land'o cert'e spert'is tre grand'a'n perd'o'n per tio,” dir'is Doroteo, kiu nun manĝ'ad'is si'a'n krem'aĵ'a'n tort'o'n.
“Jes ve-re,” agnosk'is Tiktoko. “An-kaŭ mi sper-tis tre gran-da-n per-do-n per ti-o. Ĉar se mi fuŝ-i-ĝus mi ko- n'as ne-ni-u-n ka-pa-bla-n ri-pa-ri mi-n, ĉar mi es-tas tre kom-pli-ka. Vi ne po-vas di-ve-ni ki-om ple-na de ma-ŝi-na-ĵoj mi es-tas.”
“Mi pov'as imag'i,” dir'is Doroteo, fervor'e.
“Kaj nun,” plu'dir'is la maŝin'o, “mi de-vas ĉe-si pa- ro-li kaj ko-men-ci de-no-ve pen-si por tr-ov'i ri-me-do- n es-ka-pi de ĉi ti-u ro-ko.” Do li turn'is si'n du'on'e, por pens'i sen est'i ĝen'at'a.
“La plej'bon'a pens'ist'o kiu'n mi renkont'is,” dir'is Doroteo al la flav'a kok'in'o, “est'is Bird'o'tim'ig'il'o.”
“Sen'senc'aĵ'o!” koler'e dir'is Vilĉinjo.
“Est'as ver'o,” deklar'is Doroteo. “Mi renkont'is li'n en la Land'o Oz, kaj li marŝ'is kun mi al la urb'o de la potenc'a Sorĉ'ist'o de Oz, por akir'i cerb'o'n, ĉar li'a kap'o est'is plen'a de nur pajl'o. Sed ŝajn'is al mi ke li pens'is egal'e bon'e antaŭ ol akir'i cerb'o'n kiel post'e.”
“Ĉu vi supoz'as ke mi kred'os tia'j'n absurd'aĵ'o'j'n pri la Land'o Oz?” demand'is Vilĉinjo, kiu ŝajn'is iom mis'humor'a—ebl'e ĉar insekt'o'j mal'mult'is.
“Kiu'j'n absurd'aĵ'o'j'n?” demand'is la infan'o, kiu nun fin'manĝ'ad'is si'a'j'n nuks'o'j'n kaj sek'a'j'n vin'ber'o'j'n.
“Vi'a'j'n ne'ebl'a'j'n rakont'o'j'n pri best'o'j kiu'j pov'as parol'i, kaj viv'a stan'a lign'o'hak'ist'o kaj pens'ant'a bird'o'tim'ig'il'o.”
“Ili ĉiu'j est'as tie,” dir'is Doroteo, “ĉar mi vid'is ili'n.”
“Mi ne kred'as tio'n!” kri'is la kok'in'o, alt'e'sku'ant'e si'a'n kap'o'n.
“Nur ĉar vi ’stas stult'a,” respond'is la knab'in'o, iom ofend'it'a pro la parol'o de ŝi'a amik'in'o Vilĉinjo.
“En la Lan-do Oz,” koment'is Tiktoko, turn'int'e si'n al ili, “ĉi-o eb-las. Ĝi es-tas mi-ri-ga fe-lan-do.”
“Jen, Vilĉinjo! Mi ja dir'is tio'n!” kri'is Doroteo. Kaj ŝi turn'is si'n al la maŝin'o kaj demand'is tre fervor'ton'e: “Ĉu vi kon'as la Land'o'n Oz, Tiktoko?”
“Ne; sed mi aŭ-dis pri ĝi,” dir'is la kupr'ul'o. “Ĉar ĝi- n a-par-ti-gas de ĉi ti-u Lan-do Ev nur lar-ĝa de-zer- to.”
Doroteo kun'frap'is si'a'j'n man'o'j'n ĝoj'o'plen'e.
“Mi'n plezur'ig'as tio!” ŝi kri'et'is. “Feliĉ'ig'as mi'n est'i tiom proksim'a al mi'a'j mal'nov'a'j amik'o'j. La Bird'o'tim'ig'il'o pri kiu mi parol'is, Vilĉinjo, est'as la Reĝ'o de la Land'o Oz.”
“Par-do-nu mi-n. Li ne es-tas la re-ĝo nun,” dir'is Tiktoko.
“Li est'is Reĝ'o kiam mi for'ir'is,” deklar'is Doroteo.
“Mi sci-as,” dir'is Tiktoko, “sed o-ka-zis re-vo-lu-ci- o en la Lan-do Oz, kaj la Bir-do-ti-mi-gi-lo-n de-tro- ni-gis sol-da-ti-no no-mi-ta Ge-ne-ra-lo Zin-gi-bra.
Kaj pos-te Zin-gi-bra-n de-tro-ni-gis kna-bi-ne-to no- mi-ta Oz-ma, ki-u es-tis la ve-ra he-re-dan-ti-no de la tro-no kaj nun re-gas la lan-do-n kaj es-tas ti-to-li-ta Oz-ma de Oz.”
“Mi tut'e ne sci'is tio'n,” dir'is Doroteo, pens'em'e. “Sed mi supoz'as ke mult'o okaz'is post mi'a for'ir'o el la Land'o Oz. Mi sci'vol'as pri kio okaz'is al la Bird'o'tim'ig'il'o, kaj al la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, kaj al la Mal'kuraĝ'a Leon'o. Kaj mi sci'vol'as pri tiu knab'in'o Ozma, ĉar mi ĝis nun ne aŭd'is pri ŝi.”
Sed Tiktoko ne respond'is al tio. Li jam de'nov'e turn'is si'n por re'komenc'i pens'ad'i.
Doroteo re'pak'is la rest'ant'a'n manĝ'aĵ'o'n en la sitel'o'n, por ne mal'ŝpar'i util'aĵ'o'j'n, kaj la flav'a kok'in'o forges'is si'a'n dign'o'n sufiĉ'e por pik'i la dis'fal'int'a'j'n pan'er'o'j'n, kiu'j'n ŝi manĝ'is iom avid'e, kvankam ŝi ĵus'e ŝajn'ig'is mal'estim'i la manĝ'aĵ'o'j'n prefer'at'a'j'n de Doroteo.
Jam Tiktoko proksim'iĝ'is rigid'e klin'ant'e si'n antaŭ ili.
“Bon-vo-lu sek-vi mi-n,” li dir'is, “kaj mi kon-du-kos vi-n al la ur-be-to Ev-na, ki-e vi es-tos pli kom-for-ta'j, kaj an-kaŭ mi pro-tek-tos vi-n kon-traŭ la Ra-du-loj.”
“Bon'e,” tuj'e respond'is Doroteo. “Mi pret'as!”
Ili marŝ'is mal'rapid'e laŭ la pad'o inter la rok'o'j. Tiktoko est'is la unu'a, Doroteo sekv'is li'n, kaj la flav'a kok'in'o trot'ad'is tuj mal'antaŭ li.
Ĉe la pied'o de la voj'o la kupr'ul'o klin'iĝ'is kaj for'ĵet'is sen'pen'e la rok'o'j'n kiu'j blok'is la ir'o'n. Post tio li turn'is si'n al Doroteo kaj dir'is: “La-su mi-n por-ti vi-a-n man-ĝo-si-te- lo-n.”
Ŝi tuj met'is ĝi'n en li'a'n dekstr'a'n man'o'n, kaj la kupr'a'j fingr'o'j pren'is la fortik'a'n ten'il'o'n.
Tiam la procesi'et'o marŝ'is sur la eben'a'n sabl'ar'o'n.
Tuj kiam la tri Raduloj kiu'j gard'is la mont'et'o'n vid'is ili'n, ili komenc'is si'a'j'n sovaĝ'a'j'n kri'o'j'n kaj rapid'e rul'iĝ'is direkt'e al la mal'grand'a grup'o, kvazaŭ por kapt'i ili'n aŭ bar'i la voj'o'n. Sed kiam la unu'a aproksim'iĝ'is sufiĉ'e, Tiktoko sving'is la stan'a'n manĝ'o'sitel'o'n kaj bat'eg'is la kap'o'n de la Radulo per tiu strang'a arm'il'o. Ebl'e tio ne mult'e dolor'ig'is, sed ĝi mult'e bru'is, kaj la Radulo el'kri'eg'is kaj fal'is sur si'a'n flank'o'n. La sekv'a'n minut'o'n ĝi sukces'is re'star'iĝ'i sur si'a'j rad'o'j kaj for'rul'iĝ'is kiel ebl'e plej rapid'e, sam'temp'e kri'eg'ant'e pro tim'o.
“Mi di-ris al vi ke i-li es-tas sen-dan-ĝe-raj,”
komenc'is Tiktoko; sed antaŭ ol li pov'is dir'i pli, ali'a Radulo atak'is ili'n. Krak! son'is la manĝ'o-sitel'o kontraŭ ĝi'a'n kap'o'n, for'bat'ant'e ĝi'a'n pajl'a'n ĉapel'o'n kvar metr'o'j'n; kaj tio sufiĉ'is ankaŭ por tiu Radulo.
Rul'iĝ'ant'e ĝi sekv'is la antaŭ'a'n. La tri'a ne atend'is bat'iĝ'i per la sitel'o, sed ek'akompan'is si'a'j'n koleg'o'j'n tiom rapid'e kiom pov'is turn'iĝ'i ĝi'a'j rad'o'j.
La flav'a kok'in'o gak'is pro ĝoj'o, kaj flug'int'e sur la ŝultr'o'n de Tiktoko, ŝi dir'is: “Brav'e, mi'a kupr'a amik'o! kaj saĝ'e plan'it'e. Nun ni liber'iĝ'is de tiu'j mal'bel'ul'o'j.”
Sed ĝust'e tiam grand'a ar'o da Raduloj rul'iĝ'is el la arb'ar'o; fid'ant'e si'a'n mult'e'nombr'ec'o'n por venk'i, ili feroc'e antaŭ'e'n'ir'is atak'i Tiktokon. Doroteo kapt'is Vilĉinjon per si'a'j brak'o'j kaj firm'e ten'is ŝi'n, kaj la maŝin'o ĉirkaŭ'brak'um'is la knab'in'et'o'n per si'a mal'dekstr'a brak'o, por protekt'i ŝi'n. Kaj la Raduloj ek'atak'is.
Krak! Bum! bum! la manĝ'o'sitel'o sving'iĝ'is ĉiu'direkt'e'n, kaj ĝi tiom bru'is bat'ant'e la kap'o'j'n de la Raduloj ke ili mult'e pli tim'is ol vund'iĝ'is kaj for'kur'is panik'eg'e. Escept'e de ili'a estr'o. Tiu Radulo stumbl'is pro ali'a kaj fal'is sur si'a'n dors'o'n, kaj antaŭ ol li pov'is met'i si'a'j'n rad'o'j'n sub si'n por re'lev'iĝ'i, Tiktoko kapt'is la kol'o'n de la bel'eg'a jak'o de la mal'amik'o per si'a'j kupr'a'j fingr'o'j, kaj firm'e ten'is li'n.
“Or-do-nu al vi-aj u-loj ke i-li fo-ri-ru,” komand'is la maŝin'o.
La estr'o de la Raduloj hezit'is far'i tiu'n ordon'o'n, do Tiktoko sku'is li'n kiel ter'hund'o rat'o'n, ĝis la dent'o'j de la Radulo kun'klak'is bru'ant'e kiel hajl'er'o'j kontraŭ fenestr'o'vitr'o'n. Tuj kiam la ul'o pov'is spir'i, ĝi kri'is al la ali'a'j ke ili for'rul'iĝ'u, kaj ili tuj far'is tio'n.
“Nun,” dir'is Tiktoko, “vi akompan'os ni'n kaj dir'os al mi kio'n mi vol'as sci'i.”
“Vi bedaŭr'os ke vi trakt'is mi'n ĉi tiel,” plend'is la Radulo. “Mi est'as terur'e feroc'a person'o.”
“Ri-la-te al ti-o,” respond'is Tiktoko, “mi es-tas nur ma-ŝi-no, kaj nek po-vas mal-ĝo-ji nek ĝo-ji, ne-gra- ve ki-o o-ka-zas. Sed vi e-ra-ras kre-dan-te vi-n te- ru-ra aŭ fe-ro-ca.”
“Kial?” demand'is la Radulo.
“Ĉar ne-ni-u a-li-a kre-das ti-o-n. Vi-aj ra-do'j ma- leb-li-gas ke vi da-ma-ĝu i-u-n. Vi ne ha-vas pug-n'o'j- n kaj ne po-vas gra-ti aŭ eĉ el-ti-ri ha-roj-n. Kaj vi ne ha-vas pi-e-do'j-n per ki-uj ba-ti. Vi nur po-vas kri-a-di, kaj ti-o tu-te ne-ni-u-n da-ma-ĝas.”
La Radulo ek'plor'is, kio mult'e surpriz'is Doroteon.
“Nun mi kaj mi'a popol'o est'as ruin'ig'it'a'j por ĉiam!” li plor'is; “ĉar vi trov'is ni'a'n sekret'o'n. Est'ant'e sen'help'a'j, ni'a sol'a esper'o est'as tim'ig'i hom'o'j'n, ŝajn'ig'ant'e ni'n tre feroc'a'j kaj terur'a'j, kaj skrib'ant'e sur la sabl'o avert'o'j'n ke oni ‘Evit'u la Radulojn’. Ĝis nun ni for'tim'ig'is ĉiu'n, sed ĉar vi trov'is ni'a'n mal'fort'ec'o'n, ni'a'j mal'amik'o'j atak'os ni'n kaj mult'e mal'feliĉ'ig'os ni'n.”
“Ho, ne!” kri'is Doroteo, kiu bedaŭr'is vid'i la bel'e vest'it'a'n Radulon tiom mal'feliĉ'a; “Tiktoko gard'os vi'a'n sekret'o'n, ankaŭ Vilĉinjo kaj mi. Sed, vi dev'os promes'i ke vi ne plu klopod'os tim'ig'i infan'o'j'n, kiam ili proksim'iĝ'os al vi.”
“Mi promes'as—ver'e, mi promes'as!” dir'is la Radulo, ĉes'ant'e plor'i kaj far'iĝ'ant'e pli feliĉ'a. “Mi ver'e ne est'as mal'bon'a, sci'u; sed ni dev'as ŝajn'ig'i est'i fi'a'j por ke ali'a'j ne atak'u ni'n.”
“Ti-o ne es-tas pre-ci-ze ve-ra,” dir'is Tiktoko, komenc'ant'e marŝ'i direkt'e al la pad'o tra la arb'ar'o, kaj ankoraŭ firm'e ten'ant'e si'a'n kapt'it'o'n, kiu mal'rapid'e rul'iĝ'is apud li. “Vi kaj vi-a po-po-lo es-tas pe-to-lo- ple-n'a'j, kaj vi am-as ĝe-ni vi-aj-n ti-man-toj-n. Kaj vi es-tas an-kaŭ of-te mal-ĝen-ti-la'j kaj ma-la-grab- la'j. Sed se vi stre-bos ku-ra-ci ti-uj-n mis-oj-n mi in- for-mos al ne-ni-u pri vi-a sen-po-vo.”
“Mi streb'os, kompren'ebl'e,” respond'is la Radulo, fer vor'e. “K aj dank'o'n, S-ro Tiktoko, pro vi'a komplez'o.”
“Mi es-tas nur ma-ŝi-no,” dir'is Tiktoko. “Mi ne po-vas kom-ple-zi nek be-daŭ-ri nek ĝo-ji. Mi nur po-vas fa-ri ti-o-n por ki-o mi es-tas stre-ĉi-ta.”
“Ĉu vi est'as streĉ'it'a por gard'i mi'a'n sekret'o'n?”
demand'is la Radulo, fervor'e.
“Jes; se vi kon-du-tos de-ce. Sed di-ru al mi: ki-u nun re-gas la Lan-do'n Ev?” demand'is la maŝin'o.
“Ne ekzist'as reg'ist'o,” est'is la respond'o, “ĉar ĉiu membr'o de la reĝ'a famili'o est'as en'karcer'ig'it'a de la Reĝ'o de la Knomoj. Sed Princ'in'o Langvorlino, kiu est'as nep'in'o de ni'a mort'int'a Reĝ'o Evoldo, loĝ'as en part'o de la reĝ'a palac'o kaj ĉerp'as tiom da mon'o el la reĝ'a kas'o kiom ŝi pov'as el'spez'i. Princ'in'o Langvorlino ne est'as preciz'e reg'ist'o, sci'u, ĉar ŝi ne reg'as; sed ŝi est'as ni'a plej reg'em'a person'o.”
“Mi ne me-mo-ras ŝi-n,” dir'is Tiktoko. “Ki-a ŝi as- pek-tas?”
“Mi ne sci'as,” respond'is la Radulo, “kvankam mi jam vid'is ŝi'n du'dek'foj'e. Ĉar Princ'in'o Langvorlino est'as diferenc'a person'o kiam ajn mi vid'as ŝi'n, kaj la sol'a manier'o per kiu ŝi'a'j reg'at'o'j re'kon'as ŝi'n est'as bel'a ruben'a ŝlos'il'o kiu'n ŝi ĉiam port'as sur ĉen'o lig'it'a al ŝi'a mal'dekstr'a pojn'o. Kiam ni vid'as la ŝlos'il'o'n ni sci'as ke ni rigard'as la Princ'in'o'n.”
“Strang'e,” dir'is Doroteo, mir'o'plen'e. “Ĉu vi cel'as dir'i ke tiom da diferenc'a'j princ'in'o'j est'as unu'sol'a person'o?”
“Ne preciz'e tiel,” respond'is la Radulo. “Cert'e est'as nur unu princ'in'o; sed ŝi aspekt'as mult'e'form'a al ni, kaj ĉiu form'o est'as pli-mal'pli bel'a.”
“Sen'dub'e ŝi est'as sorĉ'ist'in'o,” kri'is la knab'in'o.
“Mi kred'as ke ne,” respond'is la Radulo. “Sed ekzist'as ia mister'o rilat'e ŝi'n, nepr'e. Ŝi est'as tre vant'em'a, kaj loĝ'as plej'part'e en ĉambr'o ĉirkaŭ'at'a de spegul'o'j, tiel ke ŝi pov'as admir'i si'n kiam ajn ŝi dezir'as.”
Neni'u respond'is al tiu parol'o, ĉar ili ĵus el'ir'is la arb'ar'o'n kaj fiks'is si'a'n atent'o'n al la scen'o antaŭ ili—bel'a val'o en kiu est'is mult'a'j frukt'arb'o'j kaj verd'a'j kamp'o'j, kun bel'a'j dom'o'j tie kaj tie kaj larĝ'a'j, glat'a'j voj'o'j ir'ant'a'j ĉiu'direkt'e'n.
En la mez'o de tiu bel'a val'o, ĉirkaŭ du kilo'metr'o'j'n for de kie star'is ni'a'j amik'o'j, lev'iĝ'is la alt'a'j tur'o'j de la reĝ'a palac'o, kiu bril'is antaŭ blu'ĉiel'a fon'o. La palac'o'n ĉirkaŭ'is tre bel'a'j kamp'o'j plen'a'j de flor'o'j kaj arbust'o'j. Plur'a'j sonor'et'ant'a'j font'o'j est'is vid'ebl'a'j, kaj agrabl'a'j'n marŝ'pad'o'j'n bord'is vic'o'j de blank'a'j marmor'a'j statu'o'j.
Tiu'j'n detal'o'j'n, kompren'ebl'e, Doroteo pov'is rimark'i kaj admir'i nur kiam ili antaŭ'e'n'ir'is laŭ la voj'o al pozici'o tre proksim'a al la palac'o, kaj ŝi plu rigard'ad'is la bel'aĵ'o'j'n kiam ŝi'a mal'grand'a grup'o en'ir'is la kort'o'n kaj proksim'iĝ'is al la grand'a antaŭ'dom'o de la ĉambr'o'j mem de la reĝ'o. Sed ĉagren'is ili'n ke ili trov'is la pord'o'n firm'e ferm'it'a. Afiŝ'o est'is najl'it'a al la pord'o, kaj ĝi'a tekst'o dir'is: Posed'ant'o For'est'as.
Bon'vol'u Frap'i sur la Tri'a'n Pord'o'n en la Mal'dekstr'a Al'o.
“Nun,” dir'is Tiktoko al la kapt'it'a Radulo, “vi de-vas kon-du-ki ni-n laŭ la vo-jo al la Mal-dek-stra A-lo.”
“Jes, bon'e,” dir'is la kapt'it'o, “ĉi tie'n, dekstr'e'n.”
“Kiel la mal'dekstr'a al'o pov'as est'i dekstr'e?”
demand'is Doroteo, kiu tim'is ke la Radulo vol'as tromp'i ili'n.
“Ĉar iam ekzist'is tri al'o'j, sed oni mal'konstru'is du el ili; rest'as nur unu, kaj oni uz'u la pad'o'n kiu ĉirkaŭ'ir'as ĝi'n dekstr'e'n. Princ'in'o Langvorlino ruz'as por ke vizit'ant'o'j ne ĝen'u ŝi'n.”
La kapt'it'o konduk'is ili'n ĉirkaŭ'e'n al la al'o, kaj post tio la maŝin'ul'o, kiu ne plu bezon'is la Radulon, las'is li'n for'ir'i por re'kun'iĝ'i kun si'a'j parenc'o'j. Li tuj for'rul'iĝ'is rapid'eg'e kaj baldaŭ ne plu vid'ebl'is.
Tiktoko nun kalkul'is la pord'o'j'n en la al'o kaj laŭt'e frap'is sur la tri'a'n.
Ĝi'n mal'ferm'is mal'alt'a serv'ist'in'o port'ant'a ĉap'o'n ornam'it'a'n per gaj'a'j ruband'o'j, kiu klin'is si'n respekt'o'plen'e kaj demand'is: “Kio'n vi dezir'as, estim'at'a'j?”
“Ĉu vi est'as Princ'in'o Langvorlino?” demand'is Doroteo.
“Ne, fraŭl'in'o; mi est'as ŝi'a serv'ist'in'o.”
“Mi dezir'as parol'i kun la Princ'in'o, mi pet'as.”
“Mi inform'os ŝi'n ke vi al'ven'is, fraŭl'in'o, kaj pet'os ke ŝi intervju'u vi'n,” dir'is la serv'ist'in'o. “Bon'vol'u en'paŝ'i, kaj sid'iĝ'u en la salon'o.”
Do Doroteo en'paŝ'is, kaj ŝi'n tuj sekv'is la maŝin'o.
Sed kiam la flav'a kok'in'o vol'is en'paŝ'i, la mal'alt'a serv'ist'in'o kri'is “Huŝ!” kaj sku'is si'a'n antaŭ'vest'o'n kontraŭ la vizaĝ'o'n de Vilĉinjo.
“Huŝ vi mem!” koler'is la kok'in'o, for'tir'ant'e si'n dum ŝi supr'e'n etend'is si'a'j'n plum'o'j'n. “Ĉu vi ne sci'as kondut'i pli ĝentil'e?”
“Ho, ĉu vi parol'as?” demand'is la serv'ist'in'o, evident'e surpriz'it'a.
“Ĉu vi ne aŭd'as mi'n?” abrupt'is Vilĉinjo. “Mal'ten'u tiu'n antaŭ'vest'o'n, kaj liber'ig'u la pord'o'n por ke mi pov'u en'ir'i kun mi'a'j amik'o'j!”
“Ne plaĉ'os al la Princ'in'o,” dir'is la serv'ist'in'o, hezit'ant'e.
“Ne grav'as al mi ĉu plaĉ'os al ŝi,” respond'is Vilĉinjo, kaj sku'ant'e si'a'j'n flug'il'o'j'n kaj far'ant'e muĝ'eg'o'n ŝi flug'is rekt'e kontraŭ la vizaĝ'o'n de la serv'ist'in'o. La mal'alt'a serv'ist'in'o tuj sub'ig'is si'a'n kap'o'n, kaj la kok'in'o ating'is lok'o'n apud Doroteo sekur'e.
“Bon'e,” ĝem'is la serv'ist'in'o; “se vi ĉiu'j pere'os pro tiu obstin'a kok'in'o, ne kulp'ig'u mi'n. Est'as tre danĝer'e ĉagren'i Princ'in'o'n Langvorlinon.”
“Bon'vol'u dir'i al ŝi ke ni atend'as,” Doroteo pet'is, dign'e. “Vilĉinjo est'as mi'a amik'in'o, kaj dev'as akompan'i mi'n ĉiam.”
Sen pli'a parol'o la serv'ist'in'o konduk'is ili'n al riĉ'e mebl'it'a salon'o, lum'ig'at'a per pal'a'j ĉiel'ark'a'j kolor'o'j kiu'j bril'is tra bel'a'j kolor'vitr'a'j fenestr'o'j.
“Rest'u ĉi tie,” ŝi dir'is. “Kiu'j'n nom'o'j'n mi anonc'u al la Princ'in'o?”
“Mi est'as Doroteo Gal'e, el Kansas,” respond'is la infan'o, “kaj ĉi tiu sinjor'o est'as maŝin'o nom'it'a Tiktoko, kaj la flav'a kok'in'o est'as mi'a amik'in'o Vilĉinjo.”
La mal'alt'a serv'ist'in'o klin'is si'n kaj for'ir'is, tra'ir'ant'e plur'a'j'n koridor'o'j'n kaj supr'e'n'ir'ant'e du marmor'a'j'n ŝtup'ar'o'j'n antaŭ ol ating'i la ĉambr'o'j'n en'loĝ'at'a'j'n de ŝi'a mastr'in'o.
La salon'o de Princ'in'o Langvorlino est'is panel'it'a per grand'a'j spegul'o'j, kiu'j etend'iĝ'is de la plafon'o ĝis la plank'o; ankaŭ la plafon'o konsist'is el spegul'o'j, kaj la plank'o est'is el polur'it'a arĝent'o kiu spegul'is ĉiu'n objekt'o'n kiu est'is sur ĝi. Do kiam Langvorlino sid'is en si'a fotel'o kaj lud'is mol'a'j'n melodi'o'j'n per si'a mandolin'o, ŝi'a figur'o spegul'iĝ'is plur'cent'foj'e, en mur'o'j kaj plafon'o kaj plank'o, kaj ne'grav'e kiu'direkt'e'n la dam'o turn'is si'a'n kap'o'n ŝi pov'is vid'i kaj admir'i si'a'n aspekt'o'n. Tio'n ŝi am'is, kaj ĝust'e dum la serv'ist'in'o en'ven'is ŝi dir'ad'is al si: “Ĉi tiu kap'o kun la ruĝ'brun'a har'ar'o kaj la avel'kolor'a'j okul'o'j est'as tre al'log'a. Mi uz'u ĝi'n pli oft'e ol ĝis nun, kvankam ĝi ebl'e ne est'as la plej bon'a en mi'a kolekt'o.”
“Ven'is vizit'ant'o'j, Moŝt'in'o,” anonc'is la serv'ist'in'o, profund'e klin'ant'e si'n.
“Kiu'j est'as?” demand'is Langvorlino, osced'ant'e.
“Doroteo Gal'e el K ans'as, S-ro Tiktoko kaj Vilĉinjo,” respond'is la serv'ist'in'o.
“Kurioz'a'j nom'o'j!” murmur'is la Princ'in'o, nun interes'iĝ'ant'e. “Kia'j ili est'as? Ĉu Doroteo Gal'e el Kansas est'as bel'a?”
“Oni pov'us dir'i tio'n,” la serv'ist'in'o respond'is.
“Kaj ĉu S-ro Tiktoko al'log'as?” plu'demand'is la Princ'in'o.
“Mi ne sci'as, Moŝt'in'o. Sed li ŝajn'as tre bril'a. Ĉu vi'a Grac'a Moŝt'in'o intervju'os ili'n?”
“Nu, kial ne, Nanda? Sed ted'as mi'n admir'i ĉi tiu'n kap'o'n, kaj se mi'a vizit'ant'in'o merit'as nom'iĝ'i bel'a mi dev'os zorg'i ke ŝi ne super'bel'u mi'n. Do mi ir'os al mi'a kabinet'o kaj sur'met'os Numer'o'n 17, kiu mi'a'opini'e est'as mi'a plej bel'a aspekt'o. Ĉu vi akord'as?”
“Vi'a Numer'o 17 est'as bel'eg'a,” respond'is Nanda, de'nov'e klin'ant'e si'n.
De'nov'e la Princ'in'o osced'is. Post'e ŝi dir'is: “Help'u mi'n lev'iĝ'i.”
Do la serv'ist'in'o help'is ŝi'n sur'pied'iĝ'i, kvankam Langvorlino est'is pli fort'a; kaj la Princ'in'o mal'rapid'e paŝ'is trans la arĝent'a'n plank'o'n al si'a ŝrank'o, pez'e apog'ant'e si'n ĉiu'paŝ'e per la brak'o de Nanda.
Nun mi dev'as inform'i vi'n ke Princ'in'o Langvorlino posed'is tri'dek kap'o'j'n—tiom kiom da tag'o'j en monat'o.
Sed kompren'ebl'e ŝi pov'is uz'i ili'n nur unu'op'e, ĉar ŝi hav'is nur unu kol'o'n. Ŝi gard'is la kap'o'j'n en si'a “kabinet'o,” ŝi'a nom'o por bel'a vest'o'ĉambr'o kiu situ'is inter la dorm'o'ĉambr'o de Langvorlino kaj la spegul'o'plen'a salon'o. Ĉiu kap'o est'is en apart'a ŝrank'o teg'it'a per velur'o. La ŝrank'o'j kovr'is ĉiu'j'n flank'o'j'n de la vest'o'ĉambr'o; ili hav'is zorg'e ĉiz'it'a'j'n pord'o'j'n sur kiu'j est'is or'a'j numer'o'j ekster'e kaj juvel'it'a'j spegul'o'j intern'e.
Lev'iĝ'int'e el si'a kristal'a lit'o maten'e la Princ'in'o ir'is al si'a kabinet'o, mal'ferm'is velur'e teg'it'a'n ŝrank'o'n, kaj el'pren'is la kap'o'n de ĝi'a or'a bret'o. Post tio, rigard'ant'e si'n per la spegul'o sur la intern'a flank'o de la mal'ferm'it'a pord'o, ŝi sur'met'is la kap'o'n—kiel ebl'e plej net'e kaj rekt'e—kaj post'e al'vok'is si'a'j'n serv'ist'in'o'j'n por ke ili vest'u ŝi'n por tiu tag'o. Ŝi ĉiam sur'port'is simpl'a'n blank'a'n kostum'o'n, kiu taŭg'is por ĉiu kap'o. Ĉar, pov'ant'e ŝanĝ'i si'a'n vizaĝ'o'n laŭ'dezir'e, la Princ'in'o ne interes'iĝ'is pri ar'o da rob'o'j, kiel ali'a'j dam'o'j kiu'j dev'as konstant'e sur'port'i sam'a'n vizaĝ'o'n.
Kompren'ebl'e est'is grand'a vari'o inter la tri'dek kap'o'j, ne est'is du simil'a'j sed ĉiu est'is bel'eg'a. Inter ili est'is kap'o'j kun or'a har'ar'o, brun'a har'ar'o, riĉ'e avel'kolor'a har'ar'o kaj nigr'a har'ar'o; sed neni'u kun griz'a har'ar'o. La kap'o'j hav'is blu'a'j'n okul'o'j'n, griz'a'j'n, avel'kolor'a'j'n, brun'a'j'n kaj nigr'a'j'n; sed ne est'is ruĝ'a'j okul'o'j inter ili, kaj ĉiu'j bril'is kaj bel'is. La naz'o'j est'is Grek'a'j, Roma'j, supr'e'n'kurb'it'a'j kaj Orient'a'j, reprezent'ant'e ĉiu'j'n spec'o'j'n de bel'ec'o; kaj la buŝ'o'j est'is divers'dimensi'a'j kaj -form'a'j, montr'ant'e perl'a'j'n dent'o'j'n kiam la kap'o'j rid'et'is. Rilat'e al kav'et'o'j, ili aper'is en vang'o'j kaj menton'o'j, laŭ la plej ĉarm'a'j lok'o'j, kaj unu aŭ du kap'o'j hav'is brun'a'j'n makul'et'o'j'n sur la vizaĝ'o'j por kontrast'o kun la bril'ant'a'j haŭt'kolor'o'j.
Unu ŝlos'il'o mal'ŝlos'is ĉiu'j'n velur'a'j'n ŝrank'o'j'n en kiu'j est'is tiu'j trezor'o'j—kurioz'a ŝlos'il'o ĉiz'it'a el unu sang'e'ruĝ'a ruben'o—kaj tiu est'is lig'it'a al fort'a kvankam mal'dik'a ĉen'o kiu est'is ĉirkaŭ la mal'dekstr'a pojn'o de la Princ'in'o.
Kiam Nanda apog'is Langvorlinon al pozici'o antaŭ ŝrank'o Numer'o 17, la Princ'in'o mal'ŝlos'is la pord'o'n per si'a ruben'a ŝlos'il'o kaj trans'don'int'e kap'o'n Numer'o 9, kiu'n ŝi ĝis tiam sur'port'is, al la serv'ist'in'o, ŝi pren'is Numer'o'n 17 de ĝi'a bret'o kaj fiks'is ĝi'n al si'a kol'o. Ĝi hav'is nigr'a'n har'ar'o'n kaj nigr'et'a'j'n okul'o'j'n kaj bel'a'n perl'a'n-kaj-blank'a'n haŭt'kolor'o'n, kaj kiam Langvorlino sur'port'is ĝi'n ŝi sci'is ke ŝi est'as rimark'ind'e bel'aspekt'a.
Nur unu problem'o'n kaŭz'is Numer'o 17; la temperament'o (kaŝ'it'a ie sub la bril'ant'a nigr'a har'ar'o) est'is fajr'a, sever'a kaj arogant'eg'a, kaj oft'e instig'is la Princ'in'o'n fi'e ag'i, kio'n ŝi bedaŭr'is post'e kiam ŝi sur'port'is si'a'j'n ali'a'j'n kap'o'j'n.
Sed ŝi ne memor'is ĉi tio'n hodiaŭ, kaj ir'is renkont'i si'a'j'n vizit'ant'o'j'n en la salon'o sent'ant'e cert'o'n ke ŝi'a bel'ec'o surpriz'os ili'n.
Tamen, mult'e ĉagren'is ŝi'n trov'i ke la vizit'ant'o'j est'as nur knab'in'et'o kun plejd'a rob'o, kupr'a hom'o kiu funkci'as nur post streĉ'iĝ'o, kaj flav'a kok'in'o kiu sid'as kontent'e en la plej bon'a labor'korb'o de Langvorlino, en kiu est'as porcelan'a ov'o uz'at'a por flik'i ŝtrump'et'o'j'n.* “Ho!” dir'is Langvorlino, iom'et'e lev'ant'e la naz'o'n de Numer'o 17. “Mi kred'is ke iu grav'ul'o vizit'as.”
“Do vi prav'is,” deklar'is Doroteo. “Mi mem est'as tre grav'a, kaj kiam Vilĉinjo de'met'as ov'o'n ŝi plej fier'e gak'as. Kaj Tiktoko est'as—”
“Stop!—Stop!” ordon'is la Princ'in'o, koler'e bril'ig'ant'e si'a'j'n bel'eg'a'j'n okul'o'j'n. “Ĉu vi aŭdac'as ĝen'i mi'n per vi'a sen'senc'a babil'ad'o?”
“Fi'ul'in'o!” dir'is Doroteo, kiu ne kutim'is al tia mal'ĝentil'ec'o.
* Ebl'e surpriz'as vi'n ke princ'in'o ag'as tiel mal'elegant'e, kaj flik'as ŝtrump'et'o'j'n. Sed pri'pens'u kaj vi konsci'iĝ'os ke la ŝtrump'et'o'j de princ'in'o nepr'e tru'iĝ'as sam'e kiel la ŝtrump'et'o'j de ali'a'j person'o'j; sed oni opini'as ke ne est'as ĝentil'e menci'i tio'n.
La Princ'in'o rigard'is ŝi'n pli atent'e.
“Dir'u al mi,” ŝi plu'dir'is, “ĉu vi est'as el reĝ'a famili'o?”
“Eĉ pli bon'e, s’rin'o,” dir'is Doroteo. “Mi est'as el Kansas.”
“Ba!” kri'is la Princ'in'o, sen'estim'e. “Vi est'as mal'saĝ'a infan'o kaj mi ne pov'as las'i vi'n plu ĝen'i mi'n.
Huŝ, et'a anser'in'o, kaj ĝen'u iu'n ali'a'n.”
Doroteo indign'is tiom ke dum'moment'e ŝi ne trov'is vort'o'j'n por respond'o. Sed ŝi lev'is si'n de si'a seĝ'o, kaj est'is for'ir'ont'a el la ĉambr'o kiam la Princ'in'o, kiu daŭr'e rigard'is la vizaĝ'o'n de la knab'in'o, halt'ig'is ŝi'n dir'ant'e, pli mild'a'voĉ'e: “Pli'proksim'iĝ'u al mi.”
Doroteo obe'is, tut'e sen'tim'e, kaj star'is antaŭ la Princ'in'o dum Langvorlino ekzamen'is ŝi'a'n vizaĝ'o'n tre zorg'e.
“Vi hav'as iom plaĉ'a'n aspekt'o'n,” dir'is la dam'o, post kelk'a temp'o. “Tut'e ne bel'a, kompren'u, sed vi hav'as i'a'n al'log'o'n diferenc'a'n de iu el mi'a'j tri'dek kap'o'j. Do mi intenc'as pren'i vi'a'n kap'o'n kaj inter'ŝanĝ'i por ĝi Numer'o'n 26.”
“Nu, mi dir'as ke tio'n vi ne far'os!” kri'is Doroteo.
“Ne util'as rifuz'i,” plu'dir'is la Princ'in'o; “ĉar mi bezon'as vi'a'n kap'o'n por mi'a kolekt'o, kaj en la Land'o Ev kio'n mi dezir'as, tio est'as leĝ'o. Mi neniam mult'e ŝat'is Numer'o'n 26, do vi trov'os ĝi'n tre mal'mult'e uz'it'a.
Kaj ĝi taŭg'os por vi egal'e bon'e kiel vi'a jam'a kap'o, en vi'a viv'et'o.”
“Mi tut'e ne kon'as vi'a'n Numer'o'n 26, kaj mi ne vol'as kon'i ĝi'n,” dir'is Doroteo, firm'e. “Mi ne kutim'as sur'port'i uz'it'aĵ'o'j'n, do mi gard'os mi'a'n propr'a'n kap'o'n.”
“Vi rifuz'as?” kri'is la Princ'in'o, sulk'ant'e la frunt'o'n.
“Cert'e,” son'is la respond'o.
“Sekv'e,” dir'os Langvorlino, “mi en'ŝlos'os vi'n en tur'o'n ĝis vi decid'os obe'i mi'n. Nanda,” turn'ant'e si'n al si'a serv'ist'in'o, “al'vok'u mi'a'n arme'o'n.”
Nanda son'ig'is arĝent'a'n sonor'il'o'n, kaj tuj grand'a dik'a kolonel'o kun bril'e ruĝ'a uniform'o en'ir'is la ĉambr'o'n, kaj li'n sekv'is dek mal'dik'a'j soldat'o'j, kiu'j sen'escept'e aspekt'is mal'feliĉ'a'j kaj sen'esper'a'j kaj salut'is la Princ'in'o'n tre melankoli'e.
“Port'u tiu'n knab'in'o'n al la Nord'a Tur'o kaj en'ŝlos'u ŝi'n!” kri'is la Princ'in'o, gest'ant'e al Doroteo.
“Aŭd'i signif'as obe'i,” respond'is la grand'a ruĝ'a kolonel'o, kaj li kapt'is la brak'o'n de la infan'o. Sed tiu'moment'e Tiktoko lev'is si'a'n manĝ'o'sitel'o'n kaj bat'is ĝi'n tiom fort'e kontraŭ la kap'o'n de la kolonel'o ke la grand'a oficir'o ek'sid'is sur la plank'o'n pro subit'a fal'o, aspekt'ant'e kaj stupor'a kaj tre surpriz'it'a.
“Help'u!” li kri'is, kaj la dek mal'dik'a'j soldat'o'j salt'is help'i si'a'n komand'ant'o'n.
Okaz'is grand'a ekscit'iĝ'o dum la sekv'a'j plur'a'j minut'o'j, kaj Tiktoko bat'fal'ig'is sep el la arme'o, kiu'j etend'iĝ'is ĉiu'direkt'e sur la tapiŝ'o, sed subit'e la maŝin'o ek'paŭz'is, kun la manĝ'o'sitel'o lev'it'a por nov'a bat'o, kaj rest'is tut'e sen'mov'a.
“Mi-a a-ga-do mal-stre-ĉi-ĝis,” li kri'is al Doroteo.
“Ra-pi-du stre-ĉi mi-n.”
Ŝi vol'is obe'i, sed la grand'a kolonel'o jam sukces'is re'star'iĝ'i, do li kapt'is la knab'in'o'n firm'e kaj ŝi ne pov'is eskap'i.
“Ĝe-ne!” dir'is la maŝin'o. “Mi de-vus funk-ci-i an- ko-raŭ ses ho-roj-n, aŭ pli, sed ver-ŝaj-ne mi-a lon-ga mar-ŝa-do kaj mi-a ba-ta-lo kon-traŭ la Ra-du-loj-n mal-stre-ĉis mi-n pli ra-pi-de ol ku-ti-mas.”
“Nu, neni'o far'ebl'as,” dir'is Doroteo, ĝem'ant'e.
“Ĉu vi inter'ŝanĝ'os kap'o'j'n kun mi?” postul'is la Princ'in'o.
“Neniel!” kri'is Doroteo.
“Do en'ŝlos'u ŝi'n,” dir'is Langvorlino al si'a'j soldat'o'j, kaj ili konduk'is Doroteon al alt'a tur'o ĉe la nord'o de la palac'o kaj en'ŝlos'is ŝi'n sekur'ig'e.
Post'e la soldat'o'j prov'is lev'i Tiktokon, sed ili trov'is la maŝin'o'n tiom solid'a kaj mult'e'pez'a ke ili ne pov'is eĉ mov'et'i ĝi'n. Do ili las'is li'n star'i en la mez'o de la salon'o.
“Oni supoz'os ke mi hav'as nov'a'n statu'o'n,” dir'is Langvorlino, “do tut'e ne ĝen'os, kaj Nanda pov'os bon'e polur'i li'n.”
“Kio'n ni far'u pri la kok'in'o?” demand'is la kolonel'o, kiu ĵus trov'is Vilĉinjon en la kudr'il'korb'o.
“Met'u si'n en la kok'in'ej'o'n,” respond'is la Princ'in'o.
“Iam mi frit'ig'os ŝi'n por mi'a maten'manĝ'o.”
“Ŝi aspekt'as iom mal'mol'a, Moŝt'in'o,” dir'is Nanda, dub'em'e.
“Fi'a kalumni'o!” kri'is Vilĉinjo, barakt'ant'e frenez'e en la brak'o'j de la kolonel'o. “Sed oni dir'as ke mi'a ras'o de kok'in'o'j venen'as ĉi'a'j'n princ'in'o'j'n.”
“Do,” koment'is Langvorlino, “mi ne frit'ig'os la kok'in'o'n, sed rest'ig'os ŝi'n por ke ŝi de'met'u ov'o'j'n; kaj se ŝi ne plen'um'os tiu'n dev'o'n, mi dron'ig'os ŝi'n en la ĉeval'trog'o.”
Nanda al'port'is pan'o'n kaj akv'o'n al Doroteo por vesper'manĝ'o, kaj ŝi dorm'is sur mal'mol'a ŝton'o kun unu'sol'a kusen'o kaj silk'a kovr'il'o.
En la maten'o ŝi klin'is si'n tra la fenestr'o de la karcer'tur'o por trov'i ĉu ebl'os eskap'i. La ĉambr'o ne est'is tre alt'a, kompar'e kun ni'a'j modern'a'j konstru'aĵ'o'j, sed ĝi est'is sufiĉ'e super la arb'o'j kaj la dom'o'j por ebl'ig'i bon'e rigard'i la pejzaĝ'o'n.
Ŝi vid'is ke orient'e est'as arb'ar'o, preter ĝi est'as la sabl'o, kaj preter tio est'as la ocean'o. Eĉ vid'ebl'is nigr'a makul'et'o sur la plaĝ'o kiu'n ŝi kred'is ebl'e est'i la kok'in'kaĝ'o en kiu ŝi ven'is al ĉi tiu ekster'ordinar'a land'o.
Post'e ŝi rigard'is nord'e'n, kaj vid'is profund'a'n sed ne'larĝ'a'n val'o'n inter du rok'a'j mont'o'j, kaj tri'a'n mont'o'n kiu blok'is la val'o'n ĉe la for'o.
Okcident'e la fekund'a Land'o Ev ek'fin'iĝ'is ne tre distanc'e de la palac'o, kaj la knab'in'o pov'is vid'i mult'a'j'n kilo'metr'o'j'n da sabl'a dezert'o kiu etend'iĝ'is pli for'e'n ol ŝi pov'is vid'i. Nur tiu dezert'o apart'ig'as ŝi'n de la ekster'ordinar'a Land'o Oz, kaj ŝi memor'is mal'feliĉ'e ke oni dir'is al ŝi ke neni'u iam trans'ir'is tiu'n danĝer'a'n neni'aĵ'o'n, escept'e de ŝi mem. Iam ciklon'o port'is ŝi'n trans ĝi'n, kaj magi'a par'o da arĝent'a'j ŝu'o'j re'port'is ŝi'n. Sed nun ŝi hav'is la help'o'n de nek ciklon'o nek arĝent'a'j ŝu'o'j, kaj ŝi'a kondiĉ'o ja est'is mizer'a. Ĉar ŝi far'iĝ'is kapt'it'a de mal'agrabl'a princ'in'o kiu insist'is ke ŝi inter'ŝanĝ'u si'a'n kap'o'n kontraŭ ali'a al kiu ŝi tut'e ne kutim'is, kaj kiu ebl'e tut'e ne est'os ĝust'a'dimensi'a.
Ver'e, ŝajn'is ekzist'i neni'a esper'o por ŝi flank'e de ŝi'a'j mal'nov'a'j amik'o'j en la Land'o Oz. Pens'em'e ŝi rigard'is tra la mal'larĝ'a fenestr'o. Sur la tut'a dezert'o neni'a viv'aĵ'o mov'iĝ'is.
Sed atent'u! Nepr'e io ja mov'iĝ'as sur la dezert'o—io unu'e tut'e ne rimark'it'a de ŝi'a'j okul'o'j.
Nun ĝi aspekt'is nub'o; nun arĝent'a makul'o; nun amas'o da ĉiel'ark'a'j kolor'o'j kiu rapid'e mov'iĝ'is ŝi'a'direkt'e'n.
Kio ĝi est'as? ŝi demand'is al si.
Kaj, iom post iom, sed post nur mal'grand'a moment'o, la vid'aĵ'o proksim'iĝ'is sufiĉ'e por ke Doroteo pov'u disting'i kio ĝi est'as.
Larĝ'a verd'a tapiŝ'o si'n mal'rul'is sur la dezert'o, dum vetur'ant'a laŭ'long'e de la tapiŝ'o est'is mir'ind'a procesi'o kiu dev'ig'is la knab'in'o'n mal'ferm'eg'i si'a'j'n okul'o'j'n dum ŝi rigard'is la preskaŭ'ne'ebl'aĵ'o'n.
Unu'e ven'is bel'eg'a or'a ĉar'o, tir'at'a de grand'a leon'o kaj grand'eg'a tigr'o, kiu'j star'is ŝultr-al-ŝultr'e kaj trot'ad'is graci'e kiel bon'e elekt'it'a par'o da pur'ras'a'j ĉeval'o'j. Kaj star'ant'e rekt'e en la ĉar'o est'is bel'a knab'in'o vest'it'a per flu'ant'a'j rob'o'j el arĝent'a gaz'o kaj port'ant'a sur si'a delikat'a kap'o juvel'it'a'n diadem'o'n. En unu man'o ŝi ten'is la saten'a'j'n ruband'o'j'n kiu'j gvid'is ŝi'a'j'n mir'ig'a'j'n tir'ant'o'j'n, kaj en la ali'a ebur'a'n sceptr'o'n kiu apart'iĝ'is ĉe la supr'o en du dent'o'j'n, kaj ĉe la pint'o'j de la dent'o'j est'is la liter'o'j “O” kaj “Z”, far'it'a'j el bril'ant'a'j diamant'o'j kun'fiks'it'a'j.
La knab'in'o aspekt'is nek pli aĝ'a nek pli grand'a ol Doroteo mem, kaj tuj la kapt'it'in'o en la tur'o diven'is ke la bel'a konduk'ant'o de la ĉar'o sen'dub'e est'as tiu Ozma de Oz pri kiu antaŭ ne'long'e Tiktoko parol'is al ŝi.
Doroteo vid'is ke tuj post la ĉar'o est'as ŝi'a mal'nov'a amik'o la Bird'o'tim'ig'il'o, rajd'ant'a trankvil'e sur lign'a Seg'ĉeval'o, kiu danc'as kaj trot'as gaj'e egal'bon'e kiel viand'a ĉeval'o.
Sekv'is Noĉjo Hak'ist'o, la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, kun si'a funel'form'a ĉap'o sen'zorg'aspekt'e kovr'ant'a li'a'n mal'dekstr'a'n orel'o'n, kaj kun si'a bril'ant'a hak'il'o trans si'a dekstr'a ŝultr'o, kaj li'a tut'a korp'o bril'ad'is tiom lum'o'spegul'e kiom dum la mal'nov'a'j tag'o'j kiam unu'e ŝi kon'is li'n.
La Stan'a Lign'o'hak'ist'o ven'is sur'pied'e, marŝ'ant'e antaŭ kompani'o de du'dek sep soldat'o'j, el kiu'j kelk'a'j est'is mal'dik'a'j kaj kelk'a'j est'is dik'a'j, kelk'a'j mal'alt'a'j kaj kelk'a'j alt'a'j; kaj ĉiu el la du'dek sep est'is vest'it'a per bel'aspekt'a uniform'o, kaj ĉiu uniform'o hav'is propr'a'j'n desegn'aĵ'o'j'n kaj kolor'o'j'n, tiel ke neniu'j du uniform'o'j iu'manier'e simil'is.
Mal'antaŭ la soldat'o'j la verd'a tapiŝ'o re'rul'is si'n, tiel ke ĉiam est'is preciz'e sufiĉ'e da ĝi por la marŝ'ad'o de la procesi'o, por ke ili'a'j pied'o'j ne kontakt'u la mort'ig'a'n, viv'o'detru'a'n sabl'o'n de la dezert'o.
Doroteo tuj sci'is ke ŝi rigard'as magi'a'n tapiŝ'o'n, kaj ŝi'a kor'o bat'is esper'o'plen'e kaj ĝoj'e dum ŝi konsci'is ke ŝi baldaŭ est'os sav'it'a kaj pov'os salut'i si'a'j'n el'kor'e am'at'a'j'n amik'o'j'n el Oz—la Bird'o'tim'ig'il'o'n, la Stan'a'n Lign'o'hak'ist'o'n kaj la Mal'kuraĝ'a'n Leon'o'n.
Efektiv'e, la knab'in'o sent'is si'n preskaŭ jam sav'it'a tuj kiam ŝi re'kon'is la procesi'an'o'j'n, ĉar ŝi bon'e kon'is la kuraĝ'o'n kaj lojal'ec'o'n de ŝi'a'j mal'nov'a'j kamarad'o'j, kaj ankaŭ kred'is ke ĉiu'j ali'a'j el ili'a mir'ig'a land'o montr'iĝ'os agrabl'a'j kaj fid'ind'a'j amik'o'j.
Tuj kiam la last'a pec'o de dezert'o est'is trans'ir'it'a kaj la tut'a procesi'o, de la bel'a kaj delikat'a Ozma ĝis la last'a soldat'o, ating'is la herb'o'kovr'it'a'n kamp'ar'o'n de la Land'o Ev, la magi'a tapiŝ'o kun'rul'is si'n kaj tut'e mal'aper'is.
La ĉar'konduk'ant'in'o direkt'is si'a'j'n Leon'o'n kaj Tigr'o'n en larĝ'a'n voj'o'n konduk'ant'a'n al la palac'o, kaj la ali'a'j sekv'is, dum Doroteo plu rigard'ad'is tra si'a tur'fenestr'o fervor'e ekscit'it'e.
Ili proksim'iĝ'is al la antaŭ'pord'o de la palac'o kaj ek'halt'is. La Bird'o'tim'ig'il'o de'grimp'is de la Seg'ĉeval'o por ir'i al la afiŝ'o sur la pord'o, por leg'i la sur'pres'aĵ'o'n.
Doroteo, tuj super li, ne plu pov'is silent'i.
“Jen mi!” ŝi kri'is, kiel ebl'e plej laŭt'e. “Jen Doroteo!”
“Kiu Doroteo?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o, lev'ant'e si'a'n kap'o'n por supr'e'n'rigard'i ĝis li preskaŭ perd'is si'a'n ekvilibr'o'n kaj sur'dors'e'n fal'is.
“Doroteo Gal'e, kompren'ebl'e. Vi'a amik'in'o el Kansas,” ŝi respond'is.
“Nu, salut'o'n, Doroteo!” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Kio'n vi far'as tiom supr'e?”
“Neni'o'n,” ŝi mal'supr'e'n'kri'is, “ĉar neni'o est'as far'ebl'a. Sav'u mi'n, amik'o—sav'u mi'n!”
“Vi jam aspekt'as tut'e sekur'a,” respond'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Sed mi est'as kapt'it'a. Oni en'ŝlos'is mi'n, tiel ke mi ne pov'as el'ir'i,” ŝi pled'is.
“Est'as bon'e,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Vi pov'us est'i mult'e pli mizer'a, mal'grand'a Doroteo. Nur pri'pens'u.
Vi ne pov'as dron'i, aŭ est'i sur'rul'it'a de Radulo, aŭ fal'i el pom'arb'o. Kelk'a'j hom'o'j opini'us si'n tre bon'sort'a'j tie supr'e.”
“Nu, mi ne opini'as tiel,” deklar'is la knab'in'o, “kaj mi vol'as tuj mal'supr’ir'i kaj renkont'i vi'n kaj la Stan'a'n Lign'o'hak'ist'o'n kaj la Mal'kuraĝ'a'n Leon'o'n.”
“Bon'e,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, kap'jes'ant'e. “Est'os laŭ vi'a dezir'o, amik'in'et'o. Kiu en'ŝlos'is vi'n?”
“Princ'in'o Langvorlino, kiu est'as fi'a,” ŝi respond'is.
Aŭd'int'e tio'n, Ozma, kiu atent'e aŭskult'ad'is la konversaci'o'n, vok'is al Doroteo el si'a ĉar'o, demand'ant'e: “Kial la Princ'in'o en'ŝlos'is vi'n, mi'a kar'a?”
“Ĉar,” kri'is Doroteo, “mi rifuz'is ke ŝi pren'u mi'a'n kap'o'n por si'a kolekt'o, kaj pren'i mal'nov'a'n, el'uz'it'a'n kap'o'n inter'ŝanĝ'e.”
“Ne kulp'ig'ind'e,” kri'is Ozma, rapid'e. “Mi tuj renkont'os la Princ'in'o'n, kaj dev'ig'os ŝi'n liber'ig'i vi'n.”
“Ho grand'a'n, grand'a'n dank'o'n!” kri'is Doroteo, kiu tuj kiam ŝi aŭd'is la dolĉ'a'n voĉ'o'n de la knab'in'a Reg'ant'in'o de Oz sci'is ke ŝi baldaŭ profund'e ek'am'os ŝi'n.
Ozma nun konduk'is si'a'n ĉar'o'n al la tri'a pord'o de la al'o, sur kiu'n la Stan'a Lign'o'hak'ist'o aŭdac'e bat'is.
Tuj kiam la serv'ist'in'o mal'ferm'is la pord'o'n Ozma, port'ant'e en si'a man'o si'a'n ebur'a'n sceptr'o'n, paŝ'is en la koridor'o'n kaj tuj ir'is al la salon'o, sekv'at'e de si'a tut'a kun'ul'ar'o, escept'e de la Leon'o kaj la Tigr'o. Kaj la du'dek sep soldat'o'j tiom bru'is kaj klak'is ke la mal'alt'a serv'ist'in'o Nanda for'kur'is kri'ant'e al si'a mastr'in'o, kaj Princ'in'o Langvorlino, tre koler'ig'it'a de tiu mal'ĝentil'a invad'iĝ'o de la palac'o, kur'is en la salon'o'n tut'e sen help'ant'o.
Tie ŝi star'is antaŭ la mal'dik'a kaj delikat'a form'o de la knab'in'et'o el Oz kaj kri'is: “Ĉu vi aŭdac'as en'ir'i mi'a'n palac'o'n ne'invit'it'e?
For'ir'u el ĉi tiu ĉambr'o tuj, por ke mi ne en'ĉen'ig'u vi'n kaj ĉiu'j'n vi'a'j'n kun'ul'o'j'n, kaj ĵet'u vi'n en mi'a'j'n plej sen'lum'a'j'n karcer'o'j'n!”
“Ver'e danĝer'a vir'in'o!” murmur'is la Bird'o'tim'ig'il'o, mild'a'voĉ'e.
“Ŝi ŝajn'as iom ner voza,” respond'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o.
Sed Ozma nur rid'et'is al la koler'a Princ'in'o.
“Bon'vol'u sid'iĝ'i,” ŝi dir'is, trankvil'e. “Mi long'e vetur'is por renkont'i vi'n, kaj vi dev'os aŭskult'i mi'a'n parol'o'n.”
“Dev'os!” kri'eg'is la Princ'in'o, kaj ŝi'a'j nigr'a'j okul'o'j brul'eg'is pro koler'o—ĉar ŝi ankoraŭ sur'port'is si'a'n kap'o'n Numer'o 27. “Dev'os, al mi!”
“Cert'e,” dir'is Ozma. “Mi est'as Reg'ant'in'o de la Land'o Oz, kaj mi est'as sufiĉ'e potenc'a por detru'i vi'a'n tut'a'n regn'o'n, se mi dezir'os. Sed mi ne ven'is por damaĝ'i, nur por liber'ig'i la reĝ'a'n famili'o'n de Ev el si'a kapt'iĝ'o far'it'a de la Reĝ'o de la Knomoj, ĉar mi inform'iĝ'is ke li en'karcer'ig'is la Reĝ'in'o'n kaj ŝi'a'j'n infan'o'j'n.”
Aŭd'int'e tiu'j'n vort'o'j'n, Langvorlino subit'e trankvil'iĝ'is.
“Mi vol'eg'as ke vi ja pov'u liber'ig'i mi'a'n onkl'in'o'n kaj ŝi'a'j'n dek reĝ'a'j'n infan'o'j'n,” dir'is ŝi, fervor'e. “Ĉar se ili re'akir'us si'a'j'n ĝust'a'j'n form'o'j'n kaj pozici'o'j'n ili pov'us mem reg'i la Land'o'n Ev, kaj mi liber'iĝ'us de mult'a'j ĝen'o'j kaj problem'o'j. Nun'temp'e mi dev'as dediĉ'i almenaŭ dek minut'o'j'n ĉiu'tag'e al ŝtat'afer'o'j, kaj mi dezir'as pov'i uz'i mi'a'n tut'a'n temp'o'n per admir'ad'o al mi'a'j bel'a'j kap'o'j.”
“Do baldaŭ ni diskut'os tio'n,” dir'is Ozma, “kaj ni prov'os trov'i rimed'o'n por liber'ig'i vi'a'j'n onkl'in'o'n kaj kuz'o'j'n. Sed unu'e vi dev'os liber'ig'i ali'a'n kapt'it'o'n—la kapt'it'o'n kiu'n vi en'ŝlos'is en vi'a'n tur'o'n.”
“Kompren'ebl'e,” dir'is Langvorlino mal'protest'e. “Mi plen'e forges'is ŝi'n. Tio okaz'is hieraŭ, sci'u, kaj Princ'in'o ja ne pov'as memor'i hodiaŭ kio'n ŝi far'is hieraŭ.
Akompan'u mi'n, kaj mi liber'ig'os la kapt'it'in'o'n tuj.”
Do Ozma sekv'is ŝi'n, kaj ili supr'e'n'ir'is la ŝtup'o'j'n kiu'j konduk'is al la ĉambr'o en la tur'o.
Post ili'a for'ir'o la sekv'ant'o'j de Ozma rest'is en la salon'o, kaj la Bird'o'tim'ig'il'o apog'is si'n sur form'o kiu'n li erar'e supoz'is kupr'a statu'o; sed sever'a, metal'a voĉ'o dir'is subit'e en li'a'n orel'o'n: “La-su mi-a-n pi-ed-o-n, mi pe-tas. Vi gra-tas la po-lu-ra-ĵo-n.”
“Ho, pardon'u!” li respond'is, rapid'e re'tir'ant'e si'n.
“Ĉu vi viv'as?”
“Ne,” dir'is Tiktoko, “mi es-tas nur ma-ŝi-no. Sed mi po-vas pen-si kaj pa-ro-li kaj a-gi, ki-am mi es-tas ĝus-te stre-ĉi-ta. Ĝus-te nun mi-a a-ga-do es-tas mal- stre-ĉi-ta, kaj Do-ro-te-o ha-vas la ŝlo-si-lo-n.”
“Do bon'e,” respond'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Doroteo baldaŭ liber'iĝ'os, kaj ŝi pri'zorg'os vi'a'n mekanism'o'n.
Sed nepr'e est'as mal'feliĉ'ig'e al vi ke vi ne viv'as. Mi kompat'as vi'n.”
“Kial?” demand'is Tiktoko.
“Ĉar vi ne hav'as cerb'o'n, mal'simil'e al mi,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Sed jes, mi ha-vas,” protest'is Tiktoko. “O-ni me- tis en mi-n la Pli-bo-ni-gi-ta-n Kom-bi-ni-ta-n Ŝta- la-n Cerb'o-n in-ven-ti-ta-n de Smith & Tin-ker. Ĝi ka-pa-bli-gas mi-n pen-si. Ki-a-n cer-bo-n o-ni me- tis en vi-n?”
“Mi ne sci'as,” konfes'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Ĝi'n don'is al mi la potenc'a Sorĉ'ist'o de Oz, kaj mi ne hav'is oportun'o'n ekzamen'i ĝi'n antaŭ ol li en'met'is ĝi'n. Sed ĝi funkci'as bon'eg'e kaj mi'a konscienc'o est'as tre aktiv'a. Ĉu vi hav'as konscienc'o'n?”
“Ne,” dir'is Tiktoko.
“Nek kor'o'n, mi supoz'as?” al'don'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, kiu aŭskult'ad'is tre interes'at'e la konversaci'o'n.
“Ne,” dir'is Tiktoko.
“Sekv'e,” plu'dir'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, “domaĝ'e mi dev'as dir'i ke vi est'as mult'e mal'pli valor'a ol mi'a amik'o la Bird'o'tim'ig'il'o, kaj ol mi mem. Ĉar ni ambaŭ viv'as, kaj li hav'as cerb'o'n kiu'n oni ne bezon'as streĉ'i, dum mi hav'as bon'eg'a'n kor'o'n kiu konstant'e bat'as en mi'a brust'o.”
“Mi gra-tu-las vi-n,” respond'is Tiktoko. “Mi ne-e-vi- te-ble es-tas mal-pli va-lo-ra ol vi ĉar mi es-tas nur ma- ŝi-no. Ki-am mi es-tas stre-ĉi-ta mi ple-nu-mas mi-aj-n tas-ko'j-n per a-ga-do pre-ci-ze re-ga-ta de la funk-ci-a- do de mi-a me-ka-nis-mo. Vi ne po-vas i-ma-gi ki-om ple-na de me-ka-nis-mo mi es-tas.”
“Mi pov'as diven'i,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, rigard'ant'e la maŝin'ul'o'n tre interes'o'plen'e. “Iam mi volont'e dis'apart'ig'os vi'n por vid'i ĝust'e kiel vi est'as fabrik'it'a.”
“Ne fa-ru ti-on, mi pe-te-gas,” dir'is Tiktoko, “ĉar vi ne po-vus re-mu'n-ti mi-n, kaj mi-a u-ti-le-co de- tru-i-ĝus.”
“Ho! Ĉu vi est'as util'a?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o, surpriz'it'e.
“Tre,” dir'is Tiktoko.
“Do,” la Bird'o'tim'ig'il'o afabl'e promes'is, “mi ne tuŝ'os vi'a'n intern'o'n. Ĉar mi est'as mal'spert'a mekanik'ist'o kaj mi ebl'e fuŝ'us vi'n.”
“Dan-ko-n,” dir'is Tiktoko.
Ĝust'e tiam Ozma re'en'ir'is la ĉambr'o'n, konduk'ant'e Doroteon per la man'o kaj tuj sekv'at'e de Princ'in'o Langvorlino.
Kiel si'a'n unu'a'n ag'o'n Doroteo kur'is en la brak'o'j'n de la Bird'o'tim'ig'il'o, kies pentr'it'a vizaĝ'o bril'is pro ĝoj'o dum li prem'is ŝi'n al si'a pajl'o'plen'ig'it'a brust'o. Post tio la Stan'a Lign'o'hak'ist'o ĉirkaŭ'brak'um'is ŝi'n—tre delikat'e, ĉar li sci'is ke li'a'j stan'a'j brak'o'j damaĝ'us ŝi'n se li prem'us tro fort'e.
Post la salut'o'j, Doroteo pren'is la ŝlos'il'o'n por Tiktoko el si'a poŝ'o kaj streĉ'is li'a'n ag'o'risort'o'n por ke li taŭg'e klin'u si'n kiam ŝi kon'ig'os li'n al la ali'a'j. Ŝi dir'is al ili kiom help'a al ŝi Tiktoko est'is, kaj la Bird'o'tim'ig'il'o kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o de'nov'e prem'is la man'o'n de la maŝin'o kaj dank'is li'n ĉar li protekt'is ili'a'n amik'in'o'n.
Doroteo demand'is: “Kie est'as Vilĉinjo?”
“Mi ne sci'as,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Kiu est'as Vilĉinjo?”
“Ŝi est'as flav'a kok'in'o kiu est'as ankaŭ amik'in'o mi'a,” respond'is la knab'in'o, mal'trankvil'e. “Mi esper'as ke ŝi bon'e stat'as.”
“Ŝi est'as en la kok'in'ej'o, en la mal'antaŭ'a kort'o,”
dir'is la Princ'in'o. “Mi'a salon'o ne est'as ĝust'a lok'o por kok'in'o'j.”
Sen atend'i pli'a'n parol'o'n Doroteo kur'is trov'i Vilĉinjon, kaj tuj ekster la pord'o ŝi renkont'is la Mal'kuraĝ'a'n Leon'o'n, ankoraŭ jung'it'a'n al la ĉar'o apud la grand'a Tigr'o. La Mal'kuraĝ'a Leon'o hav'is grand'a'n blu'a'n ruband'o'n lig'it'a'n al la long'a har'ar'o inter li'a'j orel'o'j, kaj la Tigr'o hav'is ruĝ'a'n ruband'o'n sur si'a vost'o, tuj antaŭ la dens'har'a fin'aĵ'o.
Post mal'pli ol moment'o Doroteo ĉirkaŭ'brak'um'is la gigant'a'n Leon'o'n ĝoj'o'plen'e.
“Mi ĝoj'eg'as re'vid'i vi'n!” ŝi kri'is.
“Ankaŭ mi'n plezur'ig'as vid'i vi'n, Doroteo,” dir'is la Leon'o. “Ni kun'e spert'is bel'a'j'n aventur'o'j'n, ĉu ne?”
“Jes ja,” ŝi respond'is. “Kiel vi fart'as?”
“Mi rest'as sam'e mal'kuraĝ'a kiel antaŭ'e,” la best'o respond'is humil'voĉ'e. “Ĉio eĉ plej'et'a tim'ig'as mi'n kaj rapid'e bat'ig'as mi'a'n kor'o'n. Sed permes'u ke mi kon'ig'u al vi nov'a'n amik'o'n mi'a'n, la Mal'sat'a'n Tigr'o'n.”
“Ho! Ĉu vi mal'sat'as?” ŝi demand'is, turn'ant'e si'n al la ali'a best'o, kiu tiu'moment'e osced'ad'is tiom larĝ'a'buŝ'e ke li montr'is du vic'o'j'n de terur'a'j dent'o'j kaj buŝ'o'n sufiĉ'e grand'a'n por tim'ig'i ĉiu'n rigard'ant'o'n.
“Mi mal'sat'eg'as,” respond'is la Tigr'o, kun'frap'ant'e si'a'j'n makzel'o'j'n kun feroc'a klak'o.
“Do kial vi ne manĝ'as?” ŝi demand'is.
“Est'as sen'util'e,” dir'is la Tigr'o mal'feliĉ'e. “Mi jam prov'is tio'n, sed ĉiam mi de'nov'e mal'sat'as.”
“Nu, ankaŭ mi,” dir'is Doroteo, “Tamen mi de'nov'e manĝ'as.”
“Sed vi manĝ'as ne'grav'aĵ'o'j'n, do tio ne ĝen'as,”
respond'is la Tigr'o. “Sed mi est'as sovaĝ'a best'o, kaj mi'a apetit'o dezir'as ĉi'a'j'n kompat'ind'a'j'n mal'grand'a'j'n viv'aĵ'o'j'n, ĉu eŭtamion*, ĉu dik'a'n beb'o'n.”
“Fi!” dir'is Doroteo.
“Jes ja!” respond'is la Mal'sat'a Tigr'o, lekant'e si'a'j'n lip'o'j'n per si'a long'a ruĝ'a lang'o. “Dik'a beb'o!
Bon'gust'eg'a! Sed mi neniam manĝ'is beb'o'n, ĉar mi'a konscienc'o dir'as al mi ke tio est'us mal'dec'a. Se mi ne hav'us konscienc'o'n mi ver'ŝajn'e manĝ'us beb'o'j'n kaj post'e de'nov'e mal'sat'us, kaj tio signif'us ke mi ofer'is la kompat'ind'a'j'n beb'o'j'n van'e. Ne; mal'sat'a mi nask'iĝ'is, kaj mal'sat'a mi mort'os. Sed mi'a konscienc'o ne sufer'os pro fi'ag'o'j pri'pent'end'a'j.”
“Mi opini'as ke vi est'as tre bon'a tigr'o,” dir'is Doroteo, amik'em'e frap'et'ant'e la grand'eg'a'n kap'o'n de la best'o.
“Vi erar'as,” est'is la respond'o. “Ebl'e mi est'as bon'a best'o, sed hont'ind'e mal'bon'a tigr'o. Laŭ'natur'e tigr'o'j * Amerik'a best'et'o, iom simil'a al sciur'o sed ne arb'o'grimp'a.
est'as kruel'a'j kaj feroc'a'j, kaj kiam mi rifuz'as manĝ'i sen'kulp'a'j'n viv'aĵ'o'j'n mi ag'as kiel neni'u bon'a tigr'o iam ag'is dum la tut'a histori'o de la mond'o. Tial mi for'las'is la arb'ar'o'n por akompan'i mi'a'n amik'o'n la Mal'kuraĝ'a'n Leon'o'n.”
“Sed la Leon'o ne est'as ver'e mal'kuraĝ'a,” dir'is Doroteo. “Mi vid'is li'n ag'i kiel ebl'e plej brav'e.”
“Nur erar'o, kar'a,” protest'is la Leon'o sobr'e. “Ebl'e al ali'ul'o'j mi ŝajn'as ag'i tiel, kelk'foj'e, sed neniam mi renkont'is danĝer'o'n sen'tim'e.”
“Ankaŭ ne mi,” dir'is Doroteo, mal'kaŝ'e. “Sed mi dev'as liber'ig'i Vilĉinjon; mi re'vid'os vi'n.”
Ŝi kur'is al la mal'antaŭ'a kort'o de la palac'o kaj baldaŭ trov'is la kok'in'ej'o'n, ŝi'n gvid'is al ĝi laŭt'a'j gak'o'j kaj kokerik'o'j kaj ĝen'a amas'o da son'o'j kia'j'n far'as ge'kok'o'j kiam ili ekscit'iĝ'is.
Ŝajn'e io est'is mis'a en la kok'in'ej'o, kaj kiam Doroteo rigard'is tra la lat'o'j en la pord'o ŝi vid'is grup'o'n de kok'in'o'j kaj vir'kok'o'j kun'prem'it'a'j en unu angul'o kaj rigard'ant'a'j i'o'n kio aspekt'is turn'iĝ'ant'a pilk'o de kok'o'plum'o'j. Ĝi salt'is tie'n kaj tie'n en la kok'in'ej'o, kaj unu'e Doroteo ne pov'is decid'i kio ĝi est'as, kaj la kluk'ad'o de la ge'kok'o'j preskaŭ surd'ig'is ŝi'n.
Sed subit'e la amas'o da plum'o'j ĉes'is turn'iĝ'i, kaj, mir'ig'ant'e si'n, la knab'in'o vid'is Vilĉinjon star'ant'a sur horizontal'a sur'ter'a vir'kok'o. Dum'moment'e ambaŭ est'is sen'mov'a'j, kaj post tiam la flav'a kok'in'o sku'is si'a'j'n flug'il'o'j'n por ord'ig'i la plum'o'j'n kaj marŝ'is direkt'e al la pord'o fier'defi'e kaj venk'o'gak'ant'e, dum la makul'a vir'kok'o for'lam'is al la grup'o de ali'a'j kok'in'o'j, tren'ant'e si'a'n mal'ord'ig'it'a'n plum'ar'o'n en la polv'o.
“Vilĉinjo!” kri'is Doroteo, ŝok'it'e; “ĉu vi batal'ad'is?”
“Mi ja kred'as ke jes,” fier'e respond'is Vilĉinjo. “Ĉu vi kred'as ke mi permes'us tiu'n makul'a'n fi'kok'o'n estr'i mi'n kaj pretend'i komand'i ĉi tiu'n kok'in'ej'o'n? Ne dum mi plu pov'os bek'i kaj grat'i! Ne kiam mi'a nom'o est'as Vilĉjo!”
“Ĝi ne est'as Vilĉjo, ĝi est'as Vilĉinjo; kaj vi tut'e mal'dign'e p’rol'as,” dir'is Doroteo, riproĉ'e. “Ven'u, Vilĉinjo, kaj mi el'las'os vi'n; ĉar Ozma de Oz ven'is por liber'ig'i ni'n.”
Do la flav'a kok'in'o ir'is al la pord'o, kiu'n Doroteo mal'rigl'is por ŝi'a tra'ir'o, kaj la ali'a'j kok'in'o'j silent'e rigard'is ili'n el si'a angul'o sen aŭdac'i pli'proksim'iĝ'i.
La knab'in'o lev'is si'a'n amik'in'o'n en si'a'j brak'o'j kaj kri'et'is: “Ho, Vilĉinjo! vi aspekt'as aĉ'e! Vi perd'is mult'a'j'n plum'o'j'n, kaj unu el vi'a'j okul'o'j est'as preskaŭ el'bek'it'a, kaj vi'a krest'o sang'as!”
“Mal'grav'aĵ'o,” dir'is Vilĉinjo. “Nur rigard'u tiu'n makul'a'n vir'kok'o'n! Mi ja mal'bel'ig'is li'n!”
Doroteo sku'is si'a'n kap'o'n.
“Mi tut'e ne ’probas tio'n,” ŝi dir'is, for'port'ant'e Vilĉinjon palac'e'n. “Ne est'as dec'e kompan'i kun tiu'j vulgar'a'j ge'kok'o'j. Ili baldaŭ mis'kondut'ig'os vi'n, kaj vi ne plu est'os respekt'ind'a.”
“Mi ne pet'is kompan'i ili'n,” respond'is Vilĉinjo.
“Kulp'as tiu mis'humor'a Princ'in'aĉ'o. Sed mi nask'iĝ'is en Uson'o, kaj mi ne permes'os ke iu kok'aĉ'o el la Land'o Ev fier'e ordon'u mi'n, ne dum mi pov'os lev'i ung'o'n por mi'n defend'i.”
“Bon'e, Vilĉinjo,” dir'is Doroteo. “Ni ne plu diskut'u la afer'o'n.”
Baldaŭ ili ating'is la Mal'kuraĝ'a'n Leon'o'n kaj la Mal'sat'a'n Tigr'o'n al kiu'j la knab'in'o kon'ig'is la Flav'a'n Kok'in'o'n.
“Plaĉ'as al mi renkont'i amik'o'j'n de Doroteo,” dir'is la Leon'o, ĝentil'e. “Laŭ vi'a nun'a aspekt'o, vi ne est'as mal'kuraĝ'a kiel mi.”
“Vi'a nun'a aspekt'o saliv'ig'as mi'a'n buŝ'o'n,” dir'is la Tigr'o, rigard'ant'e Vilĉinjon avid'e. “Jes ja! Vi bon'eg'e gust'us se mi kun'prem'us vi'n per mi'a'j makzel'o'j. Sed ne tim'u. Vi nur sat'ig'us mi'n dum moment'o; do ne valor'us manĝ'i vi'n.”
“Dank'o'n,” dir'is la kok'in'o, komfort'ig'ant'e si'n en la brak'o'j de Doroteo.
“Kaj krom'e, ne est'us dec'e,” plu'dir'is la Tigr'o, firm'e rigard'ant'e Vilĉinjon kaj kun'klak'ant'e si'a'j'n makzel'o'j'n.
“Cert'e ne,” kri'et'is Doroteo rapid'eg'e. “Vilĉinjo est'as mi'a amik'in'o, kaj vi nepr'e ne rajt'os manĝ'i ŝi'n, ne'grav'e kio okaz'os.”
“Mi pen'os memor'i tio'n,” dir'is la Tigr'o; “sed mi est'as kelk'foj'e iom forges'em'a.”
Doroteo port'is si'a'n dorlot'best'o'n en la salon'o'n de la palac'o, kie Tiktoko, laŭ invit'o de Ozma, sid'is inter la Bird'o'tim'ig'il'o kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o. Kontraŭ ili sid'is Ozma mem kaj Princ'in'o Langvorlino, kaj apud ili est'is vak'a seĝ'o por Doroteo.
Ĉirkaŭ tiu grav'a grup'o est'is la Arme'o de Oz, kaj dum Doroteo rigard'is la bel'a'j'n uniform'o'j'n de la Du'dek Sep ŝi dir'is: “Sed ŝajn'e ili ĉiu'j est'as oficir'o'j.”
“Ĉiu'j, kun unu escept'o,” respond'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o. “Mi hav'as en mi'a Arme'o ok General'o'j'n, ses Kolonel'o'j'n, sep Major'o'j'n kaj kvin Kapitan'o'j'n, kaj unu simpl'a'n soldat'o'n kiu'n ili komand'as. Mi volont'e pli'alt'e rang'ig'us la soldat'o'n, ĉar mi opini'as ke neni'u simpl'ul'o dev'us plen'um'i komplik'a'n ofic'o'n; kaj mi ankaŭ rimark'is ke oficir'o'j kutim'e pli bon'e batal'as kaj est'as pli fid'ind'a'j ol ordinar'a'j soldat'o'j. Krom'e, la oficir'o'j aspekt'as pli grav'a'j, kaj dign'ig'as la Arme'o'n.”
“Sen'dub'e vi prav'as,” dir'is Doroteo, sid'iĝ'ant'e apud Ozma.
“Kaj nun,” anonc'is la knab'in'a Reg'ant'in'o de Oz, “ni solen'e konferenc'os por decid'i pri la plej bon'a rimed'o liber'ig'i la reĝ'a'n famili'o'n de ĉi tiu bel'a Land'o Ev el si'a long'a en'karcer'iĝ'o.”
La Stan'a Lign'o'hak'ist'o la unu'a parol'is al la kun'ven'o.
“Komenc'e,” dir'is li, “inform'o ven'is al ni'a nobl'a kaj glor'a Reg'ant'in'o, Ozma de Oz, ke la edz'in'o'n kaj dek infan'o'j'n—kvin knab'o'j'n kaj kvin knab'in'o'j'n—de la iam'a Reĝ'o de Ev, nom'it'a Evoldo, sklav'ig'is la Reĝ'o de la Knomoj, kaj gard'as en si'a sub'ter'a palac'o. Ankaŭ ke neni'u en Ev est'as sufiĉ'e potenc'a por liber'ig'i ili'n.
Kompren'ebl'e ni'a Ozma vol'is entrepren'i la aventur'o'n liber'ig'i la kompat'ind'a'j'n kapt'it'o'j'n; sed dum'long'e ŝi ne pov'is trov'i rimed'o'n trans'ir'i la grand'a'n dezert'o'n inter la du land'o'j. Fin'e ŝi ir'is al amik'a sorĉ'ist'in'o en ni'a land'o, nom'at'a Glinda la Bon'a, kiu aŭd'is la inform'o'n kaj tuj don'is al Ozma magi'a'n tapiŝ'o'n, kiu daŭr'e mal'rul'os si'n sub ni'a'j pied'o'j kaj tiel far'os komfort'a'n voj'o'n per kiu ni pov'os trans'ir'i la dezert'o'n. Tuj kiam ŝi ricev'is la tapiŝ'o'n ni'a grac'a Reg'ant'in'o ordon'is ke mi kun'ven'ig'u ni'a'n arme'o'n, kaj tio'n mi far'is. Vi vid'as inter ĉi tiu'j kuraĝ'a'j milit'ist'o'j la elit'o'n de la plej bon'a'j soldat'o'j de Oz; kaj, se ni dev'os batal'i la Reĝ'o'n de la Knomoj, ĉiu oficir'o, kaj ankaŭ la simpl'a soldat'o, feroc'e batal'os ĝis la mort'o.”
Post li parol'is Tiktoko.
“Ki-al vi ba-ta-lu la Re-ĝo-n de la Kno-moj?” li demand'is. “Li ne-ni-o-n mal-bo-na-n far'is.”
“Neni'o'n mal'bon'a'n!” kri'is Doroteo. “Ĉu ne est'as mal'bon'e en'karcer'ig'i reĝ'in'a'n patr'in'o'n kaj ŝi'a'j'n dek infan'o'j'n?”
“I-li-n ven-dis al la Re-ĝo de la Kno-moj Re-ĝo E- vol-do,” respond'is Tiktoko. “Mal-bon-fa-rin-to es-tis la Re-ĝo de Ev, kaj ki-am li kom-pre-n'is si-a-n kul-po-n li sal-tis en la ma-ro-n kaj dro-ni-gis si-n.”
“Mi ne sci'is tio'n,” dir'is Ozma, pens'em'e. “Mi supoz'is ke la Reĝ'o de la Knomoj mem plen'e kulp'as.
Sed, ne'grav'e, li dev'os liber'ig'i la kapt'it'o'j'n.”
“Onkl'o Evoldo est'is tre mal'bon'a person'o,” deklar'is Princ'in'o Langvorlino. “Se li dron'ig'us si'n antaŭ ol vend'i la famili'o'n, tio ĉagren'us neniu'n. Sed li vend'is ili'n al la potenc'a Reĝ'o de la Knomoj inter'ŝanĝ'e por long'a viv'o, kaj li detru'is tiu'n viv'o'n per salt'o en la mar'o'n.”
“Sekv'e,” dir'is Ozma, “li ne ricev'is la long'a'n viv'o'n, do la Reĝ'o de la Knomoj dev'os ced'i la kapt'it'o'j'n. Kie li gard'as ili'n?”
“Neni'u sci'as, preciz'e,” respond'is la Princ'in'o. “Ĉar la Reĝ'o, nom'at'a Rokato de la Rok'o'j, posed'as bel'eg'a'n palac'o'n sub la grand'a mont'o ĉe la nord'a bord'o de ĉi tiu regn'o, kaj li trans'form'is la reĝ'in'o'n kaj infan'o'j'n en ornam'aĵ'o'j'n kaj dekoraci'aĵ'o'j'n por si'a'j ĉambr'o'j.”
“Mi vol'as sci'i,” dir'is Doroteo, “kiu est'as tiu Reĝ'o de la Knomoj.”
“Mi pov'as inform'i vi'n,” respond'is Ozma.
“Laŭ'dir'e li est'as la Reg'ant'o de la Sub'ter'o, kaj komand'as la rok'o'j'n kaj ĉio'n en la rok'o'j. Li reg'as mult'a'j'n mil'o'j'n da Knomoj, kiu'j hav'as kurioz'a'n form'o'n sed est'as potenc'a'j spirit'o'j labor'ant'a'j ĉe la forn'o'j kaj forĝ'o'j de si'a reĝ'o, far'ant'e or'o'n kaj arĝent'o'n kaj ali'a'j'n metal'o'j'n kiu'j'n ili kaŝ'as en fend'aĵ'o'j de la rok'o'j, tiel ke viv'ant'o'j sur la surfac'o de la ter'o pov'as trov'i ili'n nur tre mal'facil'e. Ankaŭ ili far'as diamant'o'j'n kaj ruben'o'j'n kaj smerald'o'j'n, kiu'j'n ili kaŝ'as en la ter'o; sekv'e la regn'o de la Knomoj est'as impon'e riĉ'a, kaj ĉiu'j'n ni'a'j'n valor'a'j'n ŝton'o'j'n kaj arĝent'o'n kaj or'o'n ni pren'is el la ter'o kaj rok'o'j kie kaŝ'is ili'n la Reĝ'o de la Knomoj.”
“Mi kompren'as,” dir'is Doroteo, sagac'e sku'ant'e si'a'n kap'et'o'n.
“Pro ke ni oft'e ŝtel'as li'a'j'n trezor'o'j'n,” plu'dir'is Ozma, “la Reg'ant'o de la Sub'ter'a Mond'o ne am'as hom'o'j'n viv'ant'a'j'n sur la surfac'o de la ter'o, kaj neniam vizit'as ni'n. Se ni vol'as vid'i Reĝ'o'n Rokaton de la Rok'o'j, ni dev'os vizit'i li'a'n land'o'n, kie li est'as plen'potenc'a, kaj tial la entrepren'o est'os danĝer'a.”
“Sed, por la kompat'ind'a'j kapt'it'o'j,” dir'is Doroteo, “ni dev'os entrepren'i tio'n.”
“Ni ja entrepren'os,” respond'is la Bird'o'tim'ig'il'o, “kvankam mi dev'os est'i tre kuraĝ'a por proksim'iĝ'i al la forn'o'j de la Reĝ'o de la Knomoj. Ĉar mi est'as plen'ig'it'a per pajl'o, kaj unu'sol'a fajr'er'o ebl'e plen'e detru'us mi'n.”
“La forn'o'j ankaŭ ebl'e fand'os mi'a'n stan'o'n,” dir'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o; “sed mi kun'ir'os.”
“Mi ne pov'as toler'i varm'eg'o'n,” koment'is Princ'in'o Langvorlino, kun larĝ'a osced'o, “do mi rest'os en mi'a hejm'o. Sed mi esper'as por vi sukces'o'n en vi'a entrepren'o, ĉar mi'n ĝis'kor'e ted'as reg'i ĉi tiu'n stult'a'n regn'o'n, kaj mi bezon'as pli da liber'a temp'o por admir'i mi'a'j'n bel'a'j'n kap'o'j'n.”
“Ni ne bezon'os vi'n,” dir'is Ozma. “Ĉar se, kun la help'o de mi'a'j kuraĝ'a'j sekv'ant'o'j, mi ne pov'os plen'um'i mi'a'n cel'o'n, est'us sen'util'a vi'a part'o'pren'o.”
“Tut'e ver'e,” ĝem'is la Princ'in'o. “Do, bon'vol'u pardon'i mi'n, ĉar mi nun re'ir'os al mi'a kabinet'o. Mi jam de mult'a temp'o port'as ĉi tiu'n kap'o'n, kaj mi vol'as inter'ŝanĝ'i ĝi'n por ali'a.”
Post ŝi'a for'ir'o (kaj est'u sen dub'o, tut'e neni'u bedaŭr'is ŝi'a'n for'ir'o'n), Ozma dir'is al Tiktoko: “Ĉu vi akompan'os ni'n?”
“Mi es-tas skla-vo de la kna-bi-no Do-ro-te-o, ki- u sa-vis mi-n el kar-ce-ro,” respond'is la maŝin'o. “Ki- e-n ŝi i-ros mi i-ros.”
“Nu, mi ir'os kun mi'a'j amik'o'j, kompren'ebl'e,” dir'is Doroteo rapid'e. “Mi neniel vol'us mank'i en la amuz'aĵ'o. Ĉu ankaŭ vi kun'ir'os, Vilĉinjo?”
“Cert'e,” dir'is Vilĉinjo sen'zorg'a'ton'e. Ŝi glat'ig'ad'is la dors'o'plum'o'j'n kaj ne mult'e atent'is.
“Varm'eg'o bon'e taŭg'os al ŝi,” koment'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Se ŝi bel'e rost'iĝ'os, ŝi est'os eĉ pli bon'a ol nun.”
“Do,” dir'is Ozma, “ni aranĝ'os komenc'i ni'a'n ir'o'n al la Regn'o de la Knomoj je la maten'iĝ'o. Kaj, inter'temp'e, ni ripoz'os kaj prepar'os ni'n por la marŝ'o.”
Kvankam Princ'in'o'n Langvorlinon la gast'o'j ne re'vid'is, la serv'ist'o'j en la palac'o serv'is la fremd'ul'o'j'n el Oz kaj far'is ĉio'n ebl'a'n por komfort'ig'i ili'n. Mult'a'j vak'a'j ĉambr'o'j est'is dispon'ebl'a'j, kaj la brav'a Arme'o de du'dek sep est'is facil'e pri'zorg'at'a kaj abund'e festen'is.
La Mal'kuraĝ'a'n Leon'o'n kaj la Mal'sat'a'n Tigr'o'n oni mal'jung'is de la ĉar'o kaj permes'is promen'ad'i laŭ'dezir'e en la tut'a palac'o, kie ili preskaŭ tim'sven'ig'is la serv'ist'o'j'n, kvankam ili damaĝ'is neniu'n. Unu'foj'e Doroteo trov'is la mal'alt'a'n serv'ist'in'o'n Nanda tim'o'plen'e prem'it'a en angul'o'n, dum la Mal'sat'a Tigr'o star'is antaŭ ŝi.
“Vi nepr'e aspekt'as bon'gust'eg'a,” la best'o dir'is. “Ĉu vi bon'vol'os permes'i ke mi manĝ'u vi'n?”
“Ne, ne, ne!” kri'is la serv'ist'in'o respond'e.
“Do,” dir'is la Tigr'o, feroc'e osced'ant'e, “bon'vol'u port'i al mi proksim'um'e dek kvin kilo'gram'o'j'n da bifstek'o, ne'mult'e kuir'it'a, kun'e kun du kilo'gram'o'j da bol'ig'it'a'j ter'pom'o'j, kaj kvin litr'o'j da glaci'aĵ'o por mi'a desert'o.”
“Mi—mi obe'os laŭ'ebl'e!” dir'is Nanda, kaj ŝi for'kur'is laŭ'ebl'e plej rapid'e.
“Ĉu vi tiom mal'sat'eg'as?” demand'is Doroteo, mir'ant'e.
“Vi apenaŭ pov'us imag'i la dimensi'o'n de mi'a apetit'o,” respond'is la Tigr'o, mal'feliĉ'e. “Ĝi ŝajn'as plen'ig'i mi'a'n tut'a'n korp'o'n, de la fin'o de mi'a gorĝ'o ĝis la pint'o de mi'a vost'o. Mi cert'as ke la apetit'o est'as mal'ĝust'a'dimensi'a, kaj est'as tro grand'a por mi'a korp'o.
Iam, kiam mi renkont'os dent'ist'o'n kiu hav'as forceps'o'n, mi el'tir'ig'os ĝi'n.”
“Kio'n, ĉu dent'o'n?” demand'is Doroteo.
“Ne, mi'a'n apetit'o'n,” dir'is la Mal'sat'a Tigr'o.
La knab'in'et'o pas'ig'is la plej'part'o'n de la post'tag'mez'o konversaci'ant'e kun la Bird'o'tim'ig'il'o kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, kiu'j rakont'is al ŝi pri ĉio okaz'int'a en la Land'o Oz post la for'ir'o de Doroteo. Ŝi'n mult'e interes'is la histori'o de Ozma, kiu est'is, kiam beb'o, ŝtel'it'a de fi'a mal'jun'a sorĉ'ist'in'o kaj trans'form'it'a en knab'o'n. Ŝi ne sci'is ke iam ŝi est'is knab'in'o ĝis al ŝi afabl'a sorĉ'ist'in'o re'don'is ŝi'a'n natur'a'n form'o'n. Oni tiam inform'iĝ'is ke ŝi est'as la sol'a fil'in'o de la iam'a Reg'ant'o de Oz, kaj rajt'as reg'i anstataŭ li. Tamen Ozma tra'ir'is mult'a'j'n aventur'o'j'n antaŭ ol re'gajn'i la tron'o'n de si'a patr'o, kaj dum tiu'j ŝi'n akompan'is kukurb'o'kap'a vir'o, mult'e pli'grand'ig'it'a kaj plen'e eduk'it'a Ŝancel-Insekt'o, kaj mir'ind'a seg'ĉeval'o viv'ig'it'a per magi'a pulvor'o. La Bird'o'tim'ig'il'o kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o ankaŭ help'is ŝi'n; sed la Mal'kuraĝ'a Leon'o, kiu reg'is la grand'a'n arb'ar'o'n kiel Reĝ'o de la Best'o'j neni'o'n sci'is pri Ozma ĝis post ŝi'a establ'iĝ'o kiel reg'ant'a princ'in'o de Oz. Tiam li ir'is al la Smerald'a Urb'o por renkont'i ŝi'n, kaj aŭd'int'e ke ŝi baldaŭ vizit'os la Land'o'n Ev por liber'ig'i la reĝ'a'n famili'o'n de tiu land'o, la Mal'kuraĝ'a Leon'o pet'is akompan'i ŝi'n, kaj kun'ven'ig'is ankaŭ si'a'n amik'o'n, la Mal'sat'a'n Tigr'o'n.
Aŭd'int'e tiu'n histori'o'n, Doroteo rakont'is al ili si'a'j'n propr'a'j'n aventur'o'j'n, kaj post tio ŝi el'ir'is kun si'a'j amik'o'j por trov'i la Seg'ĉeval'o'n, kies krur'o'pint'o'j'n kovr'ig'is Ozma per tavol'o de or'o, por ke ĝi'a'j krur'o'j ne triv'iĝ'u.
Ili trov'is la Seg'ĉeval'o'n star'ant'a sen'mov'e apud la pord'o de la ĝarden'o, sed kiam oni kon'ig'is al li Doroteon li ĝentil'e klin'is si'n kaj palpebr'um'is per okul'o'j kiu'j est'is lign'a'j tuber'o'j, kaj sku'et'is si'a'n vost'o'n, kiu est'is nur branĉ'o de arb'o.
“Ver'e rimark'ind'a viv'aĵ'o!” kri'et'is Doroteo.
“Mi plen'e akord'as kun vi,” respond'is la Seg'ĉeval'o, per raŭk'a sed ne mal'plaĉ'a voĉ'o. “Best'o kia mi tut'e ne rajt'as viv'i, tio'n ni ĉiu'j sci'as. Sed tio'n kaŭz'is la magi'a pulvor'o, do mi ne est'as just'e kulp'ig'ebl'a.”
“Cert'e ne,” dir'is Doroteo. “Kaj cert'e vi hav'as i'a'n util'o'n, ĉar mi rimark'is la Bird'o'tim'ig'il'o'n rajd'ant'a'n sur vi'a dors'o.”
“Ho jes; mi util'as,” respond'is la Seg'ĉeval'o, “kaj mi neniam lac'iĝ'as, neniam bezon'as manĝ'i, nek est'i iel ajn pri'zorg'at'a.”
“Ĉu vi est'as ’teligenta?” demand'is la knab'in'o.
“Ne mult'e,” dir'is la best'o. “Est'us stult'e mal'ŝpar'i inteligent'o'n don'ant'e ĝi'n al ordinar'a Seg'ĉeval'o. Est'us prefer'ind'e don'i ĝi'n al la profesor'o'j, kiu'j mult'e bezon'as ĝi'n. Sed mi sci'as sufiĉ'o'n por obe'i mi'a'j'n mastr'o'j'n, kaj ek'ir'i, aŭ halt'i, kiam oni ordon'as. Do mi est'as sufiĉ'e kontent'a.”
Tiu'nokt'e Doroteo dorm'is en plaĉ'a dorm'o'ĉambr'et'o apud tiu okup'at'a de Ozma de Oz, kaj Vilĉinjo star'is sur la pied'o de la lit'o kaj kaŝ'is si'a'n kap'o'n per flug'il'o kaj tiom profund'e dorm'is tiel kiom Doroteo sur si'a'j mol'a'j kusen'o'j.
Sed antaŭ la tag'iĝ'o ĉiu'j vek'iĝ'is kaj aktiv'is, kaj baldaŭ la aventur'ant'o'j maten'manĝ'is rapid'e en la grand'a manĝ'o'ĉambr'o de la palac'o. Ozma sid'is ĉe la kap'o de long'a tabl'o, sur alt'a platform'o, kun Doroteo dekstr'e kaj la Bird'o'tim'ig'il'o mal'dekstr'e. La Bird'o'tim'ig'il'o ne manĝ'is, kompren'ebl'e; sed Ozma lok'ig'is li'n apud si por ke ŝi pov'u pet'i li'a'j'n konsil'o'j'n pri la ekspedici'o dum ŝi manĝ'is.
Iom mal'proksim'e ĉe la tabl'o est'is la du'dek sep milit'ist'o'j de Oz, kaj ĉe la fin'o de la ĉambr'o la Leon'o kaj la Tigr'o manĝ'is el sitel'o kiu'n oni met'is sur la plank'o'n, kaj Vilĉinjo ĉirkaŭ'flug'et'is por bek'i ĉiu'j'n fal'ig'it'a'j'n er'o'j'n.
Ne neces'is mult'a temp'o por plen'e manĝ'i, kaj post tio la Leon'o'n kaj la Tigr'o'n oni jung'is al la ĉar'o kaj la grup'o est'is pret'a for'ir'i al la palac'o de la Reĝ'o de la Knomoj.
La unu'a vetur'is Ozma, kun Doroteo apud ŝi en la or'a ĉar'o ten'ant'e Vilĉinjon firm'e en si'a'j brak'o'j.
Sekv'is la Bird'o'tim'ig'il'o sur la Seg'ĉeval'o, kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o kaj Tiktoko marŝ'is apud-apud'e tuj mal'antaŭ li. Post ili marŝ'is la Arme'o, aspekt'ant'e brav'a kaj bel'a en si'a'j bel'a'j uniform'o'j. La general'o'j komand'is la kolonel'o'j'n kaj la kolonel'o'j komand'is la major'o'j'n kaj la major'o'j komand'is la kapitan'o'j'n kaj la kapitan'o'j komand'is la soldat'o'n, kiu marŝ'is tre fier'e ĉar neces'is tiom da oficir'o'j por komand'i li'n.
Tiel la glor'a procesi'o for'ir'is de la palac'o kaj komenc'is sekv'i la voj'o'n preciz'e kiam la tag'o ek'lum'iĝ'is, kaj kiam la sun'o lev'iĝ'is ili jam bon'e progres'is cel'e al la val'o kiu konduk'is al la regn'o de la Reĝ'o de la Knomoj.
La voj'o dum kelk'a temp'o konduk'is tra bel'a kultiv'kamp'ar'o, kaj preter tre al'log'a'n piknik'ej'o'n. La procesi'o daŭr'e antaŭ'e'n'marŝ'is ĝis Vilĉinjo abrupt'e kaj komand'e kri'is: “Atend'u—atend'u!”
Ozma halt'ig'is si'a'n ĉar'o'n tiom subit'e ke la Seg'ĉeval'o de la Bird'o'tim'ig'il'o preskaŭ traf'is ĝi'n, kaj la vic'o'j de la arme'o stumbl'is unu pro la ali'a antaŭ ol ili pov'is ek'halt'i. Tuj la flav'a kok'in'o liber'ig'is si'n de la brak'o'j de Doroteo kaj flug'is al arbust'ar'o apud la voj'o.
“Kio okaz'as?” vok'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, mal'trankvil'e.
“Nu, Vilĉinjo vol'as de'met'i ov'o'n, neni'o pli,” dir'is Doroteo.
“De'met'i ov'o'n!” ripet'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, tre surpriz'it'e.
“Jes; ŝi de'met'as ov'o'n ĉiu'maten'e je proksim'um'e ĉi tiu hor'o; kaj ĝi est'as tut'e freŝ'a,” dir'is la knab'in'o.
“Sed ĉu vi'a stult'a kok'in'aĉ'o supoz'as ke ĉi tiu tut'a procesi'o, kiu entrepren'as grav'a'n aventur'o'n, halt'os dum ŝi de'met'as ov'o'n?” demand'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, serioz'e.
“Kio'n ali'a'n ni far'u?” demand'is la knab'in'o.
“Vilĉinjo kutim'as al tio kaj ŝi ne pov'as mal'kutim'ig'i si'n.”
“Do ŝi nepr'e rapid'u,” dir'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o.
“Ne, ne!” kri'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Se ŝi rapid'os ŝi ebl'e de'met'os kirl'it'a'j'n ov'o'j'n.”
“Sen'senc'aĵ'o,” dir'is Doroteo. “Sed Vilĉinjo ne bezon'os mult'a'n temp'o'n, mi cert'as.”
Do ili star'is atend'ant'e, kvankam ĉiu'j est'is mal'kviet'a'j kaj vol'is plu'marŝ'i. Post kelk'a temp'o la flav'a kok'in'o ven'is el inter la arbust'o'j dir'ant'e: “Kut-kut, kut, ka-da-kut! Kut, kut, kut—ka-da-kut!”
“Antaŭ-en—marŝ'u!” kri'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, sku'ant'e si'a'n hak'il'o'n, kaj la procesi'o komenc'is ĝust'e kiam Doroteo sukces'is pren'i Vilĉinjon en si'a'j'n brak'o'j'n.
“Ĉu neni'u pren'os mi'a'n ov'o'n?” kri'is la kok'in'o, tre ekscit'it'e.
“Mi pren'os ĝi'n,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, kaj li ordon'is al la Seg'ĉeval'o, kiu sekv'e danc'is inter la arbust'o'j'n. La pajl'ul'o baldaŭ trov'is la ov'o'n, kiu'n li met'is en la poŝ'o'n de si'a jak'o. La marŝ'ant'ar'o, jam rapid'e for'paŝ'int'a, tiam est'is eĉ pli mult'e antaŭ ili; sed la Bird'o'tim'ig'il'o ne bezon'is long'a'n temp'o'n por re'ating'i ĝi'n, kaj baldaŭ la Bird'o'tim'ig'il'o de'nov'e rajd'is en si'a kutim'a lok'o mal'antaŭ la ĉar'o de Ozma.
“Kio'n mi far'u pri la ov'o?” li demand'is al Doroteo.
“Mi ne sci'as,” la knab'in'o respond'is. “Ebl'e ĝi'n vol'os la Mal'sat'a Tigr'o.”
“Ĝi ne sufiĉ'us por plen'ig'i unu el mi'a'j mal'antaŭ'a'j dent'o'j,” koment'is la Tigr'o. “Korb'eg'o da ili, bon'e bol'ig'it'a'j, ebl'e iom'et'e mild'ig'us mi'a'n apetit'o'n; sed unu ov'o valor'as neniom, laŭ mi'a opini'o.”
“Ne; oni eĉ ne pov'us far'i kuk'o'n per ĝi,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, pens'em'e. “Sed mi gard'os ĝi'n kiel memor'ig'il'o'n.” Do li las'is ĝi'n en si'a poŝ'o.
Ili nun jam ating'is tiu'n part'o de la val'o kiu kuŝ'is inter la du alt'a'j mont'o'j kiu'j'n Doroteo vid'is tra si'a tur'fenestr'o. Je la for'a lim'o est'is la tri'a grand'a mont'o, kiu blok'is la val'o'n kaj est'is la nord'a lim'o de la Land'o Ev. Laŭ'dir'e la palac'o de la Reĝ'o de la Knomoj est'is sub tiu mont'o; sed ili bezon'os mult'e da temp'o por ating'i ĝi'n.
La voj'o far'iĝ'is rok'o'plen'a kaj nur mal'facil'e la rad'o'j pov'is ir'i sur ĝi'n, kaj baldaŭ grand'a abism'o trov'iĝ'is antaŭ ili'a'j pied'o'j, tiom larĝ'a ke ili ne pov'is trans'salt'i.
Do Ozma pren'is kvadrat'et'o'n de verd'a ŝtof'o el si'a poŝ'o kaj ĵet'is ĝi'n sur la ter'o'n. Tuj ĝi far'iĝ'is la magi'a tapiŝ'o, kaj mal'rul'is si'n sufiĉ'e por ke la tut'a procesi'o pov'u marŝ'i sur ĝi. La ĉar'o nun antaŭ'e'n'ir'is, kaj la verd'a tapiŝ'o mal'rul'is si'n antaŭ ĝi, trans'ir'ant'e la abism'o'n sam'nivel'e kiel la bord'o'j, tiel ke ĉiu'j trans'ir'is sekur'e.
“Sufiĉ'e facil'e,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Kio, do, nun okaz'os?”
Post ne'long'e li trov'is respond'o'n, ĉar la flank'o'j de la mont'o far'iĝ'is tiom proksim'a'j unu al la ali'a ke fin'e rest'is nur mal'larĝ'a voj'o inter ili, laŭ kiu Ozma kun si'a grup'o dev'is marŝ'i unu'op'e.
Ili nun aŭd'is bas'a'n, ne'laŭt'a'n “bum!—bum!— bum!” kio eĥ'is tra la val'o kaj ŝajn'e pli'laŭt'iĝ'is dum ili antaŭ'e'n'ir'is. Kaj, ĉirkaŭ'ir'int'e angul'o'n en la rok'o'j, ili vid'is antaŭ si gigant'a'n form'o'n, kiu tur'is pli ol kvar'dek metr'o'j'n super la voj'o. La form'o est'is de gigant'a vir'o konstru'it'a el plat'o'j de gis'o, kaj ĝi star'is kun unu pied'o ĉiu'flank'e de la mal'larĝ'a voj'o kaj sving'is super si'a dekstr'a ŝultr'o grand'eg'a'n fer'a'n martel'o'n, per kiu ĝi konstant'e bat'eg'is la ter'o'n. La eĥ'ant'a'j bat'o'j klar'ig'is la bum-son'o'j'n kiu'j'n ili aŭd'is, ĉar la martel'o est'is mult'e pli grand'a ol barel'o, kaj kiam ĝi traf'is la voj'o'n inter la rok'a'j flank'o'j de la mont'o ĝi plen'ig'is la tut'a'n spac'o'n tra kiu ni'a ekspedici'o nepr'e dev'os ir'i.
Kompren'ebl'e ili tuj halt'is, sufiĉ'a'distanc'e de la terur'a fer'a martel'o. La magi'a tapiŝ'o ne util'os al ili nun, ĉar ĝi nur cel'is protekt'i ili'n kontraŭ danĝer'o'j sur la ter'o sub'pied'e, kaj ne kontraŭ danĝer'o'j trov'iĝ'ant'a'j en la aer'o super ili.
“Aj!” dir'is la Mal'kuraĝ'a Leon'o, trem'ant'e. “Mult'e nervoz'ig'as mi'n vid'i tiu'n grand'a'n martel'o'n bat'ad'i tiom proksim'e al mi'a kap'o. Unu bat'o plat'ig'us mi'n kaj far'us el mi pord'o'tapiŝ'et'o'n.”
“Ti-u fe-ra gi-gan-to es-tas ve-ra bo-nu-lo,” dir'is Tiktoko, “li la-bo-ras fi-de-le ki-el hor-lo-ĝo. Li-n fa- ris por la Re-ĝo de la Kno-moj Smith & Tin-ker, ki- uj fa-ris mi-n, kaj li-a tas-ko es-tas ma-leb-li-gi ke o- ni tro-vu la sub-te-ra-n pa-la-co-n. Ve-re be-la ar-ta- ĵo, ĉu ne?”
“Ĉu li pov'as pens'i, kaj parol'i, kiel vi?” demand'is Ozma, rigard'ant'e la gigant'o'n per mir'ant'a'j okul'o'j.
“Ne,” respond'is la maŝin'o; “o-ni fa-bri-kis li-n nur por ke li ba-ta-du la vo-jo-n, kaj li ne ha-vas pen-si- lo-n nek p-ar'o-li-lo-n. Sed li bo-ne-ge ba-tad-as, laŭ mi-a opi-ni-o.”
“Mult'e tro bon'e,” rimark'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Li bar'as ni'a'n plu'ir'o'n. Ĉu ne ebl'as halt'ig'i li'a'n mekanism'o'n?”
“Nur la Re-ĝo de la Kno-moj, kiu ha-vas la ŝlo- si-lo-n, po-vas fa-ri ti-o-n,” respond'is Tiktoko.
“Do,” dir'is Doroteo, “mal'trankvil'e, “kio'n ni far'u?”
“Pardon'u mi'n dum kelk'a'j minut'o'j,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, “dum mi pri'pens'os.”
Li re'tir'is si'n, tiam, al pozici'o mal'antaŭ ili, kie li turn'is si'a'n pentr'it'a'n vizaĝ'o'n al la rok'o'j kaj komenc'is pens'i.
Inter'temp'e la gigant'o plu lev'ad'is si'a'n fer'a'n martel'o'n kaj fort'eg'e bat'ad'is la voj'o'n tiel ke eĥ'is tra la mont'o'j kvazaŭ son'eg'is kanon'o. Tamen ĉiu'foj'e kiam la martel'o lev'iĝ'is, dum moment'o la voj'o sub la monstr'o est'is liber'a, kaj ebl'e tio'n rimark'is la Bird'o'tim'ig'il'o, ĉar kiam li re'ven'is al la ali'a'j li dir'is: “Est'as tre simpl'a afer'o, efektiv'e. Ni nur bezon'as kur'i sub la martel'o, unu'op'e, dum ĝi est'as lev'at'a, kaj trans'ir'i al la ali'a flank'o antaŭ ol ĝi de'nov'e fal'os.”
“Neces'os ver'e rapid'i, por eskap'i la bat'o'n,” dir'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, sku'et'ant'e si'a'n kap'o'n. “Sed ver'e ŝajn'as est'i la sol'a ebl'o. Kiu unu'e prov'os?”
Ili rigard'is unu la ali'a'n hezit'em'e. Post'e, la Mal'kuraĝ'a Leon'o, kiu trem'ad'is kiel foli'o en la vent'o, dir'is al ili: “Mi supoz'as ke la unu'a en la procesi'o dev'os ir'i la unu'a—do mi. Sed mi tim'eg'as la grand'a'n martel'o'n!”
“Kio okaz'os al mi?” demand'is Ozma. “Ebl'e vi mem kur'os sub la grand'a martel'o, sed la ĉar'o cert'e est'os dis'prem'it'a.”
“Ni dev'os las'i la ĉar'o'n,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Sed la du knab'in'o'j pov'os rajd'i sur la dors'o'j de la Leon'o kaj la Tigr'o.”
Do oni decid'is far'i tio'n, kaj Ozma, tuj kiam oni mal'jung'is la Leon'o'n de la ĉar'o, tuj sur'ir'is la dors'o'n de la best'o kaj dir'is ke ŝi est'as pret'a.
“Ten'u fort'e li'a'j'n kol'har'o'j'n,” konsil'is Doroteo. “Mi antaŭ'e oft'e rajd'is li'n, kaj tiel mi ten'is.”
Do Ozma fort'e ten'is la kol'har'o'j'n, kaj la leon'o kaŭr'iĝ'is sur la pad'o kaj rigard'is la sving'iĝ'ant'a'n martel'o'n atent'e ĝis li sci'is preciz'e kiam ĝi komenc'os lev'iĝ'i en la aer'o'n.
Post tio, antaŭ ol iu ajn supoz'is ke li est'as pret'a, li ek'salt'is rekt'e inter la krur'o'j'n de la fer'a gigant'o, kaj antaŭ ol la martel'o re'bat'is la ter'o'n la Leon'o kaj Ozma est'is sekur'a'j sur la ali'a flank'o.
La Tigr'o sekv'is. Doroteo sid'is sur li'a dors'o kaj firm'e ten'is si'a'j'n brak'o'j'n ĉirkaŭ li'a stri'it'a kol'o, ĉar li ne hav'is kol'har'o'j'n per kiu'j ŝi pov'us ten'i si'n. Li salt'eg'is rekt'e kaj sen'erar'e kiel sag'o, kaj antaŭ ol konsci'i pri tio Doroteo est'is preter danĝer'o kaj star'ant'a apud Ozma.
Nun sekv'is la Bird'o'tim'ig'il'o sur la Seg'ĉeval'o, kaj kvankam ili tra'kur'is sukces'e ili preskaŭ est'is plej'rekt'e bat'it'a'j de la sub'ir'ant'a martel'o.
Tiktoko marŝ'is al la rand'o mem de la lok'o kie bat'is la martel'o, kaj dum ĝi est'is lev'at'a por la sekv'a bat'o li trankvil'e antaŭ'e'n'ir'is kaj eskap'is ĝi'a'n sub'ir'o'n.
La Stan'a Lign'o'hak'ist'o decid'is imit'i li'n, kaj ankaŭ li sub'ir'is sekur'e dum la grand'a martel'o est'is en la aer'o.
Sed kiam neces'is ke la du'dek ses oficir'o'j kaj la soldat'o tra'ir'u, ili'a'j genu'o'j tiom trem'is ke ili ne pov'is ir'i eĉ paŝ'o'n.
“Dum batal'o ni est'as ver'e kuraĝ'eg'a'j,” dir'is unu el la general'o'j, “kaj ni'a'j mal'amik'o'j trov'as ni'n tim'ind'a'j. Sed milit'o est'as unu afer'o kaj ĉi tio est'as ali'a. Kiam neces'as est'i batat'a'j sur'kap'e'n de fer'a martel'o, kaj dis'plat'ig'at'a'j, ni kompren'ebl'e mal'akcept'as.”
“Kur'eg'u,” urĝ'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Ni'a'j genu'o'j trem'eg'as tiel ke ni ne pov'as kur'i,”
respond'is kapitan'o. “Se ni prov'us ni cert'e dis'prem'iĝ'us kiel konfit'aĵ'o.”
“Nu, nu,” ĝem'is la Mal'kuraĝ'a Leon'o, “sekv'e, amik'o Tigr'o, ni dev'os mult'e en'danĝer'ig'i ni'n por sav'i ĉi tiu'n kuraĝ'a'n arme'o'n. Ven'u kun mi, kaj ni far'os ni'a'n plej'ebl'o'n.”
Do, ĉar Ozma kaj Doroteo jam sur'ter'iĝ'is de ili'a'j dors'o'j, la Leon'o kaj la Tigr'o re'salt'is sub la terur'a martel'o kaj re'ven'is kun du general'o'j kroĉ'iĝ'int'a'j al ili'a'j kol'o'j. Ili ripet'is tiu'n aŭdac'a'n tra'ir'o'n dek'du'foj'e, kaj tiel port'is ĉiu'j'n oficir'o'j'n sub la krur'o'j de la gigant'o kaj sekur'e sur'ter'iĝ'is sur la ali'a flank'o. Tiam la best'o'j est'is tre lac'a'j, kaj anhel'is tiom ke ili'a'j lang'o'j pend'is el ili'a'j grand'a'j buŝ'o'j.
“Sed kio okaz'os al la soldat'o?” demand'is Ozma.
“Nu, li gard'u la ĉar'o'n,” dir'is la Leon'o. “Mi plen'e lac'iĝ'is, kaj mi rifuz'as tra'ir'i de'nov'e sub tiu martel'o.”
La oficir'o'j tuj protest'is ke ili dev'as kun'hav'i la soldat'o'n, sen li ili ne hav'us komand'at'o'n. Sed nek la Leon'o nek la Tigr'o akcept'is ven'ig'i li'n, do la Bird'o'tim'ig'il'o send'is la Seg'ĉeval'o'n.
Aŭ la Seg'ĉeval'o ne mult'e atent'is, aŭ ĝi mis'kalkul'is la temp'o'n de la mal'lev'iĝ'o de la martel'o, ĉar la fort'a arm'o rekt'e traf'is ĝi'a'n kap'o'n, kaj bat'is ĝi'n kontraŭ la ter'o'n tiom fort'e ke la soldat'o ek'flug'is de ĝi'a dors'o alt'e'n en la aer'o'n, kaj halt'is sur unu el la gis'a'j brak'o'j de la gigant'o. Tie li sen'esper'e ten'eg'is si'n dum la brak'o lev'iĝ'is kaj fal'is je ĉiu rapid'a bat'eg'o.
La Bird'o'tim'ig'il'o al'kur'is por sav'i la Seg'ĉeval'o'n, kaj la martel'o dis'plat'ig'is li'a'n mal'dekstr'a'n pied'o'n antaŭ ol li pov'is for'tir'i la best'o'n. Ili trov'is ke la Seg'ĉeval'o est'is stupor'ig'it'a de la bat'o; ĉar kvankam la martel'o ne pov'is dis'er'ig'i la mal'mol'a'n lign'a'n tuber'o'n el kiu konsist'is li'a kap'o, ambaŭ orel'o'j est'is for'romp'it'a'j kaj li pov'os aŭd'i neni'o'n antaŭ ol oni proviz'os al li nov'a'j'n. Ankaŭ li'a mal'dekstr'a genu'o sufer'is fend'et'o'n, kaj est'is lig'end'a per ŝnur'o.
Vilĉinjo flug'et'is sub la martel'o kaj nun la sol'a task'o rest'ant'a est'i sav'i la soldat'o'n kiu rajd'as la brak'o'n de la fer'a gigant'o, alt'e en la aer'o.
La Bird'o'tim'ig'il'o kuŝ'is plat'a sur la ter'o kaj vok'is al la vir'o ke li salt'u sur li'a'n korp'o'n, kiu est'is mol'a ĉar ĝi est'is plen'a de pajl'o. Tio'n la soldat'o sukces'e far'is; li atend'is moment'o'n kiam li est'is plej proksim'a al la ter'o kaj tiam fal'ig'is si'n sur la Bird'o'tim'ig'il'o'n.
Li sukces'is far'i tio'n sen romp'i ost'o'j'n, kaj la Bird'o'tim'ig'il'o deklar'is si'n tut'e ne vund'it'a.
La Stan'a Lign'o'hak'ist'o jam fiks'is nov'a'j'n orel'o'j'n al la Seg'ĉeval'o, do la tut'a grup'o re'komenc'is si'a'n marŝ'o'n, las'ant'e la gigant'o'n bat'ad'i la voj'o'n mal'antaŭ ili.
Iom post iom, kiam ili proksim'iĝ'is al la mont'o blok'ant'a la voj'o'n kaj kiu est'is la plej for'a lim'o de la Regn'o Ev, la voj'o sen'lum'iĝ'is kaj prem'is ili'a'j'n spirit'o'j'n pro la alt'a'j pint'o'j kiu'j ambaŭ'flank'e kaŝ'is la sun'lum'o'n. Ankaŭ est'is tre silent'e, ĉar mank'is la kant'ad'o de bird'o'j kaj la babil'ad'o de sciur'o'j, kaj la arb'o'j est'is long'e mal'antaŭ ili, rest'is nur la nud'a'j rok'o'j.
Ozman kaj Doroteon impon'is la silent'o, kaj la ali'a'j est'is ĉiu'j silent'a'j kaj sobr'a'j, escept'e de la Seg'ĉeval'o, kiu, dum ĝi trot'ad'is port'ant'e la Bird'o'tim'ig'il'o'n, zum'is kurioz'a'n kant'o'n, de kiu jen la ripet'at'a strof'o: “Ĉu lign'a ĉeval'o en arb'ar'o'n ir'us?
Jes, jes! sed oni fort'e mir'us, Ĉar se li ne hav'us lign'a'n kap'o'n, Li prefer'e ir'us en la mont'a'n lap'o'n.”
Sed neni'u atent'is tio'n ĉar ili jam est'is proksim'a'j al la regn'o de la Reĝ'o de la Knomoj, kaj li'a elegant'a sub'ter'a palac'o nepr'e ne est'as tre mal'proksim'a.
Subit'e ili aŭd'is mok'ant'a'n rid'o'n, kaj ek'halt'is.
Malgraŭ ĝi ili tamen baldaŭ halt'us, ĉar la grand'eg'a mont'o bar'is ili'a'n plu'ir'o'n kaj la voj'o konduk'is al mur'o da rok'o kaj fin'iĝ'is tie.
“Kiu rid'is?” demand'is Ozma.
Neni'u sci'is respond'i, sed en la obskur'o ili pov'is vid'i strang'a'j'n form'o'j'n flug'et'ad'i trans la fac'o'n de la rok'o. Kio ajn ili est'is, ili aspekt'is tre simil'a'j al la rok'o mem, ĉar ili hav'is la kolor'o'n de la rok'o'j kaj ili'a'j form'o'j est'is simil'e mal'glat'a'j kaj fortik'a'j kvazaŭ romp'aĵ'o'j el la flank'o de la mont'o. Ili est'is tre proksim'a'j al la krut'a dekliv'o antaŭ ni'a'j amik'o'j, kaj glit'is supr'e'n kaj mal'supr'e'n, tie'n kaj tie'n, laŭ mal'regul'ec'o tre konfuz'a. Kaj ili ŝajn'e ne bezon'is star'lok'o'n, ili kroĉ'iĝ'is al la surfac'o de la rok'o kiel muŝ'o al fenestr'o'vitr'o, kaj neniam paŭz'is.
“Ne ĝe-nu vi-n pri i-li,” dir'is Tiktoko, kiam Doroteo re'tir'is si'n. “Ili es-tas nur la Kno-moj.”
“Kaj kio est'as Knomoj?” demand'is la knab'in'o, du'on'tim'e.
“I-li es-tas rok-fe-oj, kaj ser-vas la Re-ĝo-n de la Kno-moj,” respond'is la maŝin'o. “Sed i-li ne da-ma- ĝos ni-n. Vi de-vos vo-ki la Re-ĝon, ĉar sen li vi ne- ni-am tro-vos la e-ni-re-j'o'n de la pa-la-co.”
“Vi vok'u,” dir'is Doroteo al Ozma.
Ĝust'e tiam la Knomoj de'nov'e rid'is, kaj la son'o est'is tiom strang'a kaj mal'kuraĝ'ig'a ke la du'dek ses oficir'o'j ordon'is ke la soldat'o “dekstr'e'n-turn'u-vi'n!” kaj ili ĉiu'j komenc'is for'kur'i kiel ebl'e plej rapid'e.
La Stan'a Lign'o'hak'ist'o tuj post'sekv'is si'a'n arme'o'n kaj kri'is “halt'u!” kaj kiam ili ĉes'ig'is si'a'n for'kur'o'n li demand'is: “Kie'n vi ir'as?”
“Mi—mi forges'is la bros'o'n por mi'a barb'o,” dir'is la general'o, trem'ant'e pro tim'o. “D-d-do ni re'ir'as por p-pren'i ĝi'n!”
“Ne'ebl'e,” respond'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o. “Ĉar la gigant'o kun la martel'o mort'ig'us vi'n se vi prov'us preter'ir'i li'n.”
“Ho! Mi forges'is la gigant'o'n,” dir'is la general'o, pal'iĝ'ant'e.
“Ŝajn'as ke vi forges'as mult'o'n,” koment'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o. “Mi esper'as ke vi ne forges'os ke vi est'as kuraĝ'a'j.”
“Neniam!” kri'is la general'o, frap'ant'e si'a'n or- ornam'it'a'n brust'o'n.
“Neniam!” kri'is ĉiu'j ali'a'j oficir'o'j, indign'e frap'ant'e si'a'j'n brust'o'j'n.
“Rilat'e al mi,” dir'is la soldat'o, humil'e, “mi dev'as obe'i mi'a'j'n oficir'o'j'n; do kiam ili ordon'as ke mi for'kur'u, mi for'kur'as; kaj kiam ili ordon'as ke mi batal'u, mi batal'as.”
“Tut'e ĝust'e,” akord'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o. “Kaj nun vi ĉiu'j dev'as re'ven'i al Ozma, kaj obe'i ŝi'a'j'n ordon'o'j'n. Kaj se vi de'nov'e prov'os for'kur'i mi pet'os ŝi'n far'i ĉiu'j'n du'dek ses oficir'o'j'n ordinar'a'j soldat'o'j, kaj far'i la ordinar'a'n soldat'o'n vi'a general'o.”
Tiu aĉ'a minac'o tiom tim'ig'is ili'n ke ili tuj re'ir'is al kie star'is Ozma apud la Mal'kuraĝ'a Leon'o.
Tiam kri'is laŭt'a'voĉ'e Ozma: “Mi postul'as ke la Reĝ'o de la Knomoj aper'u al ni!”
Ne aŭd'iĝ'is respond'o, krom ke la dis'vag'ant'a'j Knomoj sur la mont'o rid'is mok'e.
“Vi ne raj-tas or-do-ni la Re-ĝon de la Kno-moj,”
dir'is Tiktoko, “ĉar vi ne re-gas li-n, ki-el vi-a-n pro- pra-n po-po-lo-n.”
Do Ozma re'prov'is, dir'ant'e: “Mi pet'as la Reĝ'o'n de la Knomoj aper'i al ni.”
Nur la mok'a rid'ad'o respond'is al ŝi, kaj la ombr'a'j Knomoj plu flug'et'ad'is tie'n kaj tie'n sur la rok'a dekliv'o.
“Pro-vu ple-da-do'n,” dir'is Tiktoko al Ozma. “Se li ri-fu-zas ve-ni res-po'n-de al vi-a pe-to, eb-le la Re-ĝo de la Kno-moj aŭs-kul-tos vi-a-n ple-da-do-n.”
Ozma ĉirkaŭ'rigard'is fier'e.
“Ĉu vi vol'as ke vi'a reg'ant'in'o pled'u kun tiu fi'a Reĝ'o de la Knomoj?” ŝi demand'is. “Ĉu Ozma de Oz humil'ig'u si'n antaŭ ul'o kiu loĝ'as en sub'ter'a regn'o?”
“Ne!” ĉiu'j kri'is, grand'a'voĉ'e; kaj la Bird'o'tim'ig'il'o al'don'is: “Se li ne ven'os, ni el'fos'os li'n el li'a tru'o, kvazaŭ lup'o'n, kaj venk'os li'a'n obstin'o'n. Sed ni'a dolĉ'a mal'grand'a reg'ant'in'o nepr'e dev'as konserv'i si'a'n dign'o'n, sam'kiel mi la mi'a'n.”
“Mi ne tim'as pled'i kun li,” dir'is Doroteo. “Mi est'as nur mal'grand'a knab'in'o el Kansas, kaj ni hav'as pli da dign'o ĉe'hejm'e ol ni pov'as uz'i. Mi al'vok'os la Reĝ'o'n de la Knomoj.”
“Jes,” dir'is la Mal'sat'a Tigr'o; “kaj se li dis'er'ig'os vi'n mi volont'e manĝ'os vi'n morgaŭ'maten'e.”
Do Doroteo antaŭ'e'n'paŝ'is kaj dir'is: “Bon'vol'u, Sinjor'o Reĝ'o de l’ Knomoj, parol'i kun ni.”
La Knomoj komenc'is rid'i de'nov'e; sed mal'laŭt'a muĝ'o aŭd'iĝ'is de intern'e de la mont'o, kaj fulm'o'rapid'e ili mal'aper'is kaj silent'is.
Pord'o en la rok'o mal'ferm'iĝ'is, kaj voĉ'o kri'is: “En'ir'u!”
“Ĉu ebl'e ruz'o?” demand'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o.
“Ne grav'as,” respond'is Ozma. “Ni ven'is por sav'i la kompat'ind'a'n Reĝ'in'o'n de Ev kaj ŝi'a'j'n dek infan'o'j'n, kaj ni dev'os iom risk'e ag'i por efektiv'ig'i tio'n.”
“La Re-ĝo de la Kno-moj es-tas ho-nes-ta kaj bon- hu-mo-ra,” dir'is Tiktoko. “Vi po-vas fid'i ke li just'e ag'os.”
Do Ozma la unu'a ir'is, man-en-man'e kun Doroteo, kaj ili tra'ir'is la ark'a'n rok'pord'o'n kaj en'ir'is long'a'n koridor'o'n kiu'n lum'ig'is juvel'o'j munt'it'a'j en la mur'o'j kaj kun lamp'o'j mal'antaŭ si. Neni'u gvid'is ili'n, sed la tut'a grup'o prem'is si'n tra la koridor'o'n ĝis ili ating'is rond'a'n, kupol'it'a'n kavern'o'n kiu est'is grandioz'e mebl'it'a.
En la mez'o de la ĉambr'o est'is tron'o ĉiz'it'a el solid'a rok'o, krud'a kaj mal'glat'a rilat'e al form'o sed bril'ant'a pro grand'a'j ruben'o'j kaj diamant'o'j kaj smerald'o'j sur ĉiu part'o de ĝi'a fac'o. Kaj sur la tron'o sid'is la Reĝ'o de la Knomoj.
Tiu grav'a monark'o de la Sub'ter'a Mond'o est'is mal'grand'a dik'ul'o vest'it'a per griz-brun'a'j vest'o'j kiu'j est'is preciz'e sam'kolor'a'j kiel la tron'o sur kiu li sid'is.
Li'a'j abund'a har'ar'o kaj flu'ant'a barb'o ankaŭ est'is sam'kolor'a'j kiel la rok'o'j, kaj ankaŭ li'a vizaĝ'o. Li neni'a'n kron'o'n sur'hav'is, kaj li'a sol'a ornam'aĵ'o est'is larĝ'a, juvel'kovr'it'a zon'o kiu ĉirkaŭ'ir'is li'a'n dik'a'n mal'grand'a'n korp'o'n. Rilat'e al li'a vizaĝ'o, ĝi aspekt'is afabl'a kaj bon'humor'a, kaj li turn'is si'a'j'n okul'o'j'n gaj'e al si'a'j vizit'ant'o'j dum Ozma kaj Doroteo star'is antaŭ li kun si'a'j sekv'ant'o'j tuj mal'antaŭ ili.
“Ho, li aspekt'as preciz'e kiel Patr'o Krist'nask'o— kvankam ali'kolor'a!” flustr'is Doroteo al si'a amik'in'o; sed la Reĝ'o de la Knomoj aŭd'is ŝi'a'n parol'o'n, kaj laŭt'e rid'is.
“ ‘Li'a vizaĝ'o ruĝ'a kaj rond'a ventr'o Plen'a de gelaten’ en si'a centr'o!’ ”
cit'is la monark'o, afabl'a'voĉ'e; kaj ĉiu'j pov'is vid'i ke li'a ventr'o ver'e sku'iĝ'is kvazaŭ plen'a de gelaten'o kiam li rid'is.
Kaj Ozma kaj Doroteo spir'is mult'e pli facil'e trov'int'e la Reĝ'o'n de la Knomoj tiom afabl'a, kaj post minut'o li gest'is per si'a dekstr'a man'o kaj ĉiu el la knab'in'o'j trov'is kusen'kovr'it'a'n seĝ'o'n apud si.
“Sid'iĝ'u, mi'a'j kar'a'j,” dir'is la Reĝ'o, “kaj dir'u al mi kial vi ven'is el tiom for por renkont'i mi'n, kaj kio'n mi pov'os far'i por feliĉ'ig'i vi'n.”
Dum ili sid'iĝ'is, la Reĝ'o de la Knomoj pren'is pip'o'n, kaj pren'int'e ard'ant'a'n ruĝ'a'n karb'o'n el si'a poŝ'o li met'is ĝi'n en la bovl'et'o'n de la pip'o kaj komenc'is blov'i nub'o'j'n da fum'o kiu flug'is ring'e super li'a kap'o. Laŭ la opini'o de Doroteo tio des'pli simil'ig'is la monark'et'o'n al Patr'o Krist'nask'o; sed Ozma nun komenc'is parol'i, kaj ĉiu intens'e aŭskult'is ŝi'a'j'n vort'o'j'n.
“Vi'a Moŝt'o,” dir'is ŝi, “mi est'as la reg'ant'in'o de la Land'o Oz, kaj mi ven'is por pet'i vi'n liber'ig'i la bon'a'n Reĝ'in'o'n de Ev kaj ŝi'a'j'n dek infan'o'j'n, kiu'j'n vi sorĉ'is kaj kiu'j nun est'as vi'a'j kapt'it'o'j.”
“Tut'e ne; vi erar'as pri tio,” respond'is la Reĝ'o. “Ili ne est'as mi'a'j kapt'it'o'j, ili est'as mi'a'j sklav'o'j, kiu'j'n mi aĉet'is de la Reĝ'o de Ev.”
“Sed tio est'is mal'just'a,” dir'is Ozma.
“Laŭ la leĝ'o'j de Ev, la reĝ'o ne pov'as ag'i mal'just'e,” respond'is la monark'o, rigard'ant'e fum'a'n ring'o'n kiu'n li ĵus blov'is el si'a buŝ'o; “sekv'e li plen'e rajt'is vend'i si'a'n famili'o'n al mi inter'ŝanĝ'e por long'a viv'o.”
“Sed vi tromp'is li'n,” deklar'is Doroteo; “ĉar la Reĝ'o de Ev ne ricev'is long'a'n viv'o'n. Li salt'is en la mar'o'n kaj dron'is.”
“Ne kulp'as mi,” dir'is la Reĝ'o de la Knomoj, kruc'ant'e si'a'j'n krur'o'j'n kaj rid'ant'e kontent'e. “Mi don'is al li la long'a'n viv'o'n, tut'e honest'e; sed li detru'is ĝi'n.”
“Do kiel ĝi est'is long'a viv'o?” demand'is Doroteo.
“Facil'e,” dir'is la respond'o. “Nu, supoz'u, mi'a kar'a, ke mi don'is al vi bel'a'n pup'o'n inter'ŝanĝ'e por bukl'o de vi'a har'ar'o, kaj ke ricev'int'e la pup'o'n vi frakas'is ĝi'n kaj detru'is ĝi'n. Ĉu vi rajt'as dir'i ke mi ne don'is al vi bel'a'n pup'o'n?”
“Ne,” respond'is Doroteo.
“Kaj ĉu vi just'e pov'us pet'i mi'n re'don'i al vi la bukl'o'n de har'o'j, nur ĉar vi frakas'is la pup'o'n?”
“Ne,” dir'is Doroteo, de'nov'e.
“Cert'e ne,” respond'is la Reĝ'o de la Knomoj. “Nek mi ced'os la Reĝ'in'o'n kaj ŝi'a'j'n infan'o'j'n ĉar la Reĝ'o de Ev detru'is si'a'n long'a'n viv'o'n per salt'o en la mar'o'n. Ili aparten'as al mi, kaj mi re'ten'os ili'n.”
“Sed vi kruel'e mis'trakt'as ili'n,” dir'is Ozma kiu'n mult'e ĉagren'is la rifuz'o de la Reĝ'o.
“Kiel?” li demand'is.
“Far'ant'e ili'n sklav'o'j,” dir'is ŝi.
“Kruel'ec'o'n,” koment'is la monark'o, el'blov'ant'e ring'o'j'n de fum'o kaj rigard'ant'e ili'n flos'i en la aer'o, “mi ne pov'as toler'i. Do ĉar sklav'o'j dev'as fort'e labor'i, kaj la Reĝ'in'o de Ev kaj ŝi'a'j infan'o'j est'is tre delikat'a'j, mi trans'form'is ili'n en ornam'aĵ'o'j'n kaj dekoraci'aĵ'o'j'n kaj dis'met'is ili'n en la divers'a'j ĉambr'o'j de mi'a palac'o. Anstataŭ dev'i labor'i, ili nur ornam'as mi'a'n loĝ'ej'o'n, kaj mi ver'e kred'as ke mi tre ĝentil'e trakt'is ili'n.”
“Sed kia aĉ'a sort'o!” kri'is Ozma, fervor'e. “Kaj la Regn'o Ev bezon'eg'as si'a'n reĝ'a'n famili'o'n por reg'i ĝi'n. Se vi liber'ig'os ili'n, kaj re'don'os al ili ili'a'j'n dec'a'j'n form'o'j'n, mi don'os al vi dek ornam'aĵ'o'j'n por ĉiu el ili.”
La Reĝ'o de la Knomoj aspekt'is tre mal'plaĉ'it'a.
“Ebl'e mi rifuz'os,” dir'is li.
“Se tiel,” dir'is Ozma firm'e, “mi est'as ĉi tie kun mi'a'j amik'o'j kaj mi'a arme'o por konker'i vi'a'n regn'o'n kaj dev'ig'i vi'n obe'i mi'a'n postul'o'n.”
La Reĝ'o de la Knomoj rid'is ĝis'sufok'e; li sufok'is ĝis li tus'is; kaj li tus'is ĝis li'a vizaĝ'o ne plu est'is griz-brun'a sed bril'e ruĝ'a. Kaj post tio li viŝ'is si'a'j'n okul'o'j'n per rok-kolor'a tuk'o kaj de'nov'e aspekt'is mal'plaĉ'it'a.
“Vi est'as tiom kuraĝ'a kiom bel'a, mi'a kar'a,” li dir'is al Ozma. “Sed vi mal'mult'e koncept'as la grand'ec'o'n de la task'o kiu'n vi entrepren'is. Ven'u kun mi dum moment'o.”
Li star'iĝ'is kaj pren'is man'o'n de Ozma, kaj konduk'is ŝi'n al pord'et'o en unu flank'o de la ĉambr'o.
Li mal'ferm'is ĝi'n kaj ili paŝ'is sur balkon'o'n, de kie ili ek'vid'is mir'ig'e klar'e la Sub'ter'a'n Mond'o'n.
Vast'a kavern'o etend'iĝ'is mult'a'j'n kilo'metr'o'j'n sub la mont'o, kaj ĉiu'direkt'e est'is forn'o'j kaj forĝ'o'j ard'ant'a'j kaj Knomoj martel'ant'a'j mult'e'valor'a'j'n metal'o'j'n kaj polur'ant'a'j bril'ant'a'j'n juvel'o'j'n. Plen'ig'is la mur'o'j'n de la kavern'o mil'o'j da pord'o'j el arĝent'o kaj or'o, konstru'it'a'j en la solid'a rok'o, kaj ili etend'iĝ'is en vic'o'j eĉ pli for'e'n ol la okul'o'j de Ozma pov'is vid'i.
Dum la knab'in'et'o el Oz rigard'is mir'ig'at'e ĉi tiu'n scen'o'n la Reĝ'o de la Knomoj akr'e fajf'is, kaj tuj ĉiu'j arĝent'a'j kaj or'a'j pord'o'j ek'mal'ferm'iĝ'is kaj dens'a'j vic'o'j de Knomaj soldat'o'j el'marŝ'is tra ĉiu. Tiom grand'a est'is la nombr'o ke ili rapid'e plen'ig'is la gigant'a'n sub'ter'a'n kavern'o'n kaj neces'ig'is ke la mult'e okup'at'a'j labor'ist'o'j ĉes'ig'u si'a'n labor'ad'o'n.
Kvankam tiu grand'eg'a arme'o konsist'is el rok- kolor'a'j Knomoj, mal'alt'a'j kaj dik'a'j, ili est'is vest'it'a'j per bril'ant'a kiras'o el polur'it'a ŝtal'o, en kiu bel'a'j gem'o'j est'is munt'it'a'j. Sur si'a brov'o ĉiu port'is bril'eg'a'n elektr'a'n lum'o'n, kaj ili port'is akr'a'j'n lanc'o'j'n kaj glav'o'j'n kaj batal'hak'il'o'j'n el solid'a bronz'o. Est'is evident'e ke ili est'as perfekt'e trejn'it'a'j, ĉar ili star'is en rekt'a'j vic'o'j, vic'o post vic'o, kvazaŭ atend'ant'e nur ordon'o'n ke ili atak'u si'a'j'n mal'amik'o'j'n.
“Jen,” dir'is la Reĝ'o de la Knomoj, “nur mal'grand'a part'o de mi'a arme'o. Neni'u reg'ant'o sur la Ter'o iam aŭdac'is batal'i kontraŭ mi, kaj neni'u reg'ant'o iam aŭdac'os, ĉar mi est'as tro fort'e ne'kontraŭ'star'ebl'a.”
De'nov'e li fajf'is, kaj tuj la milit'ist'a grup'o tra'ir'is la arĝent'a'j'n kaj or'a'j'n pord'o'j'n kaj mal'aper'is, post tio la labor'ist'o'j re'komenc'is si'a'n labor'ad'o'n ĉe la forn'o'j.
Mal'feliĉ'e kaj sen'esper'e, Ozma de Oz turn'is si'n al si'a'j amik'o'j, kaj la Reĝ'o de la Knomoj trankvil'e re'sid'iĝ'is sur si'a'n rok'a'n tron'o'n.
“Est'us mal'saĝ'e batal'i,” la knab'in'o dir'is al la Stan'a Lign'o'hak'ist'o. “Ĉar ni'a'j brav'a'j Du'dek Sep rapid'e detru'iĝ'us. Mi cert'e ne sci'as kio'n far'i en ĉi tiu kriz'o.”
“Demand'u al la Reĝ'o kie est'as li'a kuir'ej'o,”
propon'is la Tigr'o. “Mi est'as sovaĝ'e mal'sat'a.”
“Mi pov'us salt'i sur la Reĝ'o'n kaj dis'ŝir'i li'n,”
koment'is la Mal'kuraĝ'a Leon'o.
“Prov'u,” dir'is la monark'o, brul'ig'ant'e si'a'n pip'o'n per nov'a ard'ant'a karb'o kiu'n li pren'is el si'a poŝ'o.
La Leon'o kaŭr'iĝ'is kaj klopod'is salt'i sur la Reĝ'o'n de la Knomoj; sed li sukces'is nur salt'et'i iom'et'e en la aer'o'n kaj re'ven'is al la sam'a lok'o, tut'e ne kapabl'a eĉ centi'metr'o'n pli'proksim'iĝ'i al la tron'o.
“Ŝajn'as al mi,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, pens'em'e, “ke la plej bon'a plan'o est'as kaĵol'i li'a'n Moŝt'o'n por ke li ced'u si'a'j'n sklav'o'j'n, ĉar li est'as tre grand'a magi'ist'o kaj ne kontraŭ'star'ebl'a.”
“Tiu est'as la plej senc'hav'a propon'o ĝis nun far'it'a,” deklar'is la Reĝ'o de la Knomoj. “Est'as stult'e minac'i mi'n, sed mi est'as tre'eg'e mol'kor'a kaj mi ne pov'as ne ced'i al flat'ad'o kaj kaĵol'ad'o. Se vi ver'e vol'as sukces'i per vi'a ekspedici'o, mi'a kar'a, nepr'e kaĵol'u mi'n.”
“Bon'e,” dir'is Ozma, pli feliĉ'e. “Ni est'u amik'o'j, kaj diskut'u la afer'o'n amik'em'e.”
“Nepr'e,” konsent'is la Reĝ'o, kaj li'a'j okul'o'j bril'et'is gaj'e.
“Mi el'kor'e dezir'as,” ŝi plu'dir'is, “liber'ig'i la Reĝ'in'o'n de Ev kaj ŝi'a'j'n infan'o'j'n kiu'j nun est'as ornam'aĵ'o'j kaj dekoraci'aĵ'o'j en la palac'o de vi'a Moŝt'o, kaj re'don'i ili'n al ili'a popol'o. Bon'vol'u dir'i al mi, sinjor'o, kiel efektiv'ig'i tio'n.”
La Reĝ'o pens'ad'is dum moment'o, kaj post tio li demand'is: “Ĉu vi akcept'as kelk'a'j'n risk'o'j'n, eĉ risk'i vi'n mem, por liber'ig'i la hom'o'j'n el Ev?”
“Jes!” respond'is Ozma, fervor'e.
“Do,” dir'is la Reĝ'o de la Knomoj, “jen propon'o mi'a: Vi ir'os, sol'a, sen akompan'ant'o'j, en mi'a'n palac'o'n kaj zorg'e ekzamen'os ĉio'n en la ĉambr'o'j. Mi permes'os ke vi tuŝ'u dek unu apart'a'j'n objekt'o'j'n, kaj vi sam'temp'e dir'u la vort'o'n ‘Ev’. Se iu el ili, aŭ pli ol unu el ili, est'os la trans'form'it'a Reĝ'in'o de Ev aŭ iu el ŝi'a'j dek infan'o'j, ili tuj re'hav'os si'a'n ver'a'n form'o'n kaj rajt'os for'ir'i el mi'a palac'o kaj el mi'a regn'o kun vi, tut'e sen kontraŭ'o. Est'as ebl'e, tiel, ke vi liber'ig'u ĉiu'j'n dek unu; sed se vi ne diven'os ĉiu'j'n objekt'o'j'n ĝust'e, kaj kelk'a'j el la sklav'o'j rest'os trans'form'it'a'j, tiu'okaz'e ĉiu el vi'a'j amik'o'j kaj sekv'ant'o'j rajt'os, si'a'vic'e, en'ir'i la palac'o'n kaj ĝu'i la sam'a'j'n privilegi'o'j'n kiu'j'n mi promes'as al vi.”
“Ho dank'o'n! dank'o'n pro tiu komplez'o!” dir'is Ozma, fervor'e.
“Mi postul'as nur unu afer'o'n,” al'don'is la Reĝ'o de la Knomoj, kun bril'et'ant'a'j okul'o'j.
“Kio'n?” ŝi demand'is.
“Se neni'u el la dek unu objekt'o'j tuŝ'it'a'j de vi montr'iĝ'os trans'form'it'a membr'o de la reĝ'a famili'o de Ev, tiu'okaz'e, anstataŭ liber'ig'i ili'n, vi mem sorĉ'iĝ'os, kaj trans'form'iĝ'os en dekoraci'aĵ'o'n aŭ ornam'aĵ'o'n. Tio est'as ja just'a, kaj jen la risk'o kiu'n, laŭ vi'a deklar'o, vi akcept'as.”
Aŭd'int'e la postul'o'n far'it'a'n de la Reĝ'o de la Knomoj, Ozma silent'iĝ'is kaj pens'is, kaj ĉiu'j ŝi'a'j amik'o'j rigard'is ŝi'n mal'trankvil'e.
“Ne akcept'u!” kri'is Doroteo. “Se vi mis'diven'os, vi mem sklav'iĝ'os.”
“Sed mi pov'os dek'unu'foj'e diven'i,” respond'is Ozma. “Cert'e mi pov'os ĝust'e diven'i unu objekt'o'n el dek unu; kaj se mi sukces'os, mi sav'os unu el la reĝ'a famili'o kaj mi mem est'os ekster danĝer'o. Post tio la ali'a'j inter vi pov'os prov'i, kaj baldaŭ ni liber'ig'os ĉiu'j'n sklav'ig'it'o'j'n.”
“Sed se ni mal'sukces'os?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Mi bel'e aspekt'us kiel dekoraci'aĵ'o, ĉu?”
“Ni nepr'e ne mal'sukces'u!” kri'is Ozma, kuraĝ'e.
“Ven'int'e el tiom for por liber'ig'i tiu'j'n kompat'ind'ul'o'j'n, est'us mal'brav'e kaj mal'kuraĝ'e for'las'i la aventur'o'n. Do mi akcept'os la propon'o'n de la Reĝ'o de la Knomoj, kaj mi tuj en'ir'os la reĝ'a'n palac'o'n.”
“Do ven'u, mi'a kar'a,” dir'is la Reĝ'o, iom mal'facil'e sub'ant'e de si'a tron'o, ĉar li est'is ver'e tre dik'a; “mi montr'os al vi la voj'o'n.”
Li proksim'iĝ'is al mur'o de la kavern'o kaj gest'is per man'o. Tuj aper'is mal'ferm'aĵ'o, tra kiu'n Ozma, rid'et'int'e adiaŭ'e al si'a'j amik'o'j, kuraĝ'e ir'is.
Ŝi trov'is si'n en grandioz'a hal'o kiu est'is pli bel'a kaj impon'a ol io iam antaŭ'e vid'it'a de ŝi. La plafon'o'j konsist'is el grand'a'j ark'o'j kiu'j lev'iĝ'is alt'e super ŝi'a'n kap'o'n, kaj ĉiu'j mur'o'j kaj plank'o'j est'is el polur'it'a marmor'o bel'eg'e mult'e'kolor'it'a. Dik'a'j velur'a'j tapiŝ'o'j est'is sur la plank'o kaj pez'a'j silk'a'j drapir'aĵ'o'j kovr'is la ark'o'j'n kiu'j konduk'is al la divers'a'j ĉambr'o'j de la palac'o. La mebl'o'j est'is el rar'a'j mal'nov'a'j lign'o'j riĉ'e ĉiz'it'a'j kaj kovr'it'a'j per delikat'a'j saten'o'j, kaj la tut'a'n palac'o'n ilumin'is mister'a roz'a lum'o kiu ŝajn'is ven'i el neni'u specif'a lok'o sed kiu plen'ig'is ĉiu'n ĉambr'o'n per si'a mol'a kaj plaĉ'a radi'ad'o.
Ozma ir'is de unu ĉambr'o al ali'a, mult'e plaĉ'at'a de ĉio kio'n ŝi vid'as. Neni'u ali'a person'o est'is en la bel'a palac'o, ĉar la Reĝ'o de la Knomoj for'ir'is de ŝi ĉe la en'ir'ej'o, kiu ferm'iĝ'is mal'antaŭ ŝi, kaj en ĉiu'j grandioz'a'j ĉambr'o'j vid'ebl'is neni'u ali'a hom'o.
Sur la bret'o'j kaj tabl'o'j est'is amas'o'j da ornam'aĵ'o'j ĉiu'spec'a'j, laŭ'aspekt'e far'it'a'j el ĉi'a'j spec'o'j de metal'o'j, vitr'o, porcelan'o, ŝton'o'j kaj marmor'o'j. Trov'iĝ'is vaz'o'j, kaj figur'o'j de hom'o'j kaj de best'o'j, kaj ĉiz'it'a'j teler'o'j kaj basen'et'o'j, kaj mozaik'o'j el valor'eg'a'j gem'o'j, kaj mult'a'j ali'a'j aĵ'o'j. Ankaŭ bild'o'j est'is sur la mur'o'j, kaj la sub'ter'a palac'o est'is kvazaŭ muze'o de rar'a'j kaj kurioz'a'j kaj mult'e'kost'a'j objekt'o'j.
Post si'a unu'a rapid'a ekzamen'o de la ĉambr'o'j Ozma komenc'is demand'i al si kiu'j el la mult'e'nombr'a'j ornam'aĵ'o'j en ili est'as la trans'form'it'a'j reĝ'a'j famili'an'o'j de Ev. Neni'u spur'o ekzist'is, ĉar ĉio aspekt'is tut'e viv'o'mank'a. Do ŝi dev'os blind'e diven'i; kaj la unu'a'n foj'o'n la knab'in'o ek'konsci'is kiom danĝer'a est'as ŝi'a task'o, kaj kiom ver'ŝajn'e ŝi perd'os si'a'n propr'a'n liber'o'n per si'a streb'o liber'ig'i ali'a'j'n el sklav'ec'o al la Reĝ'o de la Knomoj. Kompren'ebl'e la ruz'a monark'o rid'is bon'humor'e kun si'a'j vizit'ant'o'j, ĉar li sci'is kiom facil'e est'os kapt'i ili'n.
Sed Ozma, entrepren'int'e prov'o'n, rifuz'is for'las'i ĝi'n. Ŝi rigard'is arĝent'a'n kandelabr'o'n kiu hav'is dek branĉ'o'j'n, kaj pens'is: “Ebl'e tio est'as la Reĝ'in'o de Ev kaj ŝi'a'j dek infan'o'j.” Do ŝi tuŝ'is ĝi'n kaj per'voĉ'e dir'is la vort'o'n “Ev”, laŭ la instrukci'o'j de la Reĝ'o de la Knomoj. Sed la kandelabr'o rest'is sen'ŝanĝ'a.
Ŝi vag'is en ali'a'n ĉambr'o'n kaj tuŝ'is porcelan'a'n ŝaf'id'o'n, kred'ant'e ke ebl'e ĝi est'as unu el la serĉ'at'a'j infan'o'j. Sed de'nov'e ŝi mal'sukces'is. Tri diven'o'j'n, kvar diven'o'j'n; kvin, ses, sep, ok, naŭ kaj dek ŝi far'is, kaj ankoraŭ eĉ ne unu el ili est'is ĝust'a!
La knab'in'o trem'et'is kaj pal'iĝ'is eĉ en la roz'a lum'o; ĉar nun nur unu diven'o rest'as, kaj ŝi'a propr'a sort'o de'pend'as de la rezult'o.
Ŝi decid'is ne tro rapid'i, kaj promen'is tra ĉiu'j ĉambr'o'j de'nov'e, zorg'e rigard'ant'e la divers'a'j'n ornam'aĵ'o'j'n kaj streb'ant'e decid'i kiu'n tuŝ'i. Fin'e, sen'esper'e, ŝi decid'is las'i la decid'o'n al pur'a hazard'o.
Ŝi turn'is si'a'n vizaĝ'o'n al la pord'o de ĉambr'o, ferm'is si'a'j'n okul'o'j'n firm'e, kaj, de'puŝ'ant'e la pez'a'j'n drapir'aĵ'o'j'n, ŝi antaŭ'e'n'ir'is blind'e, la dekstr'a brak'o etend'it'a antaŭ ŝi.
Mal'rapid'e delikat'e ŝi antaŭ'e'n'paŝ'et'is ĝis ŝi'a man'o kontakt'is objekt'o'n sur mal'grand'a rond'a tabl'o. Ŝi ne sci'is kio ĝi est'as, sed mal'laŭt'a'voĉ'e ŝi prononc'is la vort'o'n “Ev”.
En la ĉambr'o'j tut'e mank'is viv'o, post tio. La Reĝ'o de la Knomoj posed'is nov'a'n ornam'aĵ'o'n. Ĉar sur la rand'o de la tabl'o star'is bel'a lokust'o, kiu laŭ'aspekt'e form'iĝ'is el unu'sol'a smerald'o. Nur tio rest'is el Ozma de Oz.
En la tron'ĉambr'o tuj preter la palac'o la Reĝ'o de la Knomoj subit'e lev'is si'a'j'n okul'o'j'n kaj rid'et'is.
“Kiu sekv'os ŝi'n?” li dir'is, per si'a agrabl'a voĉ'o.
Doroteo, la Bird'o'tim'ig'il'o, kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, kiu'j sid'is mal'trankvil'e silent'a'j, ĉiu'j ek'trem'is pro sen'iluzi'iĝ'o, kaj rigard'is la okul'o'j'n unu de la ali'a.
“Ĉu ŝi mal'sukces'is?” demand'is Tiktoko.
“Evident'e,” respond'is la mal'grand'a monark'o, gaj'e.
“Sed pov'as est'i ke unu el vi sukces'os. La sekv'a person'o rajt'os far'i dek du diven'o'j'n, anstataŭ dek unu, ĉar nun est'as dek du person'o'j kiu'j far'iĝ'is ornam'aĵ'o'j.
Nu, nu! Kiu el vi sekv'os?”
“Mi,” dir'is Doroteo.
“Ne,” respond'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o. “Ĉar mi est'as la komand'ant'o de la arme'o de Ozma, mi rajt'as sekv'i ŝi'n kaj prov'i sav'i ŝi'n.”
“Do, ek!” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Sed atent'e zorg'u, amik'o mi'a.”
“Nepr'e,” promes'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o; kaj li sekv'is la Reĝ'o'n de la Knomoj al la en'ir'ej'o de la palac'o kaj la rok'o ferm'iĝ'is mal'antaŭ li.
Post moment'o la Reĝ'o re'ir'is al si'a tron'o kaj re'ard'ig'is si'a'n pip'o'n, kaj la rest'o de la grup'et'o de aventur'ant'o'j rezign'is si'n al atend'o pli'a kaj long'a. Ili'n tre sen'esper'ig'is la mal'sukces'o de ili'a knab'in'a Reĝ'in'o kaj la sci'o ke ŝi nun est'as ornam'aĵ'o en la palac'o de la Reĝ'o de la Knomoj—aĉ'a, tim'ig'a lok'o, malgraŭ si'a grandioz'ec'o. Sen si'a mal'grand'a reg'ant'in'o ili ne sci'is kio'n far'i, kaj ĉiu el ili, eĉ la trem'ant'a soldat'o, komenc'is tim'i far'iĝ'i baldaŭ pli ornam'a ol util'a.
Subit'e la Reĝ'o de la Knomoj komenc'is rid'i.
“Ha, ha, ha! He, he, he! Ho, ho, ho!”
“Kio okaz'is?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Nu, vi'a amik'o, la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, far'iĝ'is plej amuz'a objekt'o,” respond'is la Reĝ'o, dum li viŝ'is larm'o'j'n de gaj'ec'o de si'a'j okul'o'j. “Neni'u supoz'us ke li far'iĝ'us tiom amuz'a ornam'aĵ'o. Kiu sekv'os?”
Ili rigard'is unu la ali'a'n dum ili'a'j kor'o'j sink'is. Unu el la general'o'j komenc'is lament'e plor'i.
“Pro kio vi plor'as?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o, indign'a pro tia el'montr'o de mal'fort'ec'o.
“Li ŝuld'is al mi ses semajn'o'j'n da salajr'o,” dir'is la general'o, “kaj mi bedaŭr'as perd'i li'n.”
“Do vi dev'os ir'i trov'i li'n,” deklar'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Mi!” kri'is la general'e, tre alarm'it'e.
“Cert'e. Vi'a dev'o est'as sekv'i vi'a'n komand'ant'o'n.
Marŝ'u!”
“Mi rifuz'as,” dir'is la general'o. “Mi vol'as, kompren'ebl'e; sed mi tamen rifuz'as.”
La Bird'o'tim'ig'il'o rigard'is pet'o'vol'e al la Reĝ'o de la Knomoj.
“Ne grav'as,” dir'is la gaj'a monark'o. “Se li ne vol'as en'ir'i la palac'o'n kaj diven'i, mi ĵet'os li'n en ard'ant'a'n forn'o'n.”
“Mi ir'os!—kompren'ebl'e mi ir'os,” kri'is la general'o, pli rapid'e ol fulm'o. “Kie est'as la en'ir'ej'o—kie? Mi ir'u tuj!”
Do la Reĝ'o de la Knomoj gvid'is li'n en la palac'o'n kaj de'nov'e re'ven'is por atend'i la rezult'o'n. Kio'n far'is la general'o, neni'u sci'as; sed post ver'e ne'long'e la Reĝ'o vok'is nov'a'n viktim'o'n, kaj kolonel'o dev'is prov'i.
Tiel, unu post la ali'a, ĉiu'j du'dek ses oficir'o'j en'ir'is la palac'o'n kaj diven'is—kaj far'iĝ'is ornam'aĵ'o'j.
Inter'temp'e la Reĝ'o ordon'is serv'i manĝ'aĵ'o'j'n kaj trink'aĵ'o'j'n al la atend'ant'o'j, kaj post tiu ordon'o krud'form'a Knomo en'ir'is port'ant'e plet'o'n. Tiu Knomo simil'is al la ali'a'j kiu'j'n Doroteo vid'is, sed li port'is pez'a'n or'a'n ĉen'o'n ĉirkaŭ si'a kol'o por indik'i ke li est'as la Ĉef'a Serv'ist'o de la Reĝ'o de la Knomoj, kaj li tre fier'e kondut'is kaj eĉ dir'is al li'a moŝt'o ke li ne manĝ'u tro da kuk'o mal'fru'e en la nokt'o ĉar ĝi mal'san'ig'us li'n.
Tamen Doroteo mal'sat'is, kaj ŝi ne tim'is mal'san'iĝ'i; do ŝi manĝ'is plur'a'j'n kuk'et'o'j'n kaj trov'is ili'n bon'a'j, kaj ŝi ankaŭ trink'is tas'o'n da bon'eg'a kaf'o prepar'it'a el fajn'a argil'o, brun'ig'it'a en la forn'o'j kaj post'e dis'er'ig'it'a, kaj trov'is ĝi'n tre re'freŝ'ig'a kaj tut'e ne kot'ec'a.
El la tut'a grup'o kiu komenc'is ĉi tiu'n aventur'o'n, nur la mal'grand'a knab'in'o el Kansas rest'is, kun la Bird'o'tim'ig'il'o, Tiktoko, kaj la soldat'o kiel konsil'ant'o'j kaj kompan'o'j. Kompren'ebl'e ankaŭ la Mal'kuraĝ'a Leon'o kaj la Mal'sat'a Tigr'o rest'is, sed ili, manĝ'int'e kelk'a'j'n kuk'et'o'j'n, dorm'is ĉe unu flank'o de la kavern'o, kaj ali'flank'e star'is la Seg'ĉeval'o, sen'mov'a kaj silent'a kvazaŭ nur lign'aĵ'o. Vilĉinjo trankvil'e ĉirkaŭ'marŝ'ad'is en'bek'ig'ant'e la dis'ĵet'it'a'j'n kuk'er'o'j'n, kaj post tio, ĉar est'is long'e post la temp'o por en'lit'iĝ'o, ŝi serĉ'is mal'lum'a'n lok'o'n en kiu ŝi pov'os dorm'i.
Baldaŭ la kok'in'o vid'is kav'aĵ'o'n sub la rok'a tron'o de la Reĝ'o kaj en'ramp'is ne'rimark'at'e. Ŝi ankoraŭ pov'is aŭd'i la babil'ad'o'n de la apud'est'ant'o'j, sed est'is preskaŭ sen'lum'e sub la tron'o, tiel ke baldaŭ ankaŭ ŝi en'dorm'iĝ'is.
“Kiu sekv'os?” vok'is la Reĝ'o, kaj la soldat'o, kies vic'o nun est'is en'ir'i la mort'ig'a'n palac'o'n, man'prem'is kun Doroteo kaj la Bird'o'tim'ig'il'o kaj bedaŭr'o'plen'e adiaŭ'is ili'n, kaj tra'ir'is la rok'a'n pord'o'n.
Ili long'e atend'is, ĉar la soldat'o ne em'is rapid'i far'iĝ'i ornam'aĵ'o kaj diven'is tre atend'em'e. La Reĝ'o de la Knomoj, kiu ŝajn'e iel magi'e sci'is ĉio'n okaz'ant'a'n en la bel'a'j ĉambr'o'j de la palac'o, fin'e sen'pacienc'iĝ'is kaj deklar'is ke li ne plu rest'os vek'a.
“Mi am'as ornam'aĵ'o'j'n,” dir'is li; “sed mi atend'os ĝis la maten'o por akir'i pli; do, tuj kiam tiu stult'a soldat'o trans'form'iĝ'os, ni en'lit'iĝ'os kaj fin'os la task'o'n en la maten'o.”
“Ĉu est'as tre mal'fru'e?” demand'is Doroteo.
“Nu, est'as post la nokt'o'mez'o,” dir'is la Reĝ'o, “kaj mi opini'as ke tial est'as sufiĉ'e mal'fru'e. Ne ekzist'as nokt'o kaj tag'o en mi'a regn'o, ĉar ĝi est'as sub la surfac'o de la ter'o, kie la sun'o ne bril'as. Sed ni bezon'as dorm'i, tut'sam'e kiel la surfac'ul'o'j, kaj mi mem intenc'as en'lit'iĝ'i post kelk'a'j minut'o'j.”
Efektiv'e, ne'long'e post tio la soldat'o last'a'foj'e diven'is. Kompren'ebl'e li erar'is, kaj kompren'ebl'e li tuj iĝ'is ornam'aĵ'o. Tio mult'e plaĉ'is al la Reĝ'o; li kun'frap'is si'a'j'n man'o'j'n por al'vok'i la Ĉef'a'n Serv'ist'o'n.
“Konduk'u ĉi tiu'j'n gast'o'j'n al la dorm'o'ĉambr'o'j,”
li ordon'is, “kaj rapid'u, ĉar mi mem mult'e dorm'em'as.”
“Ne dec'as ke vi rest'u vek'a ĝis tiom mal'fru'e,”
respond'is mal'mild'e la Ĉef'a Serv'ist'o. “Vi est'os mal'agrabl'a kiel grif'o morgaŭ'maten'e.”
Li'a Moŝt'o ne respond'is al tiu koment'o, kaj la Ĉef'a Serv'ist'o konduk'is Doroteon tra ali'a'n pord'o'n en long'a'n koridor'o'n, de kiu plur'a'j sen'ornam'a'j sed komfort'a'j dorm'o'ĉambr'o'j mal'ferm'iĝ'is. Al la knab'in'et'o don'iĝ'is la unu'a ĉambr'o, la du'a al la Bird'o'tim'ig'il'o kaj Tiktoko—kvankam ili ne kapabl'is dorm'i—kaj la tri'a al la Leon'o kaj la Tigr'o. La Seg'ĉeval'o mal'lert'e sekv'is la Serv'ist'o'n en kvar'a'n ĉambr'o'n, kaj star'is rigid'e en la mez'o ĝis la maten'o. Ĉiu nokt'o est'is ted'a por la Bird'o'tim'ig'il'o, Tiktoko, kaj la Seg'ĉeval'o; sed spert'o instru'is al ili pacienc'e kaj kviet'e atend'i dum la hor'o'j, ĉar ĉiu'j amik'o'j ili'a'j el karn'o dev'is dorm'i kaj ne vol'is est'i ĝen'at'a'j.
Kiam la Ĉef'a Serv'ist'o for'ir'is de ili la Bird'o'tim'ig'il'o koment'is mal'feliĉ'e: “Mi lament'as mult'e pro la perd'iĝ'o de mi'a mal'nov'a kamarad'o, la Stan'a Lign'o'hak'ist'o. Ni kun'e spert'is mult'a'j'n danĝer'a'j'n aventur'o'j'n, kaj eskap'is de ili ĉiu'j, kaj nun dolor'ig'as mi'n sci'i ke li far'iĝ'is ornam'aĵ'o kaj por ĉiam perd'iĝ'is.”
“Ĉi-am la so-ci-o pli-be-li-ĝis pro li,” dir'is Tiktoko.
“Est'as ver'e; de nun la Reĝ'o de la Knomoj rid'as pro li kaj nom'as li'n la plej amuz'a ornam'aĵ'o en la tut'a palac'o. Mi'a'n amik'o'n ofend'os mok'iĝ'i,” plu'dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, mal'feliĉ'e.
“Ni mem fa-ri-ĝos i-om ab-sur-da'j or-na-ma-ĵoj mor-gaŭ,” koment'is la maŝin'o, per si'a monoton'a voĉ'o.
Ĝust'e tiam Doroteo kur'is en ili'a'n ĉambr'o'n, tre mal'trankvil'e, kri'ant'e: “Kie est'as Vilĉinjo? Ĉu vi vid'is Vilĉinjon? Ĉu ŝi est'as ĉi tie?”
“Ne,” respond'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Do kio okaz'is al ŝi?” demand'is la knab'in'o.
“Nu, mi kred'is ke ŝi est'as kun vi,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Sed mi ne memor'as vid'i la flav'a'n kok'in'o'n ek'de kiam ŝi bek'ad'is er'o'j'n de kuk'o.”
“Sen'dub'e ni las'is ŝi'n en la ĉambr'o kie est'as la tron'o de la Reĝ'o,” deklar'is Doroteo, kaj tuj ŝi turn'is si'n kaj kur'is laŭ la koridor'o al la pord'o tra kiu ili en'ir'is. Sed ĝi est'is firm'e ferm'it'a kaj ŝlos'it'a el la ali'a flank'o, kaj la pez'a rok'o montr'iĝ'is tiom dik'a ke neni'u son'o pov'is tra'ir'i ĝi'n.
La Mal'kuraĝ'a Leon'o met'is si'a'n kap'o'n en ŝi'a'n ĉambr'o'n por konsol'i la knab'in'o'n pro la perd'iĝ'o de ŝi'a plum'hav'a amik'in'o.
“La flav'a kok'in'o tut'e bon'e sci'as pri'zorg'i si'n,” dir'is li; “do ne mal'kviet'iĝ'u pro ŝi, sed klopod'u laŭ'ebl'e dorm'i. La tag'o est'is long'a kaj lac'ig'a, kaj vi bezon'as ripoz'o'n.”
“Mi ver'ŝajn'e mult'e ripoz'os morgaŭ, far'iĝ'int'e ornam'aĵ'o,” dir'is Doroteo, dorm'em'e. Sed malgraŭ tio ŝi kuŝ'iĝ'is sur si'a'n lit'o'n, kaj spit'e de si'a mal'kviet'o ŝi baldaŭ est'is en la land'o de sonĝ'o'j.
Inter'temp'e la Ĉef'a Ser vist'o re'ir'is al la Tron'o'ĉambr'o, kie li dir'is al la Reĝ'o: “Est'as stult'e mal'ŝpar'i tiom da temp'o pri tiu'j ul'o'j.”
“Kio'n!” kri'is li'a Moŝt'o, tiom kolera'voĉ'e ke vek'iĝ'is Vilĉinjo, kiu dorm'ad'is sub li'a tron'o. “Ĉu vi aŭdac'as nom'i mi'n stult'a?”
“Al mi plaĉ'as dir'i la ver'o'n,” respond'is la Serv'ist'o. “Kial vi ne tuj sorĉ'is ili'n, anstataŭ las'i ili'n ir'i unu'op'e en la palac'o'n kaj diven'i kiu'j ornam'aĵ'o'j est'as la Reĝ'in'o de Ev kaj ŝi'a'j infan'o'j?”
“Nu, stult'a fripon'o, est'as pli amuz'e ĉi tiel,”
respond'is la Reĝ'o, “kaj distr'as mi'n long'a'temp'e.”
“Sed supoz'u ke iu'j el ili hazard'e ĝust'e diven'os,”
persist'is la Serv'ist'o; “vi perd'os kaj vi'a'j'n jam'a'j'n ornam'aĵ'o'j'n kaj ĉi tiu'j'n nov'a'j'n.”
“Neniel ili pov'os ĝust'e diven'i,” respond'is la monark'o, rid'ant'e. “Kiel ili pov'us sci'i ke la Reĝ'in'o de Ev kaj de ŝi'a famili'o ĉiu'j est'as ornam'aĵ'o'j reĝ'purpur'e kolor'a'j?”
“Sed ne est'as ali'a'j purpur'a'j ornam'aĵ'o'j en la palac'o,” dir'is la Serv'ist'o.
“Tamen est'as mult'a'j ali'a'j kolor'o'j, kaj la purpur'a'j est'as dis'met'it'a'j tra la ĉambr'o'j kaj est'as tre divers'form'a'j kaj divers'dimensi'a'j. Est'u cert'a, Serv'ist'o, ke ili neniel ek'pens'os elekt'i la purpur'a'j'n ornam'aĵ'o'j'n.”
Vilĉinjo, star'ant'e sub la tron'o, zorg'e atent'is la konversaci'o'n, kaj nun mal'laŭt'e kaj rid'e kluk'is al si kiam ŝi aŭd'is la Reĝ'o'n kon'ig'i si'a'n sekret'o'n.
“Malgraŭ tio, vi stult'as risk'ant'e eĉ hazard'et'o'n,”
plu'dir'is la Serv'ist'o, krud'e; “kaj des pli stult'e est'as trans'form'i ĉiu'j'n Ozulojn en verd'a'j'n ornam'aĵ'o'j'n.”
“Mi far'is tio'n ĉar ili ven'is el la Smerald'a Urb'o,”
respond'is la Reĝ'o; “kaj ĝis nun ne est'is verd'a'j ornam'aĵ'o'j en mi'a kolekt'o. Mi opini'as ke ili est'os tre bel'a'j, inter'miks'it'a'j inter la ali'a'j. Ĉu vi mal'akord'as?”
La Serv'ist'o koler'e grunt'is.
“Est'u laŭ vi'a dezir'o, ĉar vi est'as la Reĝ'o,” li grumbl'is. “Sed se vi fuŝ'os pro vi'a sen'zorg'em'o, memor'u ke mi avert'is vi'n. Se mi port'us sur mi la magi'a'n zon'o'n kiu don'as al vi tiom da potenc'o, mi nepr'e est'us mult'e pli saĝ'a kaj pli bon'a Reĝ'o ol vi.”
“Ho, ĉes'ig'u tiu'n ted'a'n babil'ad'o'n!” ordon'is la Reĝ'o, de'nov'e koler'a. “Ĉar vi est'as mi'a Ĉef'a Serv'ist'o vi supoz'as ke vi rajt'as riproĉ'i mi'n laŭ'vol'e. Sed tuj kiam vi de'nov'e mal'respekt'os mi'n, mi dev'ig'os vi'n labor'i en la forn'o'j, kaj mi don'os vi'a'n posten'o'n al ali'a Knomo. Nun sekv'u mi'n al mi'a ĉambr'o, ĉar mi en'lit'iĝ'os. K aj cert'ig'u ke mi vek'iĝ'os fr ue morgaŭ'maten'e. Mi vol'as ĝu'i la trans'form'iĝ'o'n de la ceter'a'j ul'o'j en ornam'aĵ'o'j'n.”
“Kia'kolor'a vi far'os la knab'in'o'n el Kansas?”
demand'is la Serv'ist'o.
“Ver'ŝajn'e griz'a,” dir'is li'a Moŝt'o.
“Kaj la Bird'o'tim'ig'il'o'n kaj la maŝin'ul'o'n?”
“Ho, ili est'os el solid'a or'o, ĉar ili est'as mal'bel'eg'a'j en la viv'o.”
La voĉ'o'j mal'fort'iĝ'is iom post iom, kaj Vilĉinjo sci'is ke la Reĝ'o kaj li'a Serv'ist'o for'ir'is el la ĉambr'o. Ŝi ord'ig'is kelk'a'j'n vost'o'plum'o'j'n kiu'j ne est'is rekt'a'j, puŝ'is si'a'n kap'o'n sub flug'il'o'n kaj re'en'dorm'iĝ'is.
En la maten'o Doroteo kaj la Leon'o kaj la Tigr'o ricev'is si'a'n maten'manĝ'o'n en si'a'j ĉambr'o'j, kaj post'e ili ir'is por est'i kun la Reĝ'o en li'a Tron'o'ĉambr'o.
La Tigr'o amar'e plend'is ke li part'e mort'as pro mal'sat'o, kaj pet'eg'is en'ir'i la palac'o'n kaj far'iĝ'i ornam'aĵ'o, por ke li ne plu sufer'u la dolor'o'n de mal'sat'eg'o.
“Ĉu vi ne maten'manĝ'is?” demand'is la Reĝ'o de la Knomoj.
“Nu, mi manĝ'et'is,” respond'is la best'o. “Sed kiel util'as manĝ'et'o al mal'sat'a tigr'o?”
“Li manĝ'is dek sep teler'o'j'n da kaĉ'o, teler'o'n plen'a'n de frit'it'a'j kolbas'o'j, dek unu pan'o'j'n kaj du'dek unu tort'o'j'n el frukt'aĵ'o,” dir'is la Serv'ist'o.
“Kio'n pli vi dezir'as?” koler'e demand'is la Reĝ'o.
“Dik'a'n beb'o'n. Mi vol'as dik'a'n beb'o'n,” dir'is la Mal'sat'a Tigr'o. “Bel'a'n, gras'o'plen'a'n, suk'o'plen'a'n, delikat'a'n, dik'a'n beb'o'n. Sed, kompren'ebl'e, se mi hav'us tio'n, mi'a konscienc'o ne permes'us ke mi manĝ'u ĝi'n. Do mi dev'os est'i ornam'aĵ'o kaj forges'i mi'a'n mal'sat'o'n.”
“Ne'ebl'e!” kri'is la Reĝ'o. “Mi mal'permes'as ke mal'lert'a'j best'o'j en'ir'u mi'a'n palac'o'n por renvers'i kaj romp'i mi'a'j'n bel'a'j'n dekoraci'aĵ'o'j'n. Post la trans'form'iĝ'o de vi'a'j ali'a'j amik'o'j, vi pov'os re'ir'i al la supr'a mond'o kaj plu atent'i vi'a'j'n propr'a'j'n afer'o'j'n.”
“Tiu'rilat'e, ni ne hav'os propr'a'j'n afer'o'j'n post la for'iĝ'o de ni'a'j amik'o'j,” dir'is la Leon'o. “Do ne mult'e grav'as al ni ni'a sort'o.”
Doroteo pet'eg'is en'ir'i la unu'a en la palac'o'n, sed Tiktoko firm'e insist'is ke la sklav'o front'u danĝer'o'n antaŭ ol la estr'in'o. La Bird'o'tim'ig'il'o akord'is kun li pri tio, do la Reĝ'o de la Knomoj mal'ferm'is la pord'o'n por la maŝin'ul'o, kiu pez'e marŝ'is en la palac'o'n por renkont'i si'a'n sort'o'n. Post tio li'a Moŝt'o re'ven'is al si'a tron'o kaj fum'is si'a'n pip'o'n tiom kontent'e ke nub'et'o de fum'o form'iĝ'is super li'a kap'o.
Post kelk'a temp'o li dir'is: “Domaĝ'e ke nur mal'mult'a'j el vi rest'as. Ver'e baldaŭ mi'a amuz'o fin'iĝ'os, kaj por distr'i mi'n mi nur pov'os admir'i mi'a'j'n nov'a'j'n ornam'aĵ'o'j'n.”
“Ŝajn'as al mi,” dir'is Doroteo, “ke vi est'as mal'pli honest'a ol vi kred'ig'as.”
“Kial?” demand'is la Reĝ'o.
“Nu, vi kred'ig'is al ni ke est'os facil'e diven'i en kiu'j'n ornam'aĵ'o'j'n trans'form'iĝ'is la Evuloj.”
“Ja est'as facil'e,” deklar'is la monark'o, “se oni lert'e diven'as. Sed evident'e la membr'o'j de vi'a grup'o est'as sen'escept'e mal'lert'a'j.”
“Kio'n far'as Tiktoko nun?” demand'is la knab'in'o, mal'trankvil'e.
“Neni'o'n,” respond'is la Reĝ'o, sulk'ig'ant'e la frunt'o'n. “Li star'as tut'e sen'mov'e, en la mez'o de la ĉambr'o.”
“Ho, ver'ŝajn'e li mal'streĉ'iĝ'is,” dir'is Doroteo. “Mi forges'is streĉ'i li'a'j'n risort'o'j'n ĉi'maten'e. Kiom da diven'o'j li jam far'is?”
“Ĉiu'j'n escept'e de unu,” respond'is la Reĝ'o. “Se vi dezir'as, en'ir'u kaj streĉ'u li'n, kaj post'e vi pov'os rest'i tie kaj mem diven'i.”
“Bon'e,” dir'is Doroteo.
“Sed mi'a vic'o sekv'as nun,” deklar'is la Bird'o- tim'ig'il'o.
“Sed ĉu vi vol'as mal'aper'i kaj las'i mi'n tut'e sol'a?”
demand'is la knab'in'o. “Krom'e, se mi en'ir'os nun mi pov'os streĉ'i Tiktokon por ke li far'u si'a'n last'a'n diven'o'n.”
“Nu, bon'e,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, ĝem'ant'e.
“En'kur'u, mal'grand'a Doroteo, kaj bon'a'n sort'o'n al vi!”
Do Doroteo, streb'ant'e est'i kuraĝ'a malgraŭ si'a'j tim'o'j, tra'ir'is la pord'o'n en la bel'eg'a'j'n ĉambr'o'j'n de la palac'o. La kviet'ec'o de la lok'o impon'is ŝi'n, unu'e, kaj la infan'o en'tir'is mal'long'a'j'n spir'o'j'n, kaj prem'is si'a'n man'o'n al si'a kor'o, kaj ĉirkaŭ'rigard'is mir'ant'e.
Jes, bel'eg'a lok'o; sed sorĉ'o kaŝ'iĝ'is en ĉiu angul'et'o, kaj ŝi ankoraŭ ne kutim'iĝ'is al la sorĉ'ad'o en tiu'j fe'land'o'j, tiom diferenc'a'j de la trankvil'a'j kaj senc'o'plen'a'j ordinar'a'j lok'o'j en ŝi'a hejm'a land'o.
Mal'rapid'e ŝi tra'ir'is plur'a'j'n ĉambr'o'j'n ĝis ŝi trov'is Tiktokon, star'ant'a'n sen'mov'e. Ŝi ver'e sent'is, tiam, ke ŝi fin'e trov'is amik'o'n en ĉi tiu mister'a palac'o, do ŝi rapid'is streĉ'i la ag'ad'o'n kaj parol'ad'o'n kaj pens'ad'o'n de la maŝin'ul'o.
“Dan-ko-n, Do-ro-te-o,” est'is li'a'j unu'a'j vort'o'j. “Mi nun fa-ros u-nu pli-a-n di-ve-no-n.”
“Ho, atent'e zorg'u, Tiktoko; ĉu vi promes'as?” kri'is la knab'in'o.
“Jes. Sed la Re-ĝo de la Kno-moj su-per-po-ten-cas ni'n, kaj li fa-ris kap-ti-lon por ni. Mi kre-das ke ni ĉi-u-j per-di-ĝis,” li respond'is.
“Kaj ankaŭ mi kred'as tiel,” dir'is Doroteo, mal'feliĉ'e.
“Smith & Tin-ker ne do-n'is al mi di-ven-me-ka- nis-mo-n,” plu'dir'is Tiktoko, “a-li-e mi po-vus de-fi-i la Re-ĝo-n de la Kno-moj. Sed mi-aj pen-soj es-tas kla-raj kaj sim-plaj, kaj ne mul-te u-ti-las por ĉi ti-u o-ka-zo.”
“Ag'u laŭ'pov'e,” dir'is Doroteo, kuraĝ'ig'e, “kaj se vi mal'sukces'os, mi atent'os rigard'i kaj vid'i kia'n form'o'n vi al'pren'os.”
Do Tiktoto tuŝ'is flav'a'n vitr'a'n vaz'o'n sur kies flank'o lekant'et'o'j est'is pentr'it'a'j, kaj sam'temp'e li dir'is la vort'o'n “Ev”.
Fulm'o'rapid'e la maŝin'ul'o mal'aper'is, kaj kvankam la knab'in'o rigard'is tuj ĉiu'direkt'e'n, ŝi ne pov'is sci'i kiu el la mult'a'j ornam'aĵ'o'j en la ĉambr'o antaŭ nur moment'o est'is ŝi'a fidel'a amik'o kaj serv'ant'o.
Do ŝi nur pov'is akcept'i la sen'esper'a'n task'o'n don'it'a'n al ŝi, kaj diven'i kaj las'i okaz'i la rezult'o'n.
“Ver'ŝajn'e ne mult'e dolor'ig'as,” ŝi pens'is, “ĉar ĝis nun mi ne aŭd'is iu'n el ili el'kri'i—eĉ ne la kompat'ind'a'j'n oficir'o'j'n. Ve! Ĉu Onkl'o Henrik'o aŭ Onkl'in'o Em iam sci'os ke mi far'iĝ'is orn’maĵo en la palac'o de la Reĝ'o de la Knomoj, kaj ke mi dev'os star'i etern'e por ĉiam en unu lok'o kaj aspekt'i bel'a—es’epte de kiam oni mov'os mi'n por for'viŝ'i la polv'o'n? Mi ne imag'is ke tia mi fin'iĝ'os; sed mi supoz'as ke ne ebl'as evit'i la sort'o'n.”
De'nov'e ŝi tra'paŝ'is la ĉambr'o'j'n, kaj ekzamen'is tre zorg'e ĉiu'j'n objekt'o'j'n en ili; sed est'is mult'a'j, ŝi konfuz'iĝ'is, kaj fin'e ŝi decid'is, sam'e kiel Ozma, ke diven'o ja pov'as est'i nur hazard'a, kaj ke est'as tre mal'ver'ŝajn'e ke ŝi ĝust'e diven'os.
Tim'o'plen'e ŝi tuŝ'is alabastr'a'n bovl'o'n kaj dir'is: “Ev”.
“Nu, tio fuŝ'is,” ŝi pens'is. “Sed kiel mi sci'u ke unu objekt'o est'as sorĉ'it'a kaj ali'a ne?”
Post tio ŝi tuŝ'is la form'o'n de purpur'a kat'id'o kiu star'is sur angul'o de kamen'o'bret'o, kaj dum ŝi prononc'is la vort'o'n “Ev” la kat'id'o mal'aper'is kaj bel'a, blond'har'a knab'o ek'star'is apud ŝi. Sam'temp'e sonor'il'o son'is ie for, kaj dum Doroteo ek're'tir'is si'n, part'e pro surpriz'o kaj part'e pro ĝoj'o, la jun'infan'o kri'is: “Kie mi est'as? Kaj kiu est'as vi? Kaj kio okaz'is al mi?”
“Mir'ig'e!” dir'is Doroteo. “Mi ver'e sukces'is.”
“Sukces'is pri kio?” demand'is la knab'o.
“Sukces'is ne far'iĝ'i ornam'aĵ'o,” respond'is la knab'in'o, rid'ant'e, “kaj sav'is vi'n por ke vi ne etern'e est'u purpur'a kat'id'o.”
“Purpur'a kat'id'o!” li ripet'is. “Sed tio ja ne ekzist'as.”
“Mi sci'as,” ŝi respond'is. “Sed ĝi ekzist'is antaŭ minut'o. Ĉu vi ne memor'as star'i sur angul'o de la kamen'o'bret'o?”
“Cert'e ne. Mi est'as Princ'o de Ev, kaj mi'a nom'o est'as Evring,” la infan'et'o anonc'is, fier'e. “Sed mi'a patr'o, la Reĝ'o, vend'is mi'a'n patr'in'o'n kaj ĉiu'j'n ŝi'a'j'n infan'o'j'n al la kruel'a reg'ant'o de la Knomoj, kaj post tio mi neni'o'n memor'as.”
“Nu, Evring, purpur'a kat'id'o ja ne pov’s memor'i,”
dir'is Doroteo. “Sed nun vi de'nov'e est'as vi, kaj mi prov'os sav'i kelk'a'j'n el vi'a'j ge'frat'o'j, kaj ebl'e ankaŭ vi'a'n patr'in'o'n. Do ven'u kun mi.”
Ŝi pren'is man'o'n de la infan'o kaj fervor'e rapid'is tie'n kaj tie'n, pen'ant'e decid'i kiu'n objekt'o'n nun elekt'i. La tri'a diven'o fiask'is, ankaŭ la kvar'a kaj la kvin'a.
Mal'grand'a Evring ne pov'is kompren'i kio'n ŝi far'as, sed li trot'ad'is apud ŝi tre volont'e, ĉar li ek'am'is la nov'e trov'it'a'n kompan'in'o'n.
La pli'a'j prov'o'j de Doroteo mal'sukces'is; sed post si'a unu'a bedaŭr'o, la knab'in'et'o plen'iĝ'is per ĝoj'o kaj dank'em'o ĉar ŝi ja efektiv'e sukces'is sav'i unu membr'o'n de la reĝ'a famili'o de Ev, kaj pov'os re'don'i la Princ'et'o'n al li'a mal'feliĉ'a land'o. Nun ŝi pov'os sen'danĝer'e re'ir'i al la tim'ig'a Reĝ'o de la Knomoj, kun'port'ant'e si'a'n premi'o'n, kiu est'is la blond'har'a knab'o.
Do ŝi re'paŝ'is ĝis trov'i la en'ir'ej'o'n de la palac'o, kaj kiam ŝi proksim'iĝ'is, la masiv'a'j rok'a'j pord'o'j mal'ferm'iĝ'is de si mem, tiel ke kaj Doroteo kaj Evring pov'is tra'ir'i kaj ili en'ir'is la tron'o'ĉambr'o'n.
Nu, post kiam Doroteo en'ir'is la palac'o'n por far'i si'a'j'n diven'o'j'n kaj la Bird'o'tim'ig'il'o rest'is kun la Reĝ'o de la Knomoj, la du'o sid'is silent'e kaj mal'trankvil'e dum plur'a'j minut'o'j.
Subit'e la monark'o per tre kontent'a ton'o ek'dir'is: “Tre bon'a!”
“Kiu est'as tre bon'a?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“La maŝin'ul'o. Ne plu neces'os streĉ'i li'a'j'n risort'o'j'n, ĉar li nun far'iĝ'is tre agrabl'a ornam'aĵ'o.
Ver'e tre agrabl'a.”
“Kio'n pri Doroteo?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Ho, ŝi komenc'os diven'i, baldaŭ,” dir'is la Reĝ'o, gaj'e.
“Tiam ŝi en'ir'os mi'a'n kolekt'o'n kaj vi'a vic'o ven'os.”
La bon'a'n Bird'o'tim'ig'il'o'n mult'e mal'feliĉ'ig'is la pens'o ke li'a amik'in'et'o baldaŭ sufer'os la sort'o'n de Ozma kaj la ali'a'j grup'an'o'j; sed dum li sid'is rev'ant'e mal'ĝoj'o'n akr'a voĉ'o subit'e kri'is: “Kut, kut, kut—ka-da-kut! Kut, kut, kut—ka-da- kut!”
La Reĝ'o de la Knomoj preskaŭ salt'is de si'a seĝ'o, li tiom alarm'iĝ'is.
“Je Di'o! Kio est'as?” li kri'eg'is.
“Ho, est'as Vilĉinjo,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Kio'n vi cel'as per tiu bru'aĉ'o?” kri'is la Reĝ'o, koler'e, dum la flav'a kok'in'o ven'is el sub la tron'o kaj fier'e marŝ'ad'is ĉirkaŭ la ĉambr'o.
“Mi rajt'as kluk'i, mi opini'as,” respond'is Vilĉinjo. “Mi ĵus de'met'is mi'a'n ov'o'n.”
“Kio'n! De'met'is ov'o'n! En mi'a tron'o'ĉambr'o! Kiel vi aŭdac'as far'i tio'n?” demand'is la Reĝ'o per voĉ'o plen'a de furioz'o.
“Mi de'met'as ov'o'j'n kie ajn mi est'as,” dir'is la kok'in'o, sku'ant'e si'a'j'n plum'o'j'n kaj post'e re'sku'ant'e por ord'ig'i ili'n.
“Sed—fulm'o-tondr'o! Ĉu vi ne sci'as ke ov'o'j venen'as?” muĝ'is la Reĝ'o, dum li'a'j rok'kolor'a'j okul'o'j el'star'is pro grand'eg'a terur'iĝ'o.
“Venen'as! nu, absurd'aĵ'o,” dir'is Vilĉinjo, indign'e.
“Sci'u bon'e ke ĉiu'j ov'o'j mi'a'j est'as laŭ'garanti'e tut'e freŝ'a'j kaj ĝis'dat'a'j. Venen'o, pa!”
“Vi ne kompren'as,” respond'is la mal'grand'a monark'o, nervoz'e. “Ov'o'j aparten'as nur al la ekster'a mond'o—al la mond'o sur la surfac'o de la ter'o, el kie vi ven'is. Ĉi tie, en mi'a sub'ter'a regn'o, ili est'as tut'e venen'a'j, kiel mi dir'is, kaj ni Knomoj ne pov'as toler'i ili'a'n apud'est'o'n.”
“Nu, vi dev'os toler'i la apud'est'o'n de ĉi tiu ov'o,”
deklar'is Vilĉinjo, “ĉar mi de'met'is ĝi'n.”
“Kie?” demand'is la Reĝ'o.
“Sub vi'a tron'o,” dir'is la kok'in'o.
La Reĝ'o salt'is metr'o'n en la aer'o'n, tiom vol'eg'is li for'ir'i de la tron'o.
“For'pren'u ĝi'n! Tuj for'pren'u ĝi'n!” li kri'is.
“Mi ne pov'as,” dir'is Vilĉinjo. “Mi ne hav'as man'o'j'n.”
“Mi pren'os la ov'o'n,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Mi kolekt'as ov'o'j'n de Vilĉinjo. Jam est'as ov'o en mi'a poŝ'o, kiu'n ŝi de'met'is hieraŭ.”
Aŭd'int'e tio'n, la monark'o rapid'is mult'e distanc'ig'i si'n de la Bird'o'tim'ig'il'o, kiu est'is tuj met'ont'a man'o'n sub la tron'o'n por pren'i la ov'o'n kiam la kok'in'o ek'kri'is: “Halt!”
“Kio est'as?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Ne pren'u la ov'o'n krom se la Reĝ'o permes'os ke mi en'ir'u la palac'o'n kaj diven'u sam'e kiel la ali'a'j,”
dir'is Vilĉinjo.
“Pŝa!” respond'is la Reĝ'o, “Vi est'as nur kok'in'o.
Kiel vi pov'us diven'i mi'a'j'n sorĉ'o'j'n?”
“Mi ja pov'os prov'i,” dir'is Vilĉinjo. “Kaj se mi mal'sukces'os, vi hav'os pli'a'n ornam'aĵ'o'n.”
“Bel'a ornam'aĵ'o vi est'as, ĉu?” grumbl'is la Reĝ'o.
“Sed vi'a dezir'o plen'um'iĝ'os. Tio dec'e pun'os vi'n pro vi'a aŭdac'o de'met'i ov'o'n antaŭ mi. Post la sorĉ'iĝ'o de la Bird'o'tim'ig'il'o vi sekv'os li'n en la palac'o'n. Sed kiel vi tuŝ'os la objekt'o'j'n?”
“Per mi'a'j ung'o'j,” dir'is la kok'in'o; “kaj mi pov'as parol'i la vort'o'n ‘Ev’ egal'klar'e kiel ĉiu person'o. Ankaŭ mi dev'as rajt'i diven'i la sorĉ'iĝ'o'n de mi'a'j amik'o'j, kaj liber'ig'i ili'n se mi sukces'os.”
“Bon'e,” dir'is la Reĝ'o. “Mi promes'as tio'n al vi.”
“Sekv'e,” dir'is Vilĉinjo al la Bird'o'tim'ig'il'o, “nun pren'u la ov'o'n.”
Li klin'is si'n kaj etend'is man'o'n sub la tron'o'n kaj trov'is la ov'o'n, kiu'n li met'is en ali'a'n poŝ'o'n de si'a jak'o, tim'ant'e ke se ambaŭ ov'o'j est'os en unu poŝ'o ili frap'os unu la ali'a'n kaj romp'iĝ'os.
Ĝust'e tiam sonor'il'o super la tron'o fort'e son'is, kaj la Reĝ'o de'nov'e salt'is nervoz'e.
“Nu, nu!” dir'is li, kun bedaŭr'esprim'a vizaĝ'o; “la knab'in'o efektiv'e sukces'is!”
“Sukces'is pri kio?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Ŝi far'is prav'a'n diven'o'n, kaj nul'ig'is unu el mi'a'j plej bel'a'j sorĉ'o'j. Je l’ forn'o, est'as domaĝ'e! Mi tut'e ne supoz'is ke ŝi sukces'os.”
“Ĉu mi kompren'as ke ŝi nun sekur'e re'ven'os al ni?” demand'is la Bird'o'tim'ig'il'o, ĝoj'e ĉif'ant'e si'a'n pentr'it'a'n vizaĝ'o'n por far'i larĝ'a'n rid'et'o'n.
“Kompren'ebl'e,” dir'is la Reĝ'o, mal'kviet'e paŝ'ant'e tie'n kaj re'e'n en la ĉambr'o. “Mi ĉiam plen'um'as mi'a'j'n promes'o'j'n, ne'grav'e kiom stult'a'j'n. Sed mi far'os ornam'aĵ'o'n el la flav'a kok'in'o por anstataŭ'i la ĵus perd'it'a'n.”
“Ebl'e jes, ebl'e ne,” murmur'is Vilĉinjo trankvil'e.
“Ebl'e mi surpriz'os vi'n per prav'a diven'o.”
“Prav'a diven'o?” abrupt'is la Reĝ'o. “Kiel vi prav'e diven'os, kiam pli bon'a'j ul'o'j mal'sukces'is, stult'a kok'in'o?”
Vilĉinjo ne vol'is respond'i al tiu demand'o, kaj post moment'o la pord'o ek'mal'ferm'iĝ'is kaj Doroteo en'ir'is, gvid'ant'e la mal'grand'a'n Princ'o'n Evring per man'o.
La Bird'o'tim'ig'il'o bon'ven'ig'is la knab'in'o'n per profund'a ĉirkaŭ'brak'um'o, kaj li volont'e ĉirkaŭ'brak'um'us ankaŭ Evringon, pro si'a ĝoj'o. Sed la Princ'et'o tim'em'is, kaj re'tir'is si'n de la farb'it'a Bird'o'tim'ig'il'o ĉar li ankoraŭ ne kon'is li'a'j'n mult'a'j'n bon'eg'a'j'n kvalit'o'j'n.
Sed est'is mal'mult'a temp'o por konversaci'o, ĉar la Bird'o'tim'ig'il'o dev'os nun en'ir'i la palac'o'n. La sukces'o de Doroteo mult'e kuraĝ'ig'is li'n, kaj ambaŭ esper'is ke li sukces'os almenaŭ unu'foj'e prav'e diven'i.
Tamen li montr'iĝ'is egal'e mal'sukces'a kiel la ali'a'j, kun escept'o de Doroteo, kaj kvankam li tre long'a'temp'e konsider'ad'is antaŭ ol elekt'i si'a'j'n objekt'o'j'n, la kompat'ind'a Bird'o'tim'ig'il'o eĉ ne prav'e diven'is unu'foj'e.
Do li far'iĝ'is or'a kart'ing'o, kaj la bel'a sed terur'a palac'o atend'is si'a'n sekv'a'n vizit'ont'o'n.
“Est'as fin'it'e,” koment'is la Reĝ'o, kontent'e anhel'ant'e; “kaj est'is tre amuz'e, escept'e de la unu prav'a diven'o kiu'n far'is la Kansas'a knab'in'o. Mi est'as pli riĉ'a per tre mult'a'j bel'a'j ornam'aĵ'o'j.”
“Mi'a vic'o nun,” dir'is Vilĉinjo, inter'romp'e.
“Ho, mi forges'is vi'n,” dir'is la Reĝ'o. “Sed ne neces'os ir'i se vi ne dezir'os. Mi est'os komplez'a kaj liber'ig'os vi'n.”
“Neniel,” respond'is la kok'in'o. “Mi insist'as pri mi'a'j diven'o'j, laŭ vi'a promes'o.”
“Do en'ir'u, absurd'a plum'it'a stult'ul'in'aĉ'o!” grumbl'is la Reĝ'o, kaj li re'aper'ig'is la mal'ferm'aĵ'o'n kiu las'is en'ir'i la palac'o'n.
“Ne en'ir'u, Vilĉinjo,” dir'is Doroteo, fervor'e. “Ne est'as facil'e diven'i la orn’maĵojn, kaj nur hazard'o evit'ig'is mi'a'n propr'a'n trans'form'iĝ'o'n. Rest'u kun mi, kaj ni kun'e re'ir'os al la Land'o Ev. Mi cert'as ke ĉi tiu Princ'et'o don'os al ni hejm'o'n.”
“Nepr'e jes,” dir'is Evring, tre dign'e.
“Ne ĝen'u vi'n, kar'a,” kri'is Vilĉinjo, per kluk'o kiu'n ŝi cel'is kiel rid'o'n. “Ebl'e mi ne est'as hom'o, sed mi ne est'as stult'a, eĉ kvankam mi est'as kok'o.”
“Ho, Vilĉinjo!” dir'is Doroteo, “jam de long'e vi ne est'as kok'o. Ne de kiam vi—vi—kok'in'iĝ'is.”
“Ebl'e tio est'as ver'a,” respond'is Vilĉinjo, pens'em'e.
“Sed se kultiv'ist'o en Kansas vend'us mi'n al iu, kiel li nom'us mi'n?—kok'in'o aŭ kok'o?”
“Vi ne est'as kultiv'ist'o en Kansas, Vilĉinjo,”
respond'is la knab'in'o, “kaj vi dir'is—”
“Ne grav'as, Doroteo. Mi en'ir'os. Mi ne dir'os adiaŭ, ĉar mi re'ven'os. Rest'u kuraĝ'a, ĉar mi re'vid'os vi'n post ne'long'e.”
Tiam Vilĉinjo far'is plur'a'j'n laŭt'a'j'n kluk-kluk'o'j'n kio ŝajn'e eĉ pli nervoz'ig'is la dik'a'n Reĝ'et'o'n, kaj marŝ'is tra la en'ir'ej'o en la sorĉ'it'a'n palac'o'n.
“Esper'ebl'e mi last'a'foj'e vid'is tiu'n bird'o'n,” deklar'is la monark'o, re'sid'ig'ant'e si'n sur si'a'n tron'o'n kaj viŝ'ant'e la ŝvit'o'n de si'a frunt'o per si'a rok'kolor'a tuk'o.
“Kok'in'o'j est'as ĝen'a'j kiam ajn, sed parol'ant'e ili est'as tut'e ne'toler'ebl'a'j.”
“Vilĉinjo est'as amik'in'o mi'a,” dir'is Doroteo mal'laŭt'e. “Ŝi ebl'e ne est'as ĉiam ver'e ĝentil'a; sed ŝi bon'e intenc'as, sen'dub'e.”
La flav'a kok'in'o, alt'e'paŝ'ant'e kaj kun mien'o de grand'eg'a grav'ec'o, marŝ'is mal'rapid'e sur la riĉ'a velur'a tapiŝ'o de la grandioz'a palac'o, ekzamen'ant'e ĉio'n vid'at'a'n per ŝi'a'j akr'a'j okul'et'o'j.
Vilĉinjo prav'e sent'is grav'ec'o'n; ĉar nur ŝi kon'is la sekret'o'n de la Reĝ'o de la Knomoj kaj sci'is disting'i la trans'form'aĵ'o'j'n dis'de la objekt'o'j neniam viv'int'a'j. Ŝi est'is tut'e cert'a ke ŝi'a'j diven'o'j est'os ĝust'a'j, sed antaŭ ol komenc'i diven'ad'o'n ŝi vol'is rigard'i la bel'eg'ec'o'n de ĉi tiu sub'ter'a palac'o, kiu est'is ebl'e unu el la plej elegant'a'j kaj bel'a'j lok'o'j en iu ajn fe'land'o.
Dum ŝi tra'ir'is la ĉambr'o'j'n ŝi kalkul'is la purpur'a'j'n ornam'aĵ'o'j'n; kaj kvankam kelk'a'j est'is mal'grand'a'j kaj kaŝ'it'a'j en strang'a'j lok'o'j, Vilĉinjo trov'is ili'n, ŝi trov'is ĉiu'j'n dek dis'met'it'a'j'n en la divers'a'j ĉambr'o'j. La verd'a'j'n ornam'aĵ'o'j'n ŝi ne kalkul'is, ĉar ŝi kred'is pov'i trov'i ĉiu'j'n kiam ven'os la ĝust'a moment'o.
Fin'e, tra'ekzamen'int'e la tut'a'n palac'o'n kaj ĝu'int'e ĝi'a'n grandioz'ec'o'n, la flav'a kok'in'o re'ir'is al unu el la ĉambr'o'j kie ŝi rimark'is grand'a'n purpur'a'n pied'apog'il'o'n. Ŝi met'is pied'o'n sur ĝi'n kaj dir'is “Ev”, kaj tuj la pied'apog'il'o mal'aper'is kaj bel'a vir'in'o, alt'a kaj mal'dik'a kaj bel'eg'e vest'it'a, star'is antaŭ ŝi.
La okul'o'j de la vir'in'o est'is rond'a'j pro mir'eg'o dum moment'o, ĉar ŝi ne memor'is si'a'n trans'form'iĝ'o'n, nek ŝi pov'is konjekt'i pri kio re'viv'ig'is ŝi'n.
“Bon'a'n maten'o, Sinjor'in'o,” dir'is Vilĉinjo per si'a akr'a voĉ'o. “Vi aspekt'as bon'e, por vi'a aĝ'o.”
“Kiu parol'as?” demand'is la Reĝ'in'o de Ev, fier'e rekt'ig'ant'e si'n.
“Nu, ĝust'a'dir'e mi'a nom'o est'as Vilĉjo,” respond'is la kok'in'o, kiu nun star'is sur la dors'o de seĝ'o; “kvankam Doroteo ornam'is ĝi'n por far'i ĝi'n Vilĉinjo.
Sed la nom'o ne grav'as. Mi sav'is vi'n de la Reĝ'o de la Knomoj, kaj vi ne plu est'as sklav'in'o.”
“Do mi dank'as vi'n pro la grac'a komplez'o,” dir'is la Reĝ'in'o, far'ant'e graci'a'n riverenc'et'o'n. “Sed mi'a'j infan'o'j—dir'u al mi, mi pet'eg'as—kie est'as mi'a'j infan'o'j?” kaj ŝi kun'prem'is si'a'j'n man'o'j'n por tim'o'plen'a pled'o.
“Ne mal'trankvil'iĝ'u,” konsil'is Vilĉinjo, bek'ant'e insekt'et'o'n kiu ramp'ad'is sur la dors'o de la seĝ'o.
“Ĝust'e nun'moment'e ili kondut'as bon'e kaj est'as tut'e sekur'a'j, ĉar ili ne pov'as eĉ mov'et'i si'n.”
“Kio'n cel'as dir'i vi, komplez'em'a fremd'ul'o?”
demand'is la Reĝ'in'o, streb'ant'e sub'prem'i si'a'n mal'kviet'o'n.
“Ili est'as sorĉ'it'a'j,” dir'is Vilĉinjo, “sam'e kiel vi est'is—ĉiu'j escept'e de la knab'et'o kiu'n elekt'is Doroteo.
Kaj tre ver'ŝajn'e ili jam de'long'e est'as tre bon'kondut'a'j knab'o'j kaj knab'in'o'j, ĉar ili ne pov'as ag'i ali'e.”
“Ho, mi'a'j kompat'ind'a'j kar'ul'o'j!” kri'is la Reĝ'in'o, kun lament'a larm'ad'o.
“Tut'e ne,” respond'is la kok'in'o. “Ili'a kondiĉ'o ne mal'feliĉ'ig'u vi'n, sinjor'in'o, ĉar mi baldaŭ grup'ig'os ili'n ĉirkaŭ vi por ĝen'i kaj mal'trankvil'ig'i vi'n tut'e natur'e kiel antaŭ'e. Ven'u kun mi, bon'vol'u, kaj mi montr'os al vi kiom bel'e ili aspekt'as.”
Ŝi flug'is de si'a star'ej'o kaj marŝ'is en la apud'a'n ĉambr'o'n, dum la Reĝ'in'o sekv'is. Kiam ŝi pas'is mal'alt'a'n tabl'o'n mal'grand'a verd'a lokust'o al'log'is ŝi'n, kaj tuj Vilĉinjo salt'is sur ĝi'n kaj en'bek'ig'is ĝi'n. Ĉar kok'in'o'j tre am'as lokust'o'j'n, kaj kutim'e neces'as rapid'e kapt'i ili'n, antaŭ ol ili pov'os for'salt'et'i. Tiel Ozma de Oz facil'e fin'iĝ'us, se ŝi est'us ver'a lokust'o anstataŭ smerald'a. Sed Vilĉinjo trov'is la lokust'o'n mal'mol'a kaj sen'viv'a, kaj suspekt'ant'e ke ĝi ne est'as manĝ'ebl'a ŝi rapid'e fal'ig'is ĝi'n anstataŭ glit'ig'i ĝi'n en si'a'n gorĝ'o'n.
“Kial mi tiom stult'is?” ŝi murmur'is al si, “ĉar kie mank'as herb'o dev'as mank'i viv'a'j lokust'o'j. Ver'ŝajn'e ĝi est'as trans'form'aĵ'o far'it'a de la Reĝ'o.”
Post moment'o ŝi proksim'iĝ'is al purpur'a ornam'aĵ'o, kaj dum la Reĝ'in'o rigard'is sci'vol'em'e la kok'in'o romp'is la sorĉ'o'n far'it'a'n de la Reĝ'o de la Knomoj kaj dolĉ'a'vizaĝ'a knab'in'o, kies or'a har'ar'o kovr'is nub'e ŝi'a'j'n ŝultr'o'j'n, star'is apud ili.
“Evanna!” kri'is la Reĝ'in'o, “mi'a kar'eg'a Evanna!”
kaj ŝi prem'is la knab'in'o'n al si'a brust'o kaj kovr'is ŝi'a'n vizaĝ'o'n per kis'o'j.
“Nu, est'as bon'e,” dir'is Vilĉinjo, kontent'e. “Ĉu mi est'as bon'a diven'ant'o, Sinjor'o Reĝ'o de la Knomoj?
Nu mi kred'as ke jes!”
Post tio ŝi mal'sorĉ'is ali'a'n knab'in'o'n, kiu'n la Reĝ'in'o nom'is Evrozo, kaj post'e knab'o'n nom'it'a'n Evardo, kiu est'is pli aĝ'a ol si'a frat'o Evring. Efektiv'e, la flav'a kok'in'o long'e neces'ig'is ke la bon'a Reĝ'in'o kri'u kaj ĉirkaŭ'brak'um'u, ĝis kvin Princ'in'o'j kaj kvar Princ'o'j, tut'e simil'aspekt'a'j escept'e de si'a grand'ec'o, star'is en vic'o apud si'a feliĉ'a patr'in'o.
La Princ'in'o'j nom'iĝ'is Evanna, Evrozo, Evella, Evirene kaj Evedna, kaj la Princ'o'j est'is Evrob, Evington, Evardo kaj Evrolando. El ili Evardo est'is la plej ag'a kaj hered'os la tron'o'n de si'a patr'o kaj kron'iĝ'os Reĝ'o de Ev kiam li re'ir'os al si'a propr'a land'o. Li est'is sobr'a kaj kviet'a jun'ul'o, kaj sen'dub'e reg'os si'a'n popol'o'n saĝ'e kaj just'e.
Vilĉinjo, re'ven'ig'int'e la tut'a'n reĝ'a'n famili'o'n de Ev al ili'a'j ĝust'a'j form'o'j, nun komenc'is elekt'i la verd'a'j'n ornam'aĵ'o'j'n kiu'j est'is la trans'form'it'a'j hom'o'j el Oz. Ŝi facil'e trov'is ili'n, kaj post ne'long'e ĉiu'j du'dek ses oficir'o'j, kaj ankaŭ la soldat'o, grup'iĝ'is ĉirkaŭ la flav'a kok'in'o, ĝoj'e gratul'ant'e ŝi'n pro si'a sav'iĝ'o. La tri'dek sep hom'o'j nun viv'a'j en la ĉambr'o'j de la palac'o bon'e sci'is ke ili ŝuld'as si'a'n liber'iĝ'o'n al la lert'ec'o de la flav'a kok'in'o, kaj ili plen'honest'e dank'is ŝi'n pro sav'iĝ'o el la magi'o de la Reĝ'o de la Knomoj.
“Nun,” dir'is Vilĉinjo, “mi dev'as trov'i Ozman. Ŝi nepr'e est'as ĉi tie, ie, kaj kompren'ebl'e ŝi est'as verd'a, ĉar ŝi est'as de Oz. Do ĉirkaŭ'rigard'u, stult'a'j soldat'o'j, kaj help'u mi'n serĉ'i.”
Tamen dum kelk'a temp'o ili ne sukces'is trov'i i'o'n pli'a'n kiu est'is verd'a. Sed la Reĝ'in'o, de'nov'e kis'int'e ĉiu'j'n naŭ infan'o'j'n kaj hav'ant'e oportun'o'n interes'iĝ'i pri kio okaz'as, dir'is al la kok'in'o: “Ebl'e, mi'a komplez'a amik'in'o, vi cel'as trov'i la lokust'o'n.”
“Kompren'ebl'e, la lokust'o!” kri'is Vilĉinjo. “Ver'e mi est'as preskaŭ egal'e stult'a kiel tiu'j brav'a'j soldat'o'j.
Atend'u mi'n ĉi tie, kaj mi re'ir'os pren'i ĝi'n.”
Do ŝi en'ir'is la ĉambr'o'n kie ŝi vid'is la lokust'o'n, kaj baldaŭ Ozma de Oz, bel'a kaj delikat'a kiel antaŭ'e, en'ir'is kaj proksim'iĝ'is al la Reĝ'in'o de Ev, salut'ant'e ŝi'n kiel unu nobl'a princ'in'o salut'as ali'a'n.
“Sed kie est'as mi'a'j amik'o'j, la Bird'o'tim'ig'il'o kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o?” demand'is la knab'in'a Reg'ant'in'o, kiam la ĝentil'a'j salut'o'j est'is fin'it'a'j.
“Mi el'serĉ'os ili'n,” respond'is Vilĉinjo. “La Bird'o'tim'ig'il'o est'as el solid'a or'o, ankaŭ Tiktoko; sed mi ne sci'as preciz'e kia est'as la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, ĉar la Reĝ'o de la Knomoj dir'is ke li trans'form'iĝ'is en i'o'n tre amuz'a'n.”
Ozma fervor'e help'is la kok'in'o'n serĉ'i, kaj baldaŭ la Bird'o'tim'ig'il'o kaj la maŝin'ul'o, kiu'j est'is ornam'aĵ'o'j el bril'ant'a or'o, trov'iĝ'is kaj re'akir'is si'a'n kutim'a'n form'o'n. Sed, malgraŭ ĉiu serĉ'ad'o, neni'e ili pov'is trov'i amuz'a'n ornam'aĵ'o'n kiu ebl'e est'as la trans'form'it'a Stan'a Lign'o'hak'ist'o.
“Nur unu ebl'ec'o ekzist'as,” dir'is Ozma, fin'e, “ni dev'as re'ir'i al la Reĝ'o de la Knomoj kaj dev'ig'i li'n dir'i al ni kio okaz'is al ni'a amik'o.”
“Ebl'e li rifuz'os,” koment'is Vilĉinjo.
“Li dev'os dir'i al ni,” respond'is Ozma, firm'e. “La Reĝ'o ne honest'e trakt'is ni'n, ĉar mask'ant'e si'n per ŝajn'o de just'ec'o kaj bon'a humor'o li kapt'is ni'n ĉiu'j'n, kaj ni est'us por'etern'e sorĉ'it'a'j se ni'a saĝ'a kaj lert'a amik'in'o, la flav'a kok'in'o, ne trov'us rimed'o'n sav'i ni'n.”
“La Reĝ'o est'as fripon'o,” deklar'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Li'a rid'o tim'ig'as pli ol la frunt'o'sulk'iĝ'o de ĉiu ali'a hom'o,” dir'is la soldat'o, trem'e.
“Mi kre-dis li-n ho-nes-ta, sed mi e-ra-ris,”
koment'is Tiktoko. “Mi-aj pen-soj ku-ti-me es-tas ĝust'a'j, sed kul-pas Smith & Tin-ker ki-am i-li kelk-fo-je e-ra-ras aŭ mis-funk-ci-as.”
“Smith & Tinker tre bon'e konstru'is vi'n,” dir'is Ozma afabl'e. “Mi opini'as ke ili ne kulp'as pro tio ke vi ne est'as plen'e perfekt'a.”
“Dan-ko-n,” respond'is Tiktoko.
“Nu,” dir'is Vilĉinjo, per si'a vigl'a voĉ'et'o, “ni ĉiu'j re'ir'u al la Reĝ'o de la Knomoj, kaj trov'u kio'n li dir'os por si.”
Do ili komenc'is paŝ'i al la en'ir'ej'o, Ozma est'is la unu'a, ŝi'n sekv'is la Reĝ'in'o kaj ŝi'a ar'o da mal'grand'a'j Princ'o'j kaj Princ'in'o'j. Post ili sekv'is Tiktoko, kaj la Bird'o'tim'ig'il'o kun Vilĉinjo star'ant'a sur li'a pajl'o'plen'a ŝultr'o. La du'dek sep oficir'o'j kaj la soldat'o est'is last'a'j.
Kiam ili ating'is la hal'o'n la pord'o'j ek'mal'ferm'iĝ'is antaŭ ili; sed tiam ili ek'halt'is kaj rigard'is en la kupol'it'a'n ĉambr'o'n mir'eg'e kaj ĉagren'it'e. Ĉar la ĉambr'o est'is plen'a de la kiras'it'a'j soldat'o'j de la Reĝ'o de la Knomoj, vic'o'n post vic'o star'ant'a'j laŭ'ord'e. La elektr'a'j lum'il'o'j sur ili'a'j brov'o'j bril'is, ili'a'j batal'hak'il'o est'is ten'at'a'j kvazaŭ por frap'i ili'a'j'n mal'amik'o'j'n; sed ili rest'is sen'mov'a'j kiel statu'o'j, atend'ant'e komand'o'n.
Kaj en la mez'o de tiu terur'a arme'o sid'is la mal'grand'a Reĝ'o sur si'a tron'o el rok'o. Sed li nek rid'et'is nek rid'is. Anstataŭ'e, li'a vizaĝ'o est'is tord'it'a pro koler'eg'o, kaj ne'kred'ebl'e tim'ig'a.
Post la en'ir'o de Vilĉinjo en la palac'o'n Doroteo kaj Evring sid'iĝ'is por atend'i la sukces'o'n aŭ mal'sukces'o'n de ŝi'a task'o, kaj la Reĝ'o de la Knomoj sid'is sur si'a tron'o kaj fum'is si'a'n long'a'n pip'o'n dum kelk'a temp'o gaj'e kaj kontent'e.
Subit'e la sonor'il'o super la tron'o, kiu son'is kiam ajn sorĉ'o romp'iĝ'is, komenc'is son'i, kaj la Reĝ'o ĉagren'it'e ek'mov'et'is si'n kaj kri'is, “Rok'ec'a'j rok'aĉ'o'j!”
Kiam la sonor'il'o son'is du'a'n foj'o'n la Reĝ'o kri'is koler'e, “Karb'o kaj fajr'o!” kaj je la tri'a son'ad'o li kri'eg'is furioz'e “Hipikalore!” kiu evident'e est'as terur'a vort'o ĉar ni tut'e ne sci'as kio'n ĝi signif'as.
Post tio la sonor'il'o son'is kaj son'is; sed la Reĝ'o nun est'is tiom furioz'eg'e koler'a ke li eĉ ne pov'is dir'i vort'o'n, li nur salt'is el si'a tron'o kaj tra la tut'a ĉambr'o frenez'e, tiel ke al Doroteo li simil'is salt'o'lud'il'o'n.
La knab'in'o, si'a'vic'e, ĝoj'is pro ĉiu son'o de la sonor'il'o, ĉar ĝi anonc'is la fakt'o'n ke Vilĉinjo trans'form'is ankoraŭ ali'a'n ornam'aĵ'o'n en viv'ant'a'n person'o'n. Doroteo ankaŭ mir'eg'is pro la sukces'o de Vilĉinjo, ĉar ŝi ne pov'is konjekt'i kiel la flav'a kok'in'o sukces'is diven'i ĝust'e inter ĉiu'j konfuz'e nombr'eg'a'j objekt'o'j plen'ig'ant'a'j la ĉambr'o'j'n de la palac'o. Sed kiam ŝi jam kalkul'is dek, kaj la sonor'il'o plu son'is, ŝi sci'is ke ne nur la reĝ'a famili'o de Ev, sed ankaŭ Ozma kaj ŝi'a'j sekv'ant'o'j re'akir'as si'a'n natur'a'n form'o'n, kaj ŝi ĝoj'eg'is tiom ke la ag'ad'o de la koler'a Reĝ'o nur gaj'e rid'ig'is ŝi'n.
Ebl'e la monark'et'o ne pov'us est'i pli furioz'a ol antaŭ'e, sed la rid'ad'o de la knab'in'o preskaŭ frenez'ig'is li'n, kaj li muĝ'eg'is kontraŭ ŝi'n kvazaŭ sovaĝ'a best'o.
Post tio, kiam li konsci'is ke ĉiu'j li'a'j sorĉ'o'j ver'ŝajn'e est'os romp'it'a'j kaj li'a'j viktim'o'j ĉiu'j liber'iĝ'os, li subit'e kur'is al la pord'o kiu mal'ferm'iĝ'is al la balkon'o kaj akr'e fajf'is por al'vok'i si'a'j'n milit'ist'o'j'n.
Tuj la arme'o laŭ'vic'e marŝ'is el la or'a'j kaj arĝent'a'j pord'o'j mult'a'nombr'e, kaj supr'e'n'ir'is ŝraŭb'rond'a'j'n ŝtup'o'j'n kaj en'ir'is la tron'o'ĉambr'o'n, konduk'at'e de feroc'aspekt'a Knomo kiu est'is ili'a kapitan'o. Kiam ili preskaŭ plen'ig'is la tron'o'ĉambr'o'n ili vic'iĝ'is en la grand'a sub'ter'a kavern'o sub la ĉambr'o, kaj tiam star'is sen'mov'e kaj ricev'is si'a'j'n ordon'o'j'n.
Doroteo prem'is si'n al unu flank'o de la kavern'o kiam la milit'ist'o'j en'ir'is, kaj nun ŝi star'is ten'ant'e man'o'n de mal'grand'a Princ'o Evring dum la grand'a Leon'o kaŭr'is unu'flank'e kaj la gigant'a Tigr'o ali'flank'e.
“Kapt'u tiu'n knab'in'o'n!” kri'eg'is la Reĝ'o al si'a kapitan'o, kaj grup'o de milit'ist'o'j antaŭ'e'n'kur'is por obe'i. Sed kaj la Leon'o kaj la Tigr'o muĝ'is tiom furioz'e kaj vid'ig'is si'a'j'n fort'eg'a'j'n, akr'a'j'n dent'o'j'n tiom minac'e, ke la soldat'o'j re'tir'iĝ'is alarm'it'e.
“Ne atent'u ili'n!” kri'is la Reĝ'o de la Knomoj. “ili ne pov'as salt'i preter la lok'o'j'n kie ili nun star'as.”
“Sed ili pov'as mord'i hom'o'j'n kiu'j pen'os tuŝ'i la knab'in'o'n,” dir'is la kapitan'o.
“Mi solv'os tio'n,” respond'is la Reĝ'o. “Mi sorĉ'os ili'n pli, tiel ke ili ne pov'os mal'ferm'i si'a'j'n makzel'o'j'n.”
Li lev'is si'n el la tron'o por far'i tio'n, sed ĝust'e tiam la Seg'ĉeval'o kur'is mal'antaŭ li'n kaj fort'e pied'bat'is la dik'a'n monark'o'n per ambaŭ lign'a'j mal'antaŭ'a'j krur'o'j.
“Aj! Murd'o! Perfid'o!” kri'is la Reĝ'o, kiu ĵet'iĝ'is kontraŭ plur'a'j'n si'a'j'n milit'ist'o'j'n kaj mult'e kontuz'iĝ'is.
“Kiu far'is tio'n?”
“Mi,” muĝ'is la Seg'ĉeval'o, fort'eg'e. “Las'u Doroteon, se ne do mi de'nov'e pied'bat'os vi'n.”
“Ni mal'ebl'ig'os tio'n,” respond'is la Reĝ'o, kaj tuj li sku'is man'o'n je la Seg'ĉeval'o kaj murmur'is magi'a'n vort'o'n. “Aha!” li plu'dir'is; “nun mov'iĝ'u, lign'a mul'o!”
Sed malgraŭ la magi'o la Seg'ĉeval'o mov'is si'n; kaj li mov'is si'n tiom rapid'e kontraŭ la Reĝ'o'n ke la dik'a vir'et'o ne pov'is flank'e'n'ir'i. Tump—ban! bat'is la lign'a'j kalkan'o'j, rekt'e bat'ant'e li'a'n rond'a'n korp'o'n, kaj la Reĝ'o en'aer'iĝ'is kaj fal'is sur la kap'o'n de la kapitan'o, kiu las'is li'n fal'i plat'a sur la ter'o'n.
“Nu, nu!” dir'is la Reĝ'o, sid'iĝ'ant'e kaj kun esprim'o de surpriz'o. “Kial ne funkci'is mi'a magi'a zon'o?”
“La best'o konsist'as el lign'o,” respond'is la kapitan'o.
“Vi'a magi'o est'as sen'efik'a kontraŭ lign'o'n.”
“Ha, mi forges'is tio'n,” dir'is la Reĝ'o, sur'pied'iĝ'ant'e kaj lam'ant'e al si'a tron'o. “Nu, bon'e, ne klopod'u tuŝ'i la knab'in'o'n. Ŝi ja ne pov'os eskap'i.”
La milit'ist'o'j, iom konfuz'it'a'j de la event'o'j, nun re'vic'iĝ'is, kaj la Seg'ĉeval'o danc'is trans la ĉambr'o'n al Doroteo kaj star'iĝ'is apud la Mal'sat'a Tigr'o.
Tiu'moment'e la pord'o'j konduk'ant'a'j al la palac'o ek'mal'ferm'iĝ'is kaj la hom'o'j el Ev kaj la hom'o'j el Oz vid'iĝ'is. Ili paŭz'is, mir'ant'e pro la milit'ist'o'j kaj la koler'a Reĝ'o de la Knomoj sid'ant'a inter ili.
“Ced'u!” kri'is la Reĝ'o, laŭt'a'voĉ'e. “Vi est'as mi'a'j kapt'it'o'j.”
“Absurd'e!” respond'is Vilĉinjo, de la ŝultr'o de la Bird'o'tim'ig'il'o. “Vi promes'is ke se mi ĝust'e diven'os, mi'a'j amik'o'j kaj mi pov'os for'ir'i sekur'e. Kaj vi ĉiam plen'um'as vi'a'j'n promes'o'j'n.”
“Mi dir'is ke vi pov'os for'ir'i el la palac'o sekur'e,”
kontraŭ'is la Reĝ'o; “kaj tiel est'os, sed vi ne pov'os for'ir'i el mi'a regn'o. Vi est'as mi'a'j kapt'it'o'j kaj mi ĵet'os vi'n ĉiu'j'n en mi'a'j'n sub'ter'a'j'n karcer'o'j'n, kie ard'as la vulkan'a'j fajr'o'j kaj la fand'it'a laf'o flu'as ĉiu'direkt'e'n, kaj la aer'o est'as pli varm'eg'a ol blu'a brul'o.”
“Tio fin'os mi'n,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, mal'ĝoj'e.
“Unu mal'grand'a brul'o, blu'a aŭ verd'a, sufiĉ'as far'i el mi cindr'o'j'n.”
“Ĉu vi ced'as?” demand'is la Reĝ'o.
Vilĉinjo flustr'is i'o'n en la orel'o'n de la Bird'o'tim'ig'il'o kio rid'et'ig'is li'n kaj li met'is si'a'j'n man'o'j'n en la poŝ'o'j'n de si'a jak'o.
“Ne!” respond'is Ozma, aŭdac'e kontraŭ'ant'e la Reĝ'o'n. Kaj ŝi dir'is al si'a arme'o: “Antaŭ'e'n, brav'a'j soldat'o'j, kaj batal'u por vi'a Reg'ant'in'o kaj vi mem ĝis la mort'o!”
“Pardon'u mi'n, Plej Reĝ'in'a Ozma,” respond'is unu el la general'o'j; “sed mi trov'as ke mi kaj mi'a'j frat'a'j oficir'o'j ĉiu'j sufer'as pro kor'mal'san'o, kaj eĉ et'a ekscit'iĝ'o pov'us mort'ig'i ni'n. Se ni batal'us ni ebl'e ekscit'iĝ'us. Ĉu ne est'as dezir'ind'e ke ni evit'u tiu'n grand'a'n danĝer'o'n?”
“Soldat'o'j ne hav'u kor'mal'san'o'n,” dir'is Ozma.
“Ordinar'a'j soldat'o'j ne, mi kred'as, sufer'as pro ĝi,”
deklar'is ali'a general'o, tord'ant'e si'a'j'n lip'har'o'j'n pens'em'e. “Se vi'a Reĝ'in'a Moŝt'o dezir'as, ni ordon'os ke ni'a soldat'o atak'u tiu'j'n milit'ist'o'j'n.”
“Tiel est'u,” respond'is Ozma.
“Antaŭ-en—marŝ'u!” kri'is ĉiu'j general'o'j, unu'voĉ'e.
“Antaŭ-en—marŝ'u!” kri'is la kolonel'o'j. “Antaŭ- en—marŝ'u!” kri'is la major'o'j. “Antaŭ-en—marŝ'u!”
kri'is la kapitan'o'j.
Kaj aŭd'int'e tio'n la soldat'o etend'is si'a'n lanc'o'n kaj kur'is furioz'e kontraŭ la mal'amik'o'j'n.
La kapitan'o'n de la Knomoj tiom surpriz'is tiu subit'a atak'o ke li plen'e forges'is ordon'i si'a'j'n milit'ist'o'j'n batal'i, sekv'e la dek vir'o'j en la unu'a vic'o, star'int'a'j antaŭ la lanc'o de la soldat'o, sur'ter'e'n fal'is kvazaŭ lud'il'o'j. La lanc'o ne pov'is penetr'i ili'a'n ŝtal'a'n kiras'o'n, tamen, do la milit'ist'o'j re'e sur'pied'iĝ'is, kaj antaŭ tiam la soldat'o jam fal'ig'is ali'a'n vic'o'n.
Sed la kapitan'o fal'ig'is si'a'n batal'hak'il'o'n tiom fort'e ke la lanc'o de la soldat'o frakas'iĝ'is kaj fal'is de li'a man'o, kaj li ne plu pov'is batal'i.
La Reĝ'o de la Knomoj de'las'is si'a'n tron'o'n kaj puŝ'is si'n tra si'a'j'n milit'ist'o'j'n al la antaŭ'a vic'o, por pov'i vid'i kio okaz'as; sed dum li star'is antaŭ Ozma kaj ŝi'a'j amik'o'j la Bird'o'tim'ig'il'o, kvazaŭ aktiv'ig'it'a de la kuraĝ'o de la soldat'o, tir'is ov'o'n de Vilĉinjo el la dekstr'a poŝ'o de si'a jak'o kaj ĵet'is ĝi'n rekt'e al la kap'o de la monark'et'o.
Ĝi traf'is sen'erar'e li'a'n mal'dekstr'a'n okul'o'n, kie la ov'o frakas'iĝ'is kaj dis'verŝ'iĝ'is, laŭ la kutim'o de ov'o'j, kaj kovr'is li'a'j'n vizaĝ'o'n kaj har'ar'o'n kaj barb'o'n per si'a glu'ec'a en'hav'o.
“Help'u, help'u!” kri'is la Reĝ'o, kiu grat'is per si'a'j fingr'o'j streb'ant'e for'ig'i la ov'o'n.
“Ov'o! ov'o! Kur'u por sav'i la viv'o'n!” kri'is la kapitan'o de la Knomoj, terur'it'e.
Kaj ili ja ver'e kur'is! La milit'ist'o'j preskaŭ fal'is unu pro la ali'a dum si'a klopod'o eskap'i de la mort'ig'a venen'o de tiu ov'aĉ'o, kaj kiu'j ne sukces'is rapid'i laŭ la ŝraŭb'ec'a ŝtup'ar'o fal'is de la balkon'o en la grand'a'n sub'a'n kavern'o'n, fal'ig'ant'e la sub'star'ant'o'j'n.
Eĉ dum la Reĝ'o plu kri'postul'is help'o'n li'a'n tron'o'ĉambr'o'n for'las'is ĉiu'j milit'ist'o'j, kaj antaŭ ol la monark'o sukces'is viŝ'i la ov'o'n de si'a mal'dekstr'a okul'o la Bird'o'tim'ig'il'o ĵet'is la du'a'n ov'o'n kontraŭ li'a'n dekstr'a'n okul'o'n, kie ĝi frakas'iĝ'is kaj plen'e blind'ig'is li'n. La Reĝ'o ne pov'is fuĝ'i ĉar li ne pov'is vid'i kie'n kur'i; do li star'is sen'mov'e kaj kri'eg'is sen'ĉes'e pro ne'super'ebl'a tim'o.
Dum tio okaz'is, Vilĉinjo flug'is al Doroteo, kaj star'iĝ'int'e sur la dors'o'n de la Leon'o la kok'in'o flustr'is fervor'e al la knab'in'o: “Pren'u li'a'n zon'o'n! Pren'u la juvel'it'a'n zon'o'n de la Reĝ'o de la Knomoj! Ĝi'a buk'o est'as ĉe la dors'o.
Rapid'e, Doroteo—rapid'e!”
Doroteo obe'is. Ŝi tuj kur'is mal'antaŭ la Reĝ'o'n de la Knomoj, kiu ankoraŭ pen'is liber'ig'i si'a'j'n okul'o'j'n de la ov'o'j, kaj bezon'is nur on'o'n de moment'o por mal'buk'i li'a'n bel'eg'a'n juvel'it'a'n zon'o'n kaj for'port'i ĝi'n kun si al si'a lok'o apud la Tigr'o kaj Leon'o, kie, ĉar ŝi ne sci'is kio'n ali'a'n far'i pri ĝi, ŝi lig'is ĝi'n ĉirkaŭ si'a'n propr'a'n tali'o'n.
Ĝust'e tiam la Ĉef'a Ser vist'o en'kur'is port'ant'e spong'o'n kaj pelv'o'n da akv'o, kaj komenc'is for'lav'i la ov'aĵ'o'j'n de la vizaĝ'o de si'a mastr'o. Post kelk'a'j minut'o'j, kaj dum la tut'a grup'o rigard'is, la Reĝ'o re'pov'is uz'i si'a'j'n okul'o'j'n, kaj li'a unu'a ag'o est'is malic'e rigard'i la Bird'o'tim'ig'il'o'n kaj kri'i: “Mi sufer'ig'os vi'n pro tio, pajl'o'plen'a pup'aĉ'o! Ĉu vi ne sci'as ke ov'o'j venen'as Knomojn?”
“Ĉu?” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o, “laŭ'ver'e ili ŝajn'e ne help'as vi'a'n fart'o'n, kvankam mi ne kompren'as kial.”
“Ili est'is nepr'e freŝ'a'j kaj sen'danĝer'a'j,” dir'is Vilĉinjo. “Dev'us est'i ĝoj'ig'e hav'i ili'n.”
“Mi trans'form'os vi'n ĉiu'j'n en skorpi'o'j'n!” kri'is la Reĝ'o, koler'e, kaj li komenc'is sku'ad'i si'a'j'n brak'o'j'n kaj murmur'ad'i magi'a'j'n vort'o'j'n.
Sed neni'u far'iĝ'is skorpi'o, do la Reĝ'o ĉes'ig'is si'a'n gest'ad'o'n kaj rigard'is ili'n surpriz'it'e.
“Kio okaz'as?” li demand'is.
“Nu, vi ne sur'hav'as vi'a'n magi'a'n zon'o'n,” respond'is la Ĉef'a Serv'ist'o, zorg'e ekzamen'int'e la Reĝ'o'n. “Kie ĝi est'as? Kie'n vi met'is ĝi'n?”
La Reĝ'o de la Knomoj palp'is si'a'n tali'o'n per man'o, kaj li'a rok'o'kolor'a vizaĝ'o far'iĝ'is blank'a kiel kreto.
“For!” li kri'is, sen'help'e. “Ĝi est'as for, kaj mi ruin'iĝ'is!”
Doroteo nun antaŭ'e'n'paŝ'is kaj dir'is: “Reĝ'in'a Ozma, kaj vi, Reĝ'in'o de Ev, mi bon'ven'ig'as vi'a'n rev’n'o'n en la land'o'n de la viv'ant'o'j.
Vilĉinjo sav'is vi'n de vi'a'j problem'o'j, kaj nun ni for'las'os ĉi tiu'n t’rur'a'n lok'o'n, kaj re'ir'os kiel ebl'e plej rapid'e al Ev.”
Dum la infan'o parol'is ĉiu'j pov'is vid'i ke ŝi sur'hav'as la magi'a'n zon'o'n, kaj grand'a hura'o aŭd'iĝ'is de ĉiu'j ŝi'a'j amik'o'j, kio'n iniciat'is la voĉ'o'j de la Bird'o'tim'ig'il'o kaj la soldat'o. Sed ne part'o'pren'is la Reĝ'o de la Knomoj. Li ramp'is sur si'a'n tron'o'n kvazaŭ vip'it'a hund'o, kaj kuŝ'is tie amar'e lament'ant'e si'a'n venk'iĝ'o'n.
“Sed ni ankoraŭ ne trov'is mi'a'n fidel'a'n sekv'ant'o'n, la Stan'a'n Lign'o'hak'ist'o'n,” dir'is Ozma al Doroteo, “kaj sen li mi ne vol'as for'ir'i.”
“Nek mi,” respond'is Doroteo, sen'hezit'e. “Ĉu li ne est'is en la palac'o?”
“Li dev'as est'i tie,” dir'is Vilĉinjo; “sed mi kon'is neniu'n sign'o'n por diven'i la Stan'a'n Lign'o'hak'ist'o'n, do evident'e mi mal'traf'is li'n.”
“Ni re'ir'os en la ĉambr'o'j'n,” dir'is Doroteo. “La magi'a zon'o, mi cert'as, help'os ni'n trov'i ni'a'n kar'a'n mal'nov'a'n amik'o'n.”
Do ŝi re'en'ir'is la palac'o'n, kies pord'o'j ankoraŭ rest'is mal'ferm'it'a'j, kaj ĉiu sekv'is ŝi'n escept'e de la Reĝ'o de la Knomoj, la Reĝ'in'o de Ev kaj Princ'o Evring. La patr'in'o ten'is la princ'et'o'n sur si'a'j genu'o'j kaj kares'ad'is kaj kis'ad'is li'n am'o'plen'e, ĉar li est'is ŝi'a plej jun'a infan'o.
Sed la ali'a'j akompan'is Doroteon, kaj ating'int'e la mez'o'n de la unu'a ĉambr'o la knab'in'o gest'is per man'o, kiel ŝi vid'is ag'i la Reĝ'o'n de la Knomoj, kaj ordon'is ke la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, ne'grav'e kia'n ajn form'o'n li hav'as, re'far'iĝ'u normal'a. Tiu ag'o est'is sen rezult'o, do Doroteo en'ir'is ali'a'n ĉambr'o'n kaj ripet'is ĝi'n, kaj simil'e en ĉiu'j ĉambr'o'j de la palac'o. Sed la Stan'a Lign'o'hak'ist'o ne vid'iĝ'is de ili, nek ili pov'is konjekt'i kiu el la mil'o'j da ornam'aĵ'o'j est'as ili'a trans'form'it'a amik'o.
Mal'feliĉ'e ili re'ir'is al la tron'ĉambr'o, kie la Reĝ'o, vid'ant'e ke ili mal'sukces'is, mok'is Doroteon dir'ant'e: “Vi ne sci'as uz'i mi'a'n zon'o'n, do ĝi ne util'as al vi.
Re'don'u ĝi'n al mi kaj mi liber'ig'os vi'n—vi'n kaj ĉiu'j'n kiu'j ven'is kun vi. Tamen la reĝ'a famili'o de Ev est'as mi'a'j sklav'o'j, kaj ili rest'os ĉi tie.”
“Mi gard'os la zon'o'n,” dir'is Doroteo.
“Sed kiel vi eskap'os, sen mi'a konsent'o?” demand'is la Reĝ'o.
“Facil'e,” respond'is la knab'in'o. “Ni nur bezon'os el'ir'i laŭ la sam'a voj'o laŭ kiu ni en'ir'is.”
“Ho, tiom facil'e, ĉu?” rikan'is la Reĝ'o. “Nu, kie est'as la koridor'o tra kiu vi en'ir'is ĉi tiu'n ĉambr'o'n?”
Ĉiu'j ĉirkaŭ'rigard'is, sed ne pov'is trov'i la lok'o'n, ĉar ĝi jam de'long'e est'is ferm'it'a. Tamen Doroteo ne sent'is mal'esper'o'n. Ŝi gest'is per'man'e al la ŝajn'e solid'a mur'o de la kavern'o kaj dir'is: “Mi ordon'as ke la tra'ir'ej'o mal'ferm'iĝ'u!”
Tuj la ordon'o obe'iĝ'is; la apertur'o ek'aper'is kaj la koridor'o est'is klar'a antaŭ ili.
La Reĝ'o mir'eg'is, kaj ĉiu'j ali'a'j feliĉ'eg'is.
“Kial, do, se la zon'o obe'as vi'n, ni ne pov'is trov'i la Stan'a'n Lign'o'hak'ist'o'n?” demand'is Ozma.
“Mi eĉ ne pov'as konjekt'i,” dir'is Doroteo.
“Nu,” propon'is la Reĝ'o, fervor'e; “don'u al mi la zon'o'n, kaj mi inform'os vi'n pri kiu'n form'o'n sur'pren'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, kaj tiel vi facil'e trov'os li'n.”
Doroteo hezit'is, sed Vilĉinjo el'kri'is: “Ne akcept'u! Se la Reĝ'o de la Knomoj re'akir'os si'a'n zon'o'n li en'karcer'ig'os ni'n ĉiu'j'n, ĉar li super'fort'os ni'n. Nur per la zon'o, vi pov'os sekur'i for'ir'i el ĉi tiu lok'o.”
“Mi kred'as ke jen la ver'o,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
“Sed mi hav'as ali'a'n ide'o'n, per mi'a ne'super'ebl'a cerb'o. Doroteo trans'form'u la Reĝ'o'n en anser'ov'o'n se li ne akcept'os en'ir'i la palac'o'n kaj re'ven'ig'i al ni la ornam'aĵ'o'n kiu est'as ni'a amik'o Noĉjo Hak'ist'o, la Stan'a Lign'o'hak'ist'o.”
“Anser'ov'o'n!” eĥ'is la Reĝ'o de la Knomoj. “Terur'e!”
“Nu, vi far'iĝ'os anser'ov'o se vi ne en'ir'os kaj ven'ig'os al ni la ornam'aĵ'o'n kiu'n ni vol'as,” deklar'is Vilĉinjo, per ĝoj'a kluk'et'o.
“Vi pov'as mem vid'i ke Doroteo kapabl'as tut'e efik'e uz'i la magi'a'n zon'o'n,” al'don'is la Bird'o'tim'ig'il'o.
La Reĝ'o de la Knomoj pri'pens'is kaj fin'e konsent'is, ĉar li ne dezir'is far'iĝ'i anser'ov'o. Do li en'ir'is la palac'o'n por pren'i la ornam'aĵ'o'n en kiu'n trans'form'iĝ'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, kaj ĉiu'j atend'is li'a'n re'ven'o'n tre sen'pacienc'e, ĉar ili vol'eg'is for'ir'i de tiu sub'ter'a kavern'o kaj de'nov'e vid'i la sun'bril'o'n. Sed kiam la Reĝ'o de la Knomoj re'ven'is li kun'port'is neni'o'n escept'e de sen'kompren'a kaj mal'trankvil'a esprim'o sur la vizaĝ'o.
“Li for'ir'is!” li dir'is. “La Stan'a Lign'o'hak'ist'o est'as neni'e en la palac'o.”
“Ĉu vi cert'as?” demand'is Ozma, sever'e.
“Mi plen'e cert'as,” respond'is la Reĝ'o, trem'ant'e, “ĉar mi sci'as preciz'e en kio'n mi trans'form'is li'n, kaj preciz'e kie li star'is. Sed li ne est'as tie, kaj mi pet'as ne trans'form'i mi'n en anser'ov'o'n, ĉar mi far'is mi'a'n plej'ebl'o'n.”
Ili ĉiu'j silent'is dum iom da temp'o, kaj post tio Doroteo dir'is: “Ne util'os pli pun'i la Reĝ'o'n de la Knomoj, do ŝajn'e ni dev’s for'ir'i sen ni'a amik'o.”
“Se li ne est'as ĉi tie, ni ne pov'as sav'i li'n,” akord'is la Bird'o'tim'ig'il'o, mal'feliĉ'e. “Kompat'ind'a Noĉjo! Kio okaz'is al li?”
“Kaj li ŝuld'as al mi ses semajn'o'j'n da pag'o!” dir'is unu general'o, viŝ'ant'e la larm'o'j'n de si'a'j okul'o'j per si'a or'punt'a mantel'manik'o.
Tre mal'gaj'e ili decid'is re'ir'i al la supr'a mond'o sen si'a antaŭ'a akompan'ant'o. Ozma far'is ordon'o'n komenc'i la marŝ'o'n tra la koridor'o'n.
La arme'o ir'is la unu'a, sekv'is la reĝ'a famili'o de Ev, kaj post ili Doroteo, Ozma, Vilĉinjo, la Bird'o'tim'ig'il'o, kaj Tiktoko.
Kiam ili for'ir'is la Reĝ'o de la Knomoj sulk'is si'a'n frunt'o'n kontraŭ ili'n de si'a tron'o, kaj ili tut'e ne anticip'is danĝer'o'n antaŭ ol Ozma hazard'e re'tren'rigard'is kaj vid'is grand'a'n kvant'o'n da milit'ist'o'j ĉas'i ili'n, kun lanc'o'j kaj hak'il'o'j lev'it'a'j por dis'bat'i la fuĝ'ant'o'j'n tuj kiam ili sufiĉ'e proksim'iĝ'os.
Evident'e la Reĝ'o de la Knomoj far'is tiu'n last'a'n prov'o'n mal'ebl'ig'i ke ili eskap'u; sed tio ne util'is, ĉar kiam Doroteo vid'is la danĝer'o'n ŝi ek'halt'is kaj gest'is per man'o kaj flustr'is ordon'o'n al la magi'a zon'o.
Tuj la plej'antaŭ'a'j far'iĝ'is ov'o'j rul'iĝ'ant'a'j sur la plank'o de la kavern'o tiom mult'e'nombr'e ke tiu'j post ili ne pov'is antaŭ'e'n'ir'i sen sur'paŝ'i ili'n. Sed, kiam ili vid'is la ov'o'j'n, ĉia dezir'o antaŭ'e'n'ir'i for'vapor'is, kaj ili turn'is si'n kaj fuĝ'is frenez'e en la kavern'o'n, kaj rifuz'is re'el'ir'i.
Ni'a'j amik'o'j ne plu spert'is problem'o'j'n antaŭ ol ating'i la fin'o'n de la koridor'o, kaj baldaŭ ili star'is en la ekster'a aer'o sur la obskur'et'a pad'o inter la du alt'a'j mont'o'j. Sed la voj'o al Ev kuŝ'is klar'a antaŭ ili, kaj ili fervor'e esper'is ke ili jam last'a'foj'e vid'is la Reĝ'o'n de la Knomoj kaj li'a'n tim'ig'a'n palac'o'n.
La kavalkad'o'n gvid'is Ozma, rajd'ant'e la Mal'kuraĝ'a'n Leon'o'n, kaj la Reĝ'in'o de Ev, sur la dors'o de la Tigr'o. La infan'o'j de la Reĝ'in'o sekv'is ŝi'n, man- en-man'e. Doroteo rajd'is la Seg'ĉeval'o'n, dum la Bird'o'tim'ig'il'o marŝ'is kaj komand'is la arme'o'n pro la for'est'o de la Stan'a Lign'o'hak'ist'o.
Baldaŭ la voj'o komenc'is pli'lum'iĝ'i kaj la sun'bril'o en'ven'is inter la du mont'o'j'n. Kaj post ne'long'e ili aŭd'is la “tump! tump! tump!” de la martel'o de la gigant'o bat'ant'a la voj'o'n.
“Kiel ni pov'os preter'ir'i la fer'a'n monstr'o'n?”
demand'is la Reĝ'in'o, mal'kviet'e tim'ant'e pri la sekur'ec'o de ŝi'a'j infan'o'j. Sed Doroteo solv'is la problem'o'n per ordon'et'o al la magi'a zon'o.
La gigant'o paŭz'is, kun si'a martel'o sen'mov'a en la aer'o, tiel ke la tut'a grup'o tra'ir'is inter li'a'j gis'a'j krur'o'j sen'danĝer'e.
Se rest'is vag'ant'a'j rok'o'kolor'a'j Knomoj sur la flank'o de la mont'o nun, ili est'is silent'a'j kaj respekt'o'plen'a'j, ĉar ni'a'j'n aventur'ant'o'j'n ne plu ĝen'is, kiel antaŭ'e, mok'a rid'ad'o.
Efektiv'e la Knomoj hav'is neni'o'n mok'ind'a'n, ek'de la venk'iĝ'o de ili'a Reĝ'o.
Ĉe la ali'a flank'o ili trov'is la or'a'n ĉar'o'n de Ozma, star'ant'a'n kie ili las'is ĝi'n. Baldaŭ la Leon'o kaj la Tigr'o est'is jung'it'a'j al la bel'a ĉar'o, en kiu est'is sufiĉ'a spac'o por Ozma kaj la Reĝ'in'o kaj ses reĝ'a'j infan'o'j.
Mal'grand'a Evring prefer'is rajd'i kun Doroteo sur la Seg'ĉeval'o, kiu hav'is long'a'n dors'o'n. La Princ'o ne plu est'is tim'em'a kaj mult'e am'is la knab'in'o'n kiu sav'is li'n, do ili est'is ver'a'j amik'o'j kaj babil'ad'is feliĉ'e dum'rajd'e. Vilĉinjo ankaŭ star'is sur la kap'o de la lign'a rajd'best'o, kiu'n ŝajn'e tut'e ne ĝen'is la ekstr'a pez'o, kaj la knab'o mir'eg'is ke kok'in'o pov'as parol'i, kaj parol'i tiom senc'o-plen'e.
Kiam ili ating'is la abism'o'n, la magi'a tapiŝ'o de Ozma sekur'e transport'is ili'n ĉiu'j'n; kaj nun ili komenc'is pas'i la arb'o'j'n, en kiu'j bird'o'j kant'ad'is; kaj la vent'et'o kiu blov'is al ili el la kamp'o'j de Ev odor'is spic'e pro flor'o'j kaj nov'e falĉ'it'a fojn'o; kaj la sun'bril'o traf'is ili'n, por varm'ig'i ili'n kaj for'pel'i de ili'a'j korp'o'j la mal'varm'o'n kaj mal'sek'o'n de la sub'ter'a regn'o de la Knomoj.
“Mi est'us tut'e kontent'a,” dir'is la Bird'o'tim'ig'il'o al Tiktoko, “nur se la Stan'a Lign'o'hak'ist'o est'us kun ni.
Sed romp'as mi'a'n kor'o'n post'las'i li'n.”
“Li es-tis bo-ne-gu-lo,” respond'is Tiktoko, “kvan- kam li-a ma-te-ri-a-lo ne es-tis tre for-ti-ka.”
“Nu, stan'o est'as bon'eg'a material'o,” la Bird'o- tim'ig'il'o sen'hezit'e dir'is; “kaj se kompat'ind'a Noĉjo Hak'ist'o iam renkont'us mis'o'n, est'us facil'e lut'i li'n.
Krom'e, ne neces'is streĉ'i li'n, kaj li'n ne minac'is mis'funkci'ad'o.”
“Mi kelk-foj-e de-zi-ras,” dir'is Tiktoko, “es-ti ple- ni-gi-ta per paj-lo, ki-el vi. Es-tas du-ra sor-to kon- si-sti el ku-pro.”
“Mi ne hav'as kial'o'n plend'i pri mi'a stat'o,”
respond'is la Bird'o'tim'ig'il'o. “Iom da freŝ'a pajl'o, de temp'o al temp'o, plen'e re'nov'ig'as mi'n. Sed mi neniam hav'os polur'it'a'n karakter'o'n kia'n hav'is mi'a kompat'int'a for'pas'int'a amik'o, la Stan'a Lign'o'hak'ist'o.”
Est'u cert'a ke la reĝ'a'j infan'o'j de Ev kaj ili'a Reĝ'in'a patr'in'o volont'eg'e re'vid'is si'a'n am'at'a'n land'o'n; kaj kiam la tur'o'j de la palac'o de Ev re'vid'ebl'is ili ne pov'is ne ĝoj'kri'i. Mal'grand'a Evring, rajd'ant'a antaŭ Doroteo, tiom ĝoj'is ke li pren'is kurioz'aspekt'a'n stan'a'n fajf'il'o'n el si'a poŝ'o kaj tiom akr'e fajf'is ke la Seg'ĉeval'o salt'is alarm'it'e.
“Kio est'as tio?” demand'is Vilĉinjo, kiu dev'is bat'et'ad'i per si'a'j flug'il'o'j por rest'i sid'ant'a sur la kap'o de la tim'ig'it'a Seg'ĉeval'o.
“Mi'a fajf'il'o,” dir'is Princ'o Evring, etend'ant'e si'a'n man'o'n sur kiu ĝi est'is.
Ĝi hav'is la form'o'n de mal'grand'a dik'a pork'o, el stan'o, kaj est'is verd'kolor'a. La fajf'il'o est'is en la vost'o de la pork'o.
“Kie vi akir'is ĝi'n?” demand'is la flav'a kok'in'o, zorg'e ekzamen'ant'e la lud'il'o'n per si'a'j akr'a'j okul'o'j.
“Nu, mi pren'is ĝi'n en la palac'o de la Reĝ'o de la Knomoj dum Doroteo far'is si'a'j'n diven'o'j'n, kaj mi met'is ĝi'n en mi'a'n poŝ'o'n,” respond'is la mal'grand'a Princ'o.
Vilĉinjo rid'is; nu, ŝi almenaŭ far'is la kurioz'a'n kluk'o'n kiu'n ŝi uz'is kiel rid'o'n.
“Ne mir'ig'as ke mi ne sukces'is trov'i la Stan'a'n Lign'o'hak'ist'o'n,” ŝi dir'is; “kaj ne mir'ig'as ke la magi'a zon'o ne aper'ig'is li'n, nek la Reĝ'o pov'is trov'i li'n!”
“Kio'n vi vol'as dir'i?” demand'is Doroteo.
“Nu, ke la Princ'o hav'is li'n en si'a poŝ'o,” kri'is Vilĉinjo, de'nov'e kluk'ant'e.
“Tut'e ne!” protest'is mal'grand'a Evring. “Mi pren'is nur la fajf'il'o'n.”
“Nu, do, rigard'u mi'n,” respond'is la kok'in'o, kaj etend'int'e pied'o'n ŝi tuŝ'is la fajf'il'o'n kaj dir'is “Ev”.
Ek!
“Bon'a'n tag'o'n,” dir'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, de'pren'ant'e si'a'n funel'ĉap'o'n kaj klin'ant'e si'n antaŭ Doroteo kaj la Princ'o. “Kred'ebl'e mi dorm'is la unu'a'n foj'o'n post mi'a pret'iĝ'o el stan'o, ĉar mi ne memor'as for'ir'i de la Reĝ'o de la Knomoj.”
“Vi est'is sorĉ'it'a,” respond'is la knab'in'o, ĉirkaŭ'brak'um'ant'e si'a'n mal'nov'a'n amik'o'n kaj prem'ant'e li'n al si pro si'a ĝoj'o. “Sed nun de'nov'e est'as bon'e.”
“Mi vol'as mi'a'n fajf'il'o'n!” dir'is la mal'grand'a Princ'o, kiu komenc'is plor'i.
“Ĉit!” avert'is Vilĉinjo. “La fajf'il'o perd'iĝ'is, sed vi ricev'os nov'a'n ating'int'e vi'a'n hejm'o'n.”
La Bird'o'tim'ig'il'o ĵet'is si'n sur la brust'o'n de si'a mal'nov'a kamarad'o, pro surpriz'iĝ'o kaj ĝoj'o re'vid'i li'n, kaj Tiktoko prem'is la man'o'n de la Stan'a Lign'o'hak'ist'o tiom fort'e ke li iom'et'e kav'ig'is kelk'a'j'n fingr'o'j'n. Post tio ili dev'is las'i Ozman bon'ven'ig'i la stan'ul'o, kaj la arme'o ek'vid'is li'n kaj hura'is, kaj ĉiu est'is gaj'a kaj feliĉ'a.
Ĉar la Stan'a Lign'o'hak'ist'o est'is mult'e am'at'a de ĉiu kiu kon'is li'n, kaj li'a subit'a re'trov'iĝ'o post la supoz'it'a por'ĉiam'a perd'o ver'e est'is plezur'ig'a surpriz'o.
Post ne'long'e la kavalkad'o ating'is la reĝ'a'n palac'o'n, kie grand'a grup'o de hom'o'j kun'ven'is por bon'ven'ig'i si'a'n Reĝ'in'o'n kaj ŝi'a'j'n dek infan'o'j'n. Okaz'is mult'a kri'ad'o kaj hura'ad'o, kaj la popol'o ĵet'is flor'o'j'n antaŭ ili'n, kaj sur ĉiu vizaĝ'o est'is feliĉ'a rid'et'o.
Ili trov'is Princ'in'o'n Langvorlino en ŝi'a spegul'o'plen'a ĉambr'o, kie ŝi admir'ad'is unu el la plej bel'a'j kap'o'j—kun riĉ'e kaŝtan'a har'ar'o, sonĝ'aspekt'a'j jugland'a'j okul'o'j kaj bon'form'it'a hikori'a naz'o. Ŝi'n mult'e plezur'ig'is liber'iĝ'i de si'a serv'ad'o al la popol'o de Ev, kaj la Reĝ'in'o komplez'e permes'is ŝi'n gard'i si'a'j'n ĉambr'o'j'n kaj kabinet'o'n da kap'o'j dum si'a tut'a viv'o.
Post tio la Reĝ'in'o konduk'is si'a'n plej aĝ'a'n fil'o'n sur balkon'o'n de kiu ebl'is vid'i la ar'o'n de reg'at'o'j kun'grup'iĝ'int'a'n sub'e, kaj dir'is al ili: “Jen vi'a est'ont'a reg'ant'o, Reĝ'o Evardo la Dek'kvin'a.
Li est'as dek'kvin'jar'aĝ'a, hav'as dek kvin buk'o'j'n sur si'a jak'o, kaj est'as la dek'kvin'a reg'ant'o de la Land'o Ev nom'it'a Evardo.”
La popol'o hura'is dek'kvin'foj'e, kaj eĉ la Raduloj, el kiu'j kelk'a'j ĉe'est'is, laŭt'e promes'is obe'i la nov'a'n Reĝ'o'n.
Do la Reĝ'in'o met'is grand'a'n or'a'n kron'o'n, kovr'it'a'n per ruben'o'j, sur la kap'o'n de Evardo, kaj proklam'is li'n Reĝ'o; kaj li dank'e klin'is si'n al ĉiu'j si'a'j reg'at'o'j kaj post tio li for'ir'is al la manĝ'aĵ'ej'o por serĉ'i pli da kuk'o.
Ozman de Oz kaj ŝi'a'j'n sekv'ant'o'j'n, ankaŭ Doroteon, Tiktokon kaj Vilĉinjon, bon'eg'e gast'ig'is la Reĝ'in'a patr'in'o, kiu ŝuld'is si'a'n tut'a'n feliĉ'o'n al ili'a help'em'o; kaj tiu'vesper'e publik'e don'iĝ'is al la flav'a kok'in'o bel'a kol'ĉen'o el perl'o'j kaj safir'o'j, por atest'i la estim'o'n de la nov'a Reĝ'o.
Doroteo decid'is akcept'i la invit'o'n de Ozma re'ir'i kun ŝi al la land'o Oz. Ne est'us mal'pli facil'e de'nov'e ir'i hejm'e'n el Oz ol el Ev, kaj la knab'in'et'o fervor'e vol'is re'vid'i la land'o'n kie ŝi spert'is tiom da aventur'o'j. Ver'ŝajn'e Onkl'o Henrik'o jam ating'is Aŭstrali'o'n en si'a ŝip'o, kaj sen'dub'e li decid'is ke Doroteo est'as plen'e perd'it'a; do li ne pov'us mal'kviet'i pli se ŝi for'est'os de li iom pli long'e. Do ŝi ir'os al Oz.
Ili adiaŭ'is la popol'o'n de Ev, kaj la Reĝ'o promes'is al Ozma ke li est'os ĉiam dank'em'a al ŝi kaj help'os la Land'o'n Oz kiel ajn ebl'e.
Kaj kiam ili proksim'iĝ'is al la rand'o de la danĝer'a dezert'o, Ozma sur'sabl'e'n'ĵet'is la magi'a'n tapiŝ'o'n, kiu tuj etend'iĝ'is sufiĉ'e por ke ĉiu'j sen'ĝen'e promen'u sur ĝi.
Tiktoko, pretend'ant'e est'i fidel'a sekv'ant'o de Doroteo ĉar li aparten'as al ŝi, ricev'is permes'o'n est'i part'o de la grup'o, kaj antaŭ ol komenc'i la knab'in'o streĉ'is li'a'j'n risort'o'j'n kiel ebl'e plej mult'e, kaj la kupr'ul'o komenc'is paŝ'i tiel vigl'e kiel ĉiu ali'a.
Ozma invit'is ankaŭ Vilĉinjon vizit'i la Land'o'n Oz, kaj la flav'a kok'in'o sufiĉ'e volont'e ir'is kie ajn nov'a'j vid'aĵ'o'j kaj scen'o'j atend'as ŝi'n.
Ili komenc'is la marŝ'o'n trans la dezert'o'n fru'e en la maten'o, kaj ĉar ili halt'is nur sufiĉ'e long'e por ke Vilĉinjo de'met'u si'a'n ĉiu'tag'a'n ov'o'n, antaŭ la sun'sub'ir'o ili ek'vid'is la bel'a'j'n dekliv'aĵ'o'j'n kaj arb'o'kovr'it'a'j'n mont'et'o'j'n de la bel'a Land'o Oz. Ili en'ir'is tra la teritori'o de la Manĝtuloj, kaj la Reĝ'o de la Manĝtuloj renkont'is ili'n ĉe la bord'o kaj bon'ven'ig'is tre respekt'o'plen'e Ozman; al li mult'e plaĉ'is ŝi'a sekur'a re'ven'o. Ĉar Ozma de Oz reg'is la Reĝ'o'n de la Manĝtuloj, la Reĝ'o'n de la Palp'brum'o'j, la Reĝ'o'n de la Kveluloj kaj la Reĝ'o'n de la Gilikuloj, sam'e kiel tiu'j Reĝ'o'j reg'is si'a'n propr'a'n popol'o'n; kaj tiu plej'super'a reg'ant'in'o de la Land'o Oz loĝ'is en grand'a urb'o propr'a, nom'it'a la Smerald'a Urb'o, kiu est'is en la preciz'a mez'o de la kvar regn'o'j de la Land'o Oz.
La Reĝ'o de la Manĝtuloj gast'ig'is ili'n en si'a palac'o tiu'nokt'e, kaj maten'e ili komenc'is ir'i al la Smerald'a Urb'o, marŝ'ant'e sur voj'o el flav'a'j brik'o'j kiu konduk'is rekt'e al la juvel'it'a'j pord'o'j. Ĉie la hom'o'j el'ven'is por salut'i si'a'n am'at'a'n Ozman, kaj por ĝoj'e bon'ven'ig'i la Bird'o'tim'ig'il'o'n, la Stan'a'n Lign'o'hak'ist'o'n, kaj la Mal'kuraĝ'a'n Leon'o'n, kiu'j est'is mult'e am'at'a'j de la popol'o. Doroteo ankaŭ memor'is kelk'a'j'n el la hom'o'j, kiu'j far'iĝ'is ŝi'a'j amik'o'j kiam ŝi unu'e vizit'is Oz'o'n, kaj al ili mult'e plaĉ'is re'vid'i la mal'grand'a'n knab'in'o'n el Kansas, kaj ili ŝut'is sur ŝi'n kompliment'o'j'n kaj bon'vol'o'n.
En unu lok'o, kie ili halt'is por re'freŝ'ig'i si'n, Ozma akcept'is bovl'et'o'n da lakt'o de la man'o'j de bel'a melk'ist'in'o. Kiam ŝi rigard'is la knab'in'o'n pli zorg'e, ŝi kri'et'is: “Ho, vi est'as Zingibr'a—ĉu ne?”
“Jes, vi'a Moŝt'in'o,” est'is la respond'o, dum Zingibr'a profund'e klin'is si'n. Kaj Doroteo rigard'is mir'e tiu'n vigl'aspekt'a'n person'o'n, kiu iam kun'ig'is arme'o'n de vir'in'o'j kaj pel'is la Bird'o'tim'ig'il'o'n de la tron'o de la Smerald'a Urb'o, kaj eĉ batal'is kontraŭ la potenc'a'n arme'o'n de Glinda la Sorĉ'ist'in'o.
“Mi edz'ig'is vir'o'n kiu posed'as naŭ bov'in'o'j'n,” dir'is Zingibr'a al Ozma, “kaj nun mi est'as feliĉ'a kaj kontent'a kaj volont'e hav'as trankvil'a'n viv'o'n kaj atent'as nur mi'a'j'n propr'a'j'n afer'o'j'n.”
“Kie est'as vi'a edz'o?” demand'is Ozma.
“Li est'as en la dom'o, fleg'ant'e kontuz'it'a'n okul'o'n,”
respond'is Zingibr'a trankvil'e. “La stult'ul'o insist'is melk'i la ruĝ'a'n bov'in'o'n kiam mi vol'is ke li melk'u la blank'a'n; sed li obe'os ven'ont'foj'e, mi plen'e cert'as.”
Post tio la grup'o re'komenc'is si'a'n marŝ'ad'o'n, kaj trans'ir'int'e larĝ'a'n river'o'n per pram'o kaj pas'int'e mult'a'j'n bel'a'j'n kamp'ar'dom'o'j'n kupol'form'a'j'n kaj verd'kolor'it'a'j'n, ili pov'is vid'i grand'a'n konstru'aĵ'o'n kovr'it'a'n de flag'o'j kaj stamin'aĵ'o'j.
“Mi ne memor'as tiu'n konstru'aĵ'o'n,” dir'is Doroteo.
“Kio ĝi est'as?”
“Ĝi est'as la Kolegi'o de Art'o kaj Atlet'a Perfekt'iĝ'o,”
respond'is Ozma. “Mi star'ig'is ĝi'n antaŭ ne'long'e, kaj ĝi'a prezid'ant'o est'as la Ŝancel-Insekt'o. Ĝi okup'as li'n, kaj la jun'ul'o'j stud'ant'a'j en la kolegi'o ne sufer'as pli ol sen ĝi. Kompren'u ke en ĉi tiu land'o est'as mult'a'j jun'ul'o'j kiu'j ne am'as labor'i, kaj la kolegi'o est'as bon'eg'a lok'o por ili.”
Kaj nun ili proksim'iĝ'is al la Smerald'a Urb'o, kaj la popol'o el'ven'is por salut'i si'a'n bel'a'n reg'ant'in'o'n.
Ven'is plur'a'j band'o'j kaj mult'a'j oficir'o'j kaj ofic'ist'o'j de la regn'o, kaj greg'o da civit'an'o'j feri'e vest'it'a'j.
Tiel la bel'a Ozma eskort'iĝ'is de bel'eg'a procesi'o al si'a reĝ'a urb'o, kaj tiom grand'a est'is la hura'ad'o ke ŝi dev'is konstant'e klin'i si'n dekstr'e'n kaj mal'dekstr'e'n por agnosk'i la salut'o'j'n de la reg'at'o'j.
Tiu'vesper'e okaz'is grand'a fest'o en la reĝ'a palac'o, kaj part'o'pren'is en ĝi la plej grav'a'j ul'o'j en Oz, kaj Joĉjo Kukurb'o'kap'o, kiu est'is iom tro'matur'a sed ankoraŭ aktiv'a, preleg'is gratul'ant'e Ozman de Oz pro la sukces'o de ŝi'a komplez'a ekspedici'o por sav'i la reĝ'a'n famili'o'n de najbar'a regn'o.
Post tio bel'eg'a'j or'a'j medal'o'j, en kiu'j est'is valor'eg'a'j gem'o'j munt'it'a'j, don'iĝ'is al ĉiu'j el la du'dek ses oficir'o'j; kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o ricev'is nov'a'n hak'il'o'n en kiu est'is diamant'o'j; kaj la Bird'o'tim'ig'il'o ricev'is arĝent'a'n uj'o'n plen'a'n de ŝmink'o. Doroteo ricev'is bel'a'n diadem'o'n kaj nom'iĝ'is Princ'in'o de Oz, kaj Tiktoko ricev'is du bracelet'o'j'n sur kiu'j est'is munt'it'a'j ok vic'o'j de tre klar'a'j kaj bril'ant'a'j smerald'o'j.
Post'e ili sid'iĝ'is por riĉ'e festen'i, kaj Ozma sid'ig'is Doroteon dekstr'e de si kaj Vilĉinjon mal'dekstr'e, kie la kok'in'o sid'is sur or'a ten'il'o kaj manĝ'is de juvel'it'a plad'o. Apud'e est'is la Bird'o'tim'ig'il'o, la Stan'a Lign'o'hak'ist'o kaj Tiktoko, antaŭ ili est'is korb'o'j plen'a'j de bel'a'j flor'o'j, ĉar ili ne bezon'is manĝ'aĵ'o'j'n. La du'dek ses oficir'o'j est'is ĉe la ali'a fin'o de la tabl'o, kaj la Leon'o kaj Tigr'o ankaŭ hav'is seĝ'o'j'n kaj oni sur'port'is ili'a'j'n manĝ'aĵ'o'j'n sur or'a'j plad'o'j kiu'j sur'ten'is po plur'a'j'n litr'o'j'n.
La plej riĉ'a'j kaj grav'a'j civit'an'o'j de la Smerald'a Urb'o fier'e serv'is la fam'a'j'n aventur'ist'o'j'n, kaj ili'n help'is vigl'a jun'ul'in'o nom'it'a Ĵele'a Konfit'aĵ, kies roz'kolor'a'j'n vang'o'j'n pinĉ'is la Bird'o'tim'ig'il'o kaj kiu'n li ŝajn'e bon'e kon'is.
Dum la festen'o Ozma ek'pens'em'is, kaj subit'e ŝi demand'is: “Kie est'as la soldat'o?”
“Nu, li bala'as la dorm'ej'o'j'n,” respond'is unu el la general'o'j, kiu okup'is si'n per manĝ'ad'o de meleagr'aĵ'o.
“Sed mi ordon'is don'i al li plad'o'n da pan'o kaj melas'o kiu'n li pov'os manĝ'i fin'int'e si'a'n labor'o'n.”
“Al'vok'ig'u li'n,” dir'is la knab'in'a reg'ant'in'o.
Dum ili atend'is la plen'um'iĝ'o'n de ĉi tiu ordon'o, ŝi demand'is: “Ĉu ni hav'as ali'a'j'n soldat'o'j'n en la arme'o'j?”
“Ho hes,” respond'is la Stan'a Lign'o'hak'ist'o, “mi kred'as ke ekzist'as tri, en'sum'e.”
La soldat'o nun en'ir'is, salut'ant'e si'a'j'n oficir'o'j'n kaj la reĝ'in'a'n Ozman tre respekt'o'plen'e.
“Kiel vi nom'iĝ'as, amik'et'o?” demand'is la knab'in'o.
“Ombi Ambi,” respond'is la soldat'o.
“Do, Ombi Ambi,” dir'is ŝi, “mi promoci'as vi'n por ke vi est'u Ĉef'general'o de ĉiu'j arme'o'j en mi'a regn'o, kaj precip'e por est'i Komand'ant'o de mi'a Korp'o- gard'ist'ar'o en la reĝ'a palac'o.”
“Mult'e'kost'as hav'i tiom da ofic'o'j,” dir'is la soldat'o, hezit'ant'e. “Mi ne hav'as mon'o'n por aĉet'i uniform'o'j'n.”
“Oni proviz'os vi'n el la reĝ'a kas'o,” dir'is Ozma.
Oni don'is al la soldat'o seĝ'o'n ĉe la tabl'o, kie la ali'a'j oficir'o'j bon'ven'ig'is li'n el'kor'e, kaj la festen'ad'o kaj gaj'ec'o re'komenc'iĝ'is.
Subit'e Ĵele'a Konfit'aĵ el'kri'is: “Neni'o rest'as por manĝ'i! La Mal'sat'a Tigr'o manĝ'is ĉio'n!”
“Sed io eĉ pli mal'bon'a okaz'is,” deklar'is la Tigr'o, lament'e. “Iel aŭ tiel, mi'a apetit'o plen'e mal'aper'is!”
Doroteo pas'ig'is plur'a'j'n tre feliĉ'a'j'n semajn'o'j'n en la Land'o Oz gast'ig'at'e de la reĝ'in'a Ozma, kiu ĝu'is la knab'in'et'o'n el Kansas, kaj plaĉ'iĝ'is kaj interes'iĝ'is per ŝi.
Mult'a'j'n nov'a'j'n kon'at'o'j'n ŝi trov'is kaj re'nov'ig'is si'a'n kon'at'iĝ'o'n kun mal'nov'a'j, kaj kie'n ajn ŝi ir'is Doroteo trov'is si'n inter amik'o'j.
Unu tag'o'n, tamen, dum ŝi sid'is en la privat'a ĉambr'o de Ozma, ŝi rimark'is bild'o'n kiu pend'is sur la mur'o. Ĝi konstant'e ŝanĝ'is si'a'n aspekt'o'n, unu'foj'e ĝi montr'is kamp'o'n kaj ali'foj'e arb'ar'o'n, lag'o'n aŭ vilaĝ'o'n.
“Tre kurioz'e!” ŝi kri'et'is, rigard'int'e la ŝanĝ'iĝ'ant'a'j'n scen'o'j'n dum kelk'a'j moment'o'j.
“Jes,” dir'is Ozma, “jen ver'e mir'ig'a magi'a invent'aĵ'o. Se mi vol'as vid'i iu'n part'o'n de la mond'o aŭ iu'n viv'ant'a'n person'o'n, mi bezon'as nur esprim'i la dezir'o'n kaj la bild'o montr'as ĝi'n.”
“Ĉu mi rajt'as uz'i ĝi'n?” demand'is Doroteo, fervor'e.
“Cert'e, kar'a.”
“Do mi vol'as vid'i la mal'nov'a'n kultiv'ej'o'n en Kansas kaj Onkl'in'o'n Em,” dir'is la knab'in'o.
Tuj la bon'e memor'at'a kamp'ar'dom'o aper'is en la bild'o, kaj Onkl'in'o Em est'is klar'e vid'ebl'a. Ŝi est'is lav'ant'a teler'o'j'n apud la fenestr'o de la kuir'ej'o kaj ŝi aspekt'is bon'fart'a kaj kontent'a. La dung'it'o'j kaj la bov'o'par'o'j est'is en la rikolt'ej'o'j mal'antaŭ la dom'o, kaj la maiz'o kaj tritik'o aspekt'is, laŭ la infan'o, tre bon'stat'a'j. Sur la flank'a verand'o kuŝ'is dorm'ant'e Tot'o, la dorlot'hund'o de Doroteo, kaj surpriz'is ŝi'n vid'i mal'jun'a'n Makul'et'o'j'n kur'ad'i kun ar'o da dek du nov'a'j kok'id'et'o'j sekv'ant'a'j ŝi'n.
“Ĉio aspekt'as tut'e bon'a ĉe'hejm'e,” dir'is Doroteo, ĝem'ant'e pro trankvil'iĝ'o. “Nun, kio'n far'as Onkl'o Henrik'o?”
La scen'o en la bild'o tuj ŝanĝ'iĝ'is al Aŭstrali'o, kie, en agrabl'a ĉambr'o en Sidnej'o, Onkl'o Henrik'o sid'is en fotel'o, solen'e fum'ant'e si'a'n erik'a'n pip'o'n. Li aspekt'is mal'feliĉ'a kaj sol'ec'a, kaj li'a har'ar'o est'is nun tut'e blank'a kaj li'a'j man'o'j kaj vizaĝ'o est'is mal'dik'a'j kaj ĉif'it'a'j.
“Ho!” kri'is Doroteo, per mal'kviet'a voĉ'o, “mi cert'as ke Onkl'o Henrik'o ne pli bon'e fart'as, kaj est'as ĉar li mal'trankvil'as pri mi. Ozma, kar'a, mi dev'as tuj ir'i al li!”
“Kiel?” demand'is Ozma.
“Mi ne sci'as,” respond'is Doroteo; “sed ni ir'u al Glinda la Bon'a. Mi cert'as ke ŝi help'os mi'n, kaj konsil'os mi'n pri kiel ating'i Onkl'o'n Henrik'o'n.”
Ozma volont'e akcept'is tiu'n plan'o'n kaj jung'ig'is la Seg'ĉeval'o'n al bel'a verd'a kaj ruĝ'et'a faeton'o, kaj la du knab'in'o'j for'rajd'is por vizit'i la fam'a'n sorĉ'ist'in'o'n.
Glinda akcept'is ili'n graci'e, kaj atent'e aŭskult'is la problem'o'n de Doroteo.
“Mi hav'as la magi'a'n zon'o'n, memor'u,” dir'is la knab'in'et'o. “Se mi buk'us ĝi'n ĉirkaŭ mi'a'n tali'o'n kaj ordon'us ke ĝi port'u mi'n al Onkl'o Henrik'o, ĉu ĝi far'us tio'n?”
“Mi kred'as ke jes,” respond'is Glinda, kun rid'et'o.
“Kaj post'e,” plu'dir'is Doroteo, “se iam mi vol'os re'ven'i ĉi tie'n, la zon'o al'port'os mi'n.”
“Pri tio vi erar'as,” dir'is la sorĉ'ist'in'o. “La zon'o hav'as magi'a'n kapabl'o'n nur dum ĝi est'as en fe'land'o, kia la Land'o Oz aŭ la Land'o Ev. Efektiv'e, mi'a amik'in'et'o, se vi sur'port'us ĝi'n kaj pet'us est'i en Aŭstrali'o, kun vi'a onkl'o, la pet'o sen'dub'e plen'um'iĝ'us, ĉar ĝi far'iĝ'is en fe'land'o. Sed vi ne trov'us la magi'a'n zon'o'n sur vi ating'int'e vi'a'n cel'lok'o'n.”
“Kio okaz'us al ĝi?” demand'is la knab'in'o.
“Ĝi perd'iĝ'us, sam'e kiel vi'a'j arĝent'a'j ŝu'o'j kiam vi antaŭ'e vizit'is Oz'o'n, kaj neni'u re'vid'us ĝi'n. Est'us domaĝ'e detru'i la util'o'n de magi'a zon'o tiel, ĉu ne?”
“Do,” dir'is Doroteo, post moment'o da pens'ad'o, “mi don'os la magi'a'n zon'o'n al Ozma, ĉar ŝi pov'os uz'i ĝi'n en si'a propr'a land'o. Kaj ŝi pov'os ordon'i ke mi transport'iĝ'u al Onkl'o Henrik'o sen perd'i la zon'o'n.”
“Saĝ'a plan'o,” respond'is Glinda.
Do ili retro'e'n'rajd'is al la Smerald'a Urb'o, kaj sur'voj'e aranĝ'iĝ'is ke ĉiu'n sabat'a'n maten'o'n Ozma rigard'os Doroteon per si'a magi'a bild'o, kie ajn la knab'in'et'o est'os. Kaj, se ŝi vid'os Doroteon far'i cert'a'n signal'o'n, Ozma sci'os ke la Kansas'a knab'in'et'o vol'as re'vizit'i la Land'o'n Oz, kaj per la magi'a zon'o de la Reĝ'o de la Knomoj ŝi tuj re'ven'ig'os ŝi'n.
Konsent'int'e pri tio, Doroteo adiaŭ'is ĉiu'j'n si'a'j'n amik'o'j'n. Ankaŭ Tiktoko vol'is ir'i al Aŭstrali'o; sed Doroteo sci'is ke la maŝin'ul'o tut'e ne taŭg'us kiel serv'ant'o en civiliz'it'a land'o, kaj ver'ŝajn'e li'a intern'a mekanism'o tut'e ne funkci'us. Do ŝi las'is li'n zorg'at'a de Ozma.
Vilĉinjo, kontraŭ'e, prefer'is la Land'o'n Oz ol ĉiu'n ali'a'n land'o'n, kaj rifuz'is akompan'i Doroteon.
“La insekt'o'j kaj formik'o'j kiu'j'n mi trov'as ĉi tie est'as la plej bon'gust'a'j en la mond'o,” deklar'is la flav'a kok'in'o, “kaj ili abund'as. Do ĉi tie mi ĝis'fin'e viv'os; kaj neces'as dir'i, Doroteo, ke vi est'as tre mal'saĝ'a pro vi'a dezir'o re'en'ir'i tiu'n stult'a'n, ted'a'n mond'o'n.”
“Onkl'o Henrik'o bezon'as mi'n,” dir'is Doroteo simpl'e; kaj ĉiu escept'e de Vilĉinjo opini'is ke est'as taŭg'e ke ŝi ir'u.
Ĉiu'j amik'o'j de Doroteo de la Land'o Oz—kaj nov'a'j kaj mal'nov'a'j—grup'iĝ'is antaŭ la palac'o por mal'ĝoj'e adiaŭ'i ŝi'n kaj dezir'i al ŝi long'a'n viv'o'n kaj feliĉ'o'n. Post mult'a man'prem'ad'o, Doroteo de'nov'e kis'is Ozman, kaj don'is al ŝi la magi'a'n zon'o'n de la Reĝ'o de la Knomoj, dir'ant'e: “Nun, kar'a Princ'in'o, kiam mi sku'os mi'a'n poŝ'tuk'o'n, bon'vol'u dezir'i ke mi est'u kun Onkl'o Henrik'o. Mi b’daŭr'eg'as for'ir'i de vi—kaj la Bird'o'tim'ig'il'o—kaj la Stan'a Lign'o'hak'ist'o—kaj la Mal'kuraĝ'a Leon'o—kaj Tiktoko—kaj—kaj de ĉiu—sed mi ver'e vol'as Onkl'o'n Henrik'o'n! Do adiaŭ al ĉiu'j.”
Kaj la knab'in'et'o star'iĝ'is sur unu el la grand'a'j smerald'o'j kiu'j ornam'is la kort'o'n, kaj re'rigard'int'e ĉiu'n el si'a'j amik'o'j, ŝi sku'is si'a'n poŝ'tuk'o'n.
* * * “Ne,” dir'is Doroteo, “mi tut'e ne dron'is. Kaj mi ven'is por fleg'i vi'n kaj pri'zorg'i vi'n, Onkl'o Henrik'o, kaj vi dev’s promes'i ke vi re'san'iĝ'os kiel ebl'e plej baldaŭ.”
Onkl'o Henrik'o rid'et'is kaj kares'prem'is si'a'n nep'in'et'o'n al si'a brust'o.
“Mi jam pli bon'e fart'as, mi'a am'at'a,” dir'is li.